good morning : (N) ; อรุณสวัสดิ์ ; Related:คำทักทาย / คำบอกลาตอนเช้า

sunrise : (N) ; พระอาทิตย์ขึ้น ; Related:อรุณรุ่ง ; Syn:sunup ; Ant:sunset

อรุณ : (N) ; dawn ; Related:rising sun, sunrise, daybreak ; Syn:ย่ำรุ่ง, ใกล้รุ่ง ; Ant:เวลาย่ำค่ำ ; Def:เวลาใกล้พระอาทิตย์จะขึ้น มี 2 ระยะ คือ มีแสงขาวเรื่อๆ (แสงเงิน) และแสงแดงเรื่อๆ (แสงทอง) ; Samp:ดอกไม้แย้มบานสะพรั่งรอรับอรุณของวันใหม่

อรุณสวัสดิ์ : (N) ; Good morning ; Def:คำกล่าวทักทายกันยามพบกันในตอนเช้า ; Samp:อรุณสวัสดิ์ผู้ฟังทุกท่านที่กำลังฟังรายการนี้อยู่

อรุณรุ่ง : (N) ; morning ; Related:forenoon, dawn, sunrise, daybreak, sun-up, morn ; Syn:เช้า, รุ่งสว่าง, รุ่งเช้า, ยามเช้า, ตอนเช้า ; Ant:ค่ำ ; Samp:มีแสงประหลาดล่วงหน้ามาก่อนอรุณรุ่ง

เบิกอรุณ : (N) ; dawn ; Syn:เช้าตรู่, รุ่งอรุณ ; Def:ช่วงเวลาเช้าตรู่ที่เริ่มเห็นแสงเงินแสงทอง

ย่ำรุ่ง : (N) ; dawn ; Related:daybreak, sunrise, morning, daylight, sun-up, morn ; Syn:รุ่งอรุณ, อรุณรุ่ง, เช้าตรู่, รุ่งสว่าง, รุ่งสาง, อรุณ ; Ant:ย่ำค่ำ ; Def:เวลาประมาณ 2 นาฬิกา ; Samp:กว่าเสียงระเบิดลูกสุดท้ายจะจางหายก็ย่ำรุ่งพอดี

เช้า : (N) ; morning ; Related:forenoon ; Syn:เช้าตรู่, อรุณรุ่ง, รุ่งสว่าง, รุ่งเช้า, ยามเช้า, ตอนเช้า ; Ant:ค่ำ ; Samp:เช้าของทุกวันเด็กบ้านนี้จะตักบาตรก่อนไปโรงเรียน

เช้าตรู่ : (N) ; dawn ; Related:daybreak, sunrise ; Syn:รุ่งอรุณ, อรุณรุ่ง, ย่ำรุ่ง, รุ่งสว่าง, รุ่งสาง ; Ant:ใกล้ค่ำ ; Def:เวลาสางๆ, เวลาที่แสงเงินแสงทองขึ้น ; Samp:เช้าตรู่ของทุกวันที่ตื่นนอนจะต้องได้ยินเสียงแม่บ่นไม่หยุด

เช้ามืด : (N) ; dawn ; Related:daybreak, sunrise ; Syn:เช้าตรู่, อรุณรุ่ง, ย่ำรุ่ง, รุ่งสว่าง, รุ่งสาง, รุ่งอรุณ ; Ant:ใกล้ค่ำ ; Samp:เราเริ่มทำงานแต่เช้ามืด

อรุโณทัย : (N) ; dawn ; Related:rising sun ; Syn:อโณทัย, เช้าตรู่ ; Ant:เวลาค่ำ, เวลามืด ; Def:เวลาตั้งขึ้นแห่งอรุณ

พระปรางค์ : (N) ; stupa ; Def:ปราสาทที่มียอดสูงขึ้นไป มีฝักเพกาแยกเป็นกิ่งๆ อยู่ข้างบน ; Samp:พระปรางค์วัดอรุณ เป็นสถาปัตยกรรมที่งดงามแห่งหนึ่งในประเทศไทย ; Unit:องค์

อรุณ : น. เวลาใกล้พระอาทิตย์จะขึ้น มี ๒ ระยะ คือ มีแสงขาวเรื่อ ๆ (แสงเงิน) และแสงแดงเรื่อ ๆ (แสงทอง), เวลายํ่ารุ่ง. (ป., ส.).

เบิกอรุณ : (แบบ) ว. เช้าตรู่, เริ่มเห็นแสงเงินแสงทอง, (ใช้แก่เวลา).

