อภูมิ : อิต. ที่อันไม่สมควร, ไม่ใช่ภาคพื้น
อมชฺช : นป. หน่อ, ตุ่ม, ช่อ, สิ่งที่มิใช่น้ำเมา
อมตฏฺฐาน : (นปุ.) ที่อัน...ไม่เคยตายแล้ว, ที่อันสัตว์ไม่เคยตายแล้ว, ที่แห่งสัตว์ไม่ตาย, ที่ที่สัตว์ไม่ตาย.
อมถิต : ค. (นม) ที่ยังไม่แปร
อมนุญฺญ : ค. ไม่น่าชอบใจ, ไม่เป็นที่ยินดี
อมโนรม : ค. ไม่เป็นที่รื่นรมย์แห่งใจ, ไม่เป็นที่ชอบใจ
อมฺพกา : อิต. แม่, ภรรยาที่ดี, ผู้หญิง
อมฺพปานก : นป. น้ำปานะที่ทำจากผลมะม่วง, น้ำมะม่วงคั้น
อมฺพุจารี : ป. ปลา, สัตว์ที่มีปกติท่องเที่ยวไปในน้ำ
อมฺม, อมฺมา : ๑. อ. แน่ะแม่, ข้าแต่แม่ ; เป็นคำร้องเรียกหญิงที่สนิทกัน เช่น แม่มหาจำเริญ ;
๒. อิต. แม่
อมาชาต : ค. ผู้เกิดในบ้าน, ทาสที่เกิดในเรือน
อมุ : (ไตรลิงค์) อื่น, โน้น, ที่นี่, ที่นี้.
อมุตร : (อัพ. นิบาต) ภพอื่น, ภพหน้า, ภายหน้าข้างหน้า, ข้างโน้น.เป็นภวันตรัตถวาจก-นิบาต.ในที่อื่น, ฯลฯ, ในที่โน้นเป็นนิบาตลงในอรรถสัตตมี.
อมุตฺร : ก. วิ. ในที่นั้น, ในที่เช่นนั้น
อมูฬฺหวินย : (ปุ.) อมูฬหวินัยชื่อวิธีระงับอธิ-กรณ์อย่างหนึ่งในเจ็ดอย่างถ้ามีภิกษุเป็นบ้าเมื่อหายบ้าแล้วสงฆ์จะสวดประกาศมิให้ใครโจทท่านด้วยอาบัติที่ท่านทำขณะเป็นบ้าเรียกว่าอมูฬหวินัย.
อโมสธมฺม : ป. ธรรมที่ไม่เลอะเลือน, ความไม่เลอะเลือนเป็นธรรมดา
อยุตฺตอยุตฺตก : (ปุ.) นายส่วย.คือคนที่เก็บของจากพื้นเมืองส่งเป็นภาคหลวง.
อยุตฺต อยุตฺตก : (ปุ.) นายส่วย. คือคนที่เก็บของ จากพื้นเมืองส่งเป็นภาคหลวง.
อโยฆร : นป. เรือนเหล็ก, บ้านที่ทำด้วยเหล็ก
อรญฺญวิหาร : ป. วิหารหรือกระท่อมที่อยู่ในป่า
อรญฺญานี : (อิต.) ป่าไม้ใหญ่, ป่าใหญ่, ดง.เมื่อลงอีอิต. ให้เอาอที่ญเป็นอาน.
อรณวิหารี : ค. ผู้อาศัยอยู่ในที่อันสงบ
อริยชาติ : (อิต.) ชาติผู้เจริญ, อารยชาติคือชาติที่พ้นจากความป่าเถื่อน.
อริยปุคฺคล : (ปุ.) บุคคลผู้เจริญ, บุคคลผู้ประเสริฐ, พระอริยบุคคล, ทางพระพุทธศาสนาเรียกบุคคลที่ละกิเลสได้เด็ดขาด (สมุจเฉทป-หาน)ไม่กำเริบอีกเป็นขั้น ๆว่าพระอริย-บุคคล ๆ มี ๔ ชั้นตามที่ละกิเลสได้คือพระโสดาบันพระสกทาคามีพระอนาคามีและพระอรหันต์เป็นชั้นสูงสุดทางพระ-พุทธศาสนา ไม่มีพระอริยบุคคลชั่วขณะหรือชั่วคราวหรือพระอริยบุคคลแต่งตั้งหรือนิพพานชั่วขณะ.
อริยวาส : ป. การอยู่อันประเสริฐ, สภาพของจิตที่ประเสริฐ
อริยสาวิกา : อิต. อริยสาวิกา, สาวกที่เป็นหญิงของพระอริยะ
อรุกาย : ป. กายที่มีแผล, คือ ทวารเก้า, มีกายเป็นแผล
อรุคตฺต : ค. กายที่มีแผล
อรุณุคฺคมนเวลา : (อิต.) เวลาเป็นที่ขึ้นไปแห่งอรุณ.
อรุปกฺก : ค. (ตัว) ที่พุพอง, ซึ่งพุพองไปด้วยแผล
อรูปกายิก : ค. ซึ่งเกี่ยวกับสิ่งที่ไม่มีรูป
อรูปธมฺม : (ปุ.) ธรรมมิใช่รูป, ธรรมที่ไม่มีรูป, อรูปธรรม, นามธรรม (ภาวะที่สัมผัสด้วยอายตนะคือ ตาหูจมูกลิ้นและกายไม่ได้สัมผัสสะได้แต่ใจ).
อรูปธาตุ : อิต. อรูปธาตุ, สภาพที่ไม่มีตัวตน
อรูปภว : (ปุ.) ที่เกิดของสัตว์ไม่มีรูป, ที่อยู่ของสัตว์ไม่มีรูป, ที่เกิดของสัตว์ผู้มีแต่นาม, ที่อยู่ของสัตว์ผู้มีแต่นามล, อรูปภพ.
อรูปาวจรภูมิ : (อิต.) ภูมิเป็นที่ท่องเที่ยวไปของพรหมผู้ไม่มีรูป, ภูมิที่เป็นที่เกิดของอรูป-พรหม, ที่เกิดของอรูปาวจรวิบาก.
อล : (อัพ. นิบาต) ไม่, อย่า, อย่าเลย, ไม่ควร, บมิควร, ช่างเถอะ, แท้จริง, พอ, พอละ, ประดับ, อาจ, สามารถ, ควร, สมควร.อลํเมพุทฺโธ.พระพุทธเจ้าควรแก่เรา.อลํที่ใช้เป็นประธานแปลว่าอ.อย่าเลยอ.พอละอ.ช่างเถิดอ.ไม่ควรสัมพันธ์ว่าปฏิเสธลิง-คัตถะ.อลํเตอิธวาเสน.อ.อย่าเลยด้วยการอยู่ในที่นี้แก่ท่าน.
อลปเตยฺยา : อิต. ผู้มีอายุพอจะแต่งงานได้, หญิงที่ถูกกล่าวว่า “พอละ” เป็นการแสดงความไม่พอใจของสามีไล่ให้เธอกลับไปหามารดาบิดา
อลฺลเกส : ป. ผมที่สระใหม่, ผมเปียก
อลฺลปาณิ : ป. ฝ่ามือที่สะอาด
อลฺลมสสรีร : ป. สรีระที่มีเนื้อหนังสด
อลวจนียา : อิต. หญิงที่ควรแก่การว่ากล่าวอบรมได้
อลสาฏก : (ปุ.) อลังสาฏกะชื่อคนที่บริโภคมากจนไม่สามารถจะนุ่งห่มผ้าสาฏกได้.
อเลณ : ค. ไม่มีที่พึ่งอาศัย
อวจน : นป. ไม่ใช่ถ้อยคำ, ไม่ใช่คำกล่าว, วาจาที่ผิด
อวจรก (โอจรก) : ค. นักสอดแนม, จารบุรุษ, คนที่มีนิสัยชั่ว
อวชาตอวชาตปุตฺต : (ปุ.) บุตรผู้เกิดต่ำแล้ว, ลูกชั้นต่ำ, อวชาตบุตร (ลูกที่เกิดมามีความรู้ความสามารถและความประพฤติต่ำกว่าตระกูล).
อวฏฺฐาน : นป. ฐานะ, ตำแหน่ง, ที่ตั้ง
อวธิ : (นปุ.) เขต, แดน, ความจำกัด, ความกำจัดลง, หลุม, ที่ต่ำ.อว+ธาธษตุอิปัจ.
อวนฺตตณฺห : ค. ผู้ที่มีตัณหายังไม่คายคืน
อวมงฺคล : (นปุ.) อวมงคล (ไม่เป็นความเจริญ).เรียกงานทำบุญเกี่ยวกับการตายว่างานอว-มงคล.คือ งานที่ปรารภเหตุที่ทำให้เกิดความเศร้าโศกเสียใจ.