ปาย : ๑. ป. ความเจริญ ;
๒. ค. มาก
ปารตฺถิก : ค. ผู้มีความต้องการจะข้ามฝั่ง
ปารมิตา, ปารมี : อิต. บารมี, คุณความดีที่เคยสั่งสมมา, ความสูงส่งแห่งบุญ
ปาราชิก : ๑. ป. อาบัติที่ทำให้ผู้ต้องขาดจากความเป็นภิกษุ;
๒. ค. ผู้แพ้, ผู้ล่วงละเมิดสิกขาบทสำคัญของภิกษุ
ปาริชุญฺญ : นป. ความเสื่อม, ความทรุดโทรม, ความสูญเสีย
ปาริปูริ, ปาริปูรี : อิต. ความเต็มรอบ, ความบริบูรณ์
ปาริสุทฺธิ : อิต. ความบริบูรณ์, ความสะอาด, ความหมดจด
ปาริสุทฺธิสีล : นป. ศีลอันบริสุทธิ์, ความเป็นอยู่อย่างบริสุทธิ์
ปาสณฺฑ : นป. ความเห็นนอกรีดนอกรอย, บาป
ปิงฺคลจกฺขุตา : อิต. ความเป็นผู้มีนัยน์ตาสีแดง
ปิณฺฑตถ : ป. ความหมายที่ประมวลมา, ข้อความย่อ
ปิณฺฑปาติกตฺต : นป. ความเป็นแห่งภิกษุผู้ถือการฉันอาหารที่ได้มาจากการบิณฑบาต
ปิติ : อิต. ปิติ, ความยินดี, ความชื่นชม
ปิยกมฺยตา : อิต. ความใคร่หรือความเป็นผู้ใคร่ในสิ่งอันน่ารักน่าพอใจ
ปิยตฺต : นป., ปิยตา อิต. ความเป็นแห่งสิ่งหรือผู้ซึ่งน่ารักน่าพอใจ
ปิยมนาปตา : อิต. ความเป็นสิ่งที่น่ารักน่าพอใจ
ปิยวิปฺปโยค : ป. ความพลัดพรากจากสิ่งหรือบุคคลอันเป็นที่รัก
ปิยายน : นป., - นา อิต. ความรักใคร่, ความพอใจ
ปิลาปนตา : อิต. ความเป็นอยู่แต่เพียงผิวๆ
ปิหน : นป. ความริษยา, ความไม่อยากให้ผู้อื่นได้ดี, ความรู้สึกไม่สบายใจในความสำเร็จของผู้อื่น; ปรารถนาที่จเป็นเช่นนั้นบ้าง
ปิหาลุ : ค. มากไปด้วยความปรารถนา, อยากได้, เห็นแก่ได้
ปีณน : นป. ความเอิบอิ่ม
ปีณิต : ค. ซึ่งเอิบอิ่ม, ความยินดี
ปีติ : อิต. ความอิ่มใจ, ความยินดี
ปีติก : ค. มีความอิ่มใจ, มีความยินดี
ปีติคมนีย : ค. อันควรแก่การยังบุคคลให้ถึงความอิ่มใจ
ปีติปาโมชฺช : นป. ความอิ่มใจและความชื่นชูใจ
ปีติผรณตา : อิต. ความแผ่ซ่านแห่งปีติ, ความมีปีติซาบซ่าน
ปีติรส : นป. รสแห่งปีติ, ความรู้สึกเอิบอาบใจ
ปีติโสมนสฺส : นป. ความเอิบอิ่มใจและความสุขใจ
ปุคฺคลเวมตฺตตา : อิต. ความแตกต่างระหว่างบุคคล
ปุจฺจณฺฑตา : อิต. ความเน่าของไข่
ปุญฺญ : นป. บุญ, ความผ่องแผ้วแห่งดวงจิต, ความสะอาด, ความสุข, ความดี
ปุญฺญกฺขย : ป. ความสิ้นไปแห่งบุญ
ปุญฺญกมฺม : นป. การทำบุญ, การกระทำอันเป็นไปเพื่อความดี
ปุฏฺฐตฺต : นป. ความเป็นผู้อันเขาเลี้ยงดูแล้ว
ปุฏน : นป. ความแตก, ความทำลาย
ปุณฺณตา : อิต. ความเต็ม, ความบริบูรณ์
ปุตฺตตฺต : นป. ความเป็นบุตร
ปุถุคตฺตตา : อิต. ความสงัด
ปุถุชฺชนตา : อิต. ความเป็นปุถุชน
ปุถุตฺต : นป. ความหนา, ความกว้าง, ความมาก
ปุถุปญฺญตา : อิต. ความเป็นผู้มีปัญญากว้างขวาง
ปุปฺผภาณี : ป. คนพูดเพราะคือพูดแต่ความจริง
ปุพฺพการี : (ปุ.) บุคคลผู้ทำก่อนโดยปกติ,ฯลฯ, บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน, บุพพการี บุคคล. ในกฏหมาย คำบุพการี หมายถึง บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย ทวด (ทั้งสองฝ่าย). ในทางพุทธศาสนาหมาย ความกว้างกว่านี้ มีอธิบายในบุคคลหาได้ยาก ๒.
ปุพฺพงจริต : นป. ความประพฤติอันมีมาก่อน, เรื่องราวที่ล่วงมาแล้ว
ปุพฺพเจตนา : (อิต.) ความคิดจะให้อันเกิดก่อนแต่การให้, ความตั้งใจไว้ก่อนแต่จะให้, ความตั้งใจให้ไว้ก่อนให้, ความคิดอยากจะทำ บุญที่เกิด ขึ้นก่อน ที่จะทำ.
ปุพฺพปโยค : (ปุ.) การประกอบทั่วก่อน, ความประกอบก่อน, ประโยคแรก, บุพประโยค บุรพประโยค (ความพยายามเบื้องต้นของการทำ).
ปุพฺเพกตปุญฺญตา : (อิต.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีบุญอันตนกระทำแล้วในกาลก่อน, ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีบุญอันได้กระทำไว้แล้วในกาลก่อน,ความเป็นผู้มีบุญอันทำแล้วในกาลก่อน, ความเป็นผู้มีบุญอันทำแล้วในชาติก่อน.
ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณ : (นปุ.) ความรู้เป็นเครื่องระลึกได้ซึ่งขันธปัญจกอันตนและสัตว์อื่นเคยอาศัยอยู่ในกาลก่อน, ฯลฯ. ศัพท์ทั้งสองนี้ เป็นชื่อของญาณที่ ๑ ในญาณ ๓ ซึ่งพระมหาบุรุษทรงบรรลุในยามแรกแห่งราตรีวันตรัสรู้.