อรณ : [อะระนะ] ก. ไม่รบ. (ป., ส.).

อรุโณทัย : ดู อรุณ.

รุ่ง : น. ระยะเวลาตอนเริ่มแรกแห่งวัน เช่น รุ่งอรุณ รุ่งเช้า ยันรุ่ง ตลาดโต้รุ่ง, เวลาสว่าง เช่น ใกล้รุ่ง. ว. สว่าง เช่น ฟ้ารุ่ง, อรุณรุ่ง.

อรุณ : เวลาใกล้อาทิตย์จะขึ้น มีสองระยะ คือมีแสงขาวเรื่อๆ (แสงเงิน) แสงแดง (แสงทอง), เวลาย่ำรุ่ง

กาลิก : เนื่องด้วยกาล, ขึ้นกับกาล, ของอันจะกลืนกินให้ล่วงลำคอเข้าไปซึ่งพระวินัยบัญญัติให้ภิกษุรับเก็บไว้และฉันได้ภายในเวลาที่กำหนด จำแนกเป็น ๔ อย่าง คือ ๑.ยาวกาลิก รับประเคนไว้และฉันได้ชั่วเวลาเช้าถึงเที่ยงของวันนั้น เช่น ข้าว ปลา เนื้อ ผัก ผลไม้ ขนมต่างๆ ๒.ยามกาลิก รับประเคนไว้และฉันได้ชั่ววันหนึ่งกับคืนหนึ่ง คือก่อนอรุณของวันใหม่ ได้แก่ ปานะ คือ น้ำคั้นผลไม้ที่ทรงอนุญาต ๓.สัตตาหกาลิก รับประเคนไว้แล้วฉันได้ภายในเวลา ๗ วัน ได้แก่เภสัชทั้ง ๕ ๔.ยาวชีวิก รับประเคนแล้ว ฉันได้ตลอดไปไม่จำกัดเวลา ได้แก่ของที่ใช้ปรุงเป็นยา นอกจากกาลิก ๓ ข้อต้น (ความจริงยาวชีวิก ไม่เป็นกาลิก แต่นับเข้าด้วยโดยปริยาย เพราะเป็นของเกี่ยวเนื่องกัน)

วิกาล : ผิดเวลา, ในวิกาลโภชนสิกขาบท (ห้ามฉันอาหารในเวลาวิกาล) หมายถึง ตั้งแต่เที่ยงแล้วไปจนถึงก่อนอรุณวันใหม่; ส่วนในอันธการวรรค สิกขาบทที่ ๗ ในภิกขุนีวิภังค์ (ห้ามภิกษุณีเข้าสู่ตระกูลในเวลาวิกาล เอาที่นอนปูลาดนั่งนอนทับโดยไม่บอกกล่าวขออนุญาตเจ้าบ้าน) หมายถึงตั้งแต่พระอาทิตย์ตกจนถึงก่อนอรุณวันใหม่; ในสิงคาลกสูตร ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค สุตตันตปิฎก กล่าวถึงการเที่ยวซอกแซกในเวลาวิกาลว่าเป็นอบายมุขนั้น ก็หมายถึงเวลาค่ำ

สุภูติ : พระมหาสาวกองค์หนึ่งเป็นบุตรสุมนเศรษฐี ในพระนครสาวัตถี ได้ไปร่วมงานฉลองวัดเชตวันของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ได้ฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา มีความเลื่อมใสบวชในพระพุทธศาสนา ต่อมาเจริญวิปัสสนา ทำเมตตาฌานให้เป็นบาทได้สำเร็จพระอรหัต พระศาสดาทรงยกย่องว่าเป็นเอตทัคคะ ๒ ทาง คือในทางอรณวิหาร (เจริญฌานประกอบด้วยเมตตา) และเป็นทักขิไณยบุคคล

อรุณ : (วิ.) แดง, แดงเรื่อ, แดงอ่อน, รุ่ง.

อรุณสทิส : ค. เหมือนอรุณ, มีสีเหมือนสีอรุณ

อรุณวณฺณ : ค. มีสีแดงเรื่อ, เป็นสีแดง

อรณ : (วิ.) ไม่มีข้าศึก, ไม่มีข้าศึกคือกิเลส.ไม่มีกิเลส, ไม่มีความชั่ว, ไม่มีความเสีย-หาย, ไม่มีบาป, ไม่มีการรบ, ไม่มีเสียง.ส. อรณ.

ปณฺฑุมตฺติกา : อิต. ดินเหนียวสีเหลือง, ดินสีอรุณ