อนุฬารตฺต : นป. ความไม่ใหญ่โต, ความเป็นของเล็ก
อโนตตฺต : (ปุ.) อโนตาตชื่อสระใหญ่สระหนึ่งในเจ็ดสระซึ่งอยู่ในป่าหิมพานต์, สระอโนตาต.วิ.สุริยรํสิสมฺผุฏฐาภาเวนน อวตปฺปติอุทกเมตฺถาติอโนตตฺโต.
อปคา : (อิต.) แม่น้ำ, ลำน้ำ (ทางน้ำที่ใหญ่ยาว)ส. อปคา.
อปฺปิจฺฉตาทิคุณยุตฺต : (วิ.) ผู้ประกอบแล้วด้วยคุณมีความเป็นแห่งบุคคลผู้มีความปรารถนาน้อยเป็นต้น.เป็นฉ.ตุล.ตา ปัจ.ภาวตัท.ฉ.ตุล.วิเสสนบุพ.กัม.และต.ตัปเป็นสมาสใหญ่.
อพฺภามตฺต : ค. น่ากลัว, ใหญ่โต, (มีขนาดเท่าก้อนเมฆ)
อภิภว : ค. ผู้มีอำนาจ, ผู้ครอบงำ, ผู้ยิ่งใหญ่
อภิวคฺค : นป. ๑. อำนาจเหนือ ;
๒. หมู่ใหญ่ ;
๓. ประตูลูกกรง
อภิสฺสร : ค. ผู้เป็นอิสระยิ่ง, ผู้เป็นใหญ่, นาย
อมรโคยาน : (นปุ.) อมรโคยานะชื่อของทวีปใหญ่ ๑ ใน ๔ ทวีป.ทวีปทั้ง ๔ คือปุพพวิ-เทหะอมรโคยานะชมพูทีปะ และอุตตรกุรุ
อมรินฺท : (วิ.) ผู้เป็นใหญ่กว่าเทวดา, ผู้เป็นจอมแห่งเทวดา, ผู้เป็นนายของเทวดา.
อมหคฺคต : ค. (จิต) ไม่ถึงความเป็นใหญ่
อยฺย : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่.
อยิร : (วิ.) เป็นใหญ่ยิ่ง.รแปลว่าเป็นใหญ่, เป็นประธาน.อภิ+รแปลงภฺเป็นปฺ ปฺเป็นยฺ.เป็นเจ้า, เป็นใหญ่.อยฺย+อิรปัจ.ลบยฺสังโยค.
อรญฺช, อรญฺชร : ป. ตุ่มใหญ่, อ่าง, ไห, ขวด
อรญฺญานี : (อิต.) ป่าไม้ใหญ่, ป่าใหญ่, ดง.เมื่อลงอีอิต. ให้เอาอที่ญเป็นอาน.
อวนีปติ, อวนีส : ป. ผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดิน, พระเจ้าแผ่นดิน
อวิจิอวีจิ : (ปุ. อิต.) อเวจีชื่อนรกขุมใหญ่ขุมที่๘.วิ.อคฺคิชาเลหิจทุกฺเขหิจสตฺเตหิจนฺตถิเอตฺถวีจิอนฺตรนฺติอวีจิ(ไม่ว่างเว้นจากเปลวไฟทุกข์และสัตว์คือมีเปลวไฟทุกข์และสัตว์ลอดกาล).นตฺถิวีจิเอตฺถาติวาอวีจิ.อคฺคิชาลานิวาทุกฺขเวทนานํวาสตฺตานํวานตฺถิวีจิอนฺตรเมตฺถาติวาอวีจิ.
อหงฺการ : ป. การถือตัวเป็นใหญ่, การทะนงตัว
อากุจฺจ : (ปุ.) จะกวดตะกวดชื่อสัตว์