อุทฺธ : (อัพ. นิบาต) ข้างบน, เบื้องบน, เบื้องสูง, เหนือ, นอกเหนือไป, เลย, เกิน, ใน เบื้องบน, ในเบื้องสูง. อภิฯ และ รูปฯ เป็นนิบาตลงในอรรถสัตมี.
อุทฺธคฺค : (วิ.) ไปในเบื้องบน, มีผลในเบื้องบน.
อุทฺธคต : (วิ.) ไปแล้วในเบื้องบน.
อุทฺธคติ : (อิต.) คติเบื้องบน, คติเบื้องสูง.
อุทฺธคมวาต อุทฺธงฺคมวาต : (ปุ.) ลมไปใน เบื้องบน (ลมพัดแต่เท้าถึงศรีษะ).
อุทฺธคม อุทฺธงคม : (วิ.) ไปในเบื้องบน, พัด ขึ้นเบื้องบน.
อุทฺธคม อุทฺธงฺคม : (ปุ.) ลมไปในเบื้องบน, ลมพัดขึ้นเบื้องบน, อุทธังคมวาต ชื่อ ลม ในกายอย่าง ๑ ใน ๖ อย่าง. อุทฺธํปุพฺโพ, คมฺ คติยํ, อ.
อุทฺธงฺคม : ค. ไปในเบื้องบน
อุทฺธเทหิก : (ไตรลิงค์) ทานมีเบื้องบนแห่งกาย, ทานที่ให้เพื่อผู้ตายในวันตาย. วิ. มตทิวเส มตตฺถํ ยํ ปิณฺฑปาตชลาญฺชลฺยาทิทานํ เอตํ ทานํ เทหา อุทฺเธ ภวํ อุทฺธเทหิกํ. ณิก ปัจ.
อุทฺธปาท : ค. มีเท้าขึ้นเบื้องบน
อุทฺธภาคิย : ค. ซึ่งอยู่ส่วนบน, เป็นส่วนเบื้องสูง
อุทฺธโสต : ค. มีกระแสในเบื้องบน
อุทฺธู : (ปุ.) ความหวั่นไหวในเบื้องบน.
อุป : (อัพ. อุปสรรค) เข้าไป, ใกล้, มั่น, สนิท, สนิธ, รอง, ข้าง, ข้างบน, เหนือ, ยิ่ง, ก่อน, เลว, ต่ำ. อุ. อุปฺขาริยํ โทโณ. โทณะต่ำ กว่า ขาริ. ส. อุป.
อุปขนฺธ : ป. ส่วนบนของลำตัว, หลัง, ไหล่
อุปนนฺธติ : ก. ติเตียน, ว่าร้าย, บ่น, ผูกมั่น, ผูกแน่น, ผูกโกรธ
อุปริ : (อัพ. นิบาต) บน, ข้างบน, เบื้องบน, ด้าน, ด้านเหนือ, ล่วงไป, ในเบื้องบน, ณ เบื้องบน, ในเบื้องหน้า, ณ เบื้องหน้า. สตฺตมิยตฺเถ นิปาโต. เว้น อุ. อุปริ ปพฺพตา เทโว วสฺสติ. ฝนเว้นซึ่งภูเขาย่อมตก. รูปฯ ๒๙๘. ส. อุปริ.
อุปริฏฐ : ค. สูงสุด, ตั้งอยู่บน
อุปริภาค : ป. ส่วนเบื้องบน
อุปริม : (วิ.) มีในเบื้องบน, เกิดในเบื้องบน. วิ. อุปริ ภโว ชาโต วา อุปริโม. อิม ปัจ. ชาตาทิตัท.
อุปริมา : (อิต.) ทิศเบื้องบน.
อุปริมุข : ก. วิ. เบื้องบน
อุปรุปริ : (อัพ. นิบาต) ในเบื้องบน ๆ.
อุพฺพีธร : (ปุ.) ภูเขา (ดำรงอยู่บนแผ่นดิน).
อุพฺภ : อ. เบื้องบน, ยอด, เหนือ
อุยฺยาน : (นปุ.) สวนเป็นที่แลดูในเบื้องบนไป, สวนเป็นที่แหงนดูเดินไปพลาง, สวนเป็น ที่รื่นรมย์, สวน, สะตาหมัน (สวน), ป่า, ป่าของพระราชา (ใช้ได้ทั่วไป), อุทยาน, พระราชอุทยาน, สวนหลวง. วิ. สมฺปนฺน- ทสฺสนียปุปฺผผลาทิตาย อุลฺโลเกนฺตา ยนฺติ ชนา เอตสฺมินฺติ อุยฺยานํ. ส. อุทฺยาน.
อุสฺสีสก : (วิ.) อันเป็นไปในเบื้องบนแห่งศรีษะ, อันเป็นเบื้องบนแห่งศรีษะ (หัว นอน).
อุสฺสีสกปสฺส : (นปุ.) ข้างอันเป็นไปในเบื้อง บนแห่งศรีษะ, ข้างหัวนอน.
อุสฺสุร อุสฺสูร : (ปุ.) กาลมีพระอาทิตย์ในเบื้อง บน, กาลสาย, เวลาสาย. วิ. อุปริ ภโว สุโร สูโร วา ยสฺมึ โส อุสฺสุโร อุสฺสูโร วา.
อุสฺสูรเสยฺยา : (อิต.) การนอนมีพระอาทิตย์ ในเบื้องบน, การนอนสาย (ตื่นนอนสาย), ความเป็นคนนอนสาย (ตื่นสาย), ความเป็นผู้นอนสาย.
อุสฺโสต : ค. มีกระแสเบื้องบน
เอกาสนิก : (วิ.) ผู้มีการบริโภคบนอาสนะ เดียวเป็นปกติ. วิ. เอกาสเน โภชนํ สีลํ อสฺสาติ เอกาสนิโก. ผู้มีปกติบริโภคอาหารบน อาสนะเดียว ผู้บริโภคอาหารบนอาสนะเดียว เป็นวัตร วิ. เอกาสเน โภชน สีโล เอกาสโน. ณิก ปัจ. ตรัต๎ยาทิตัท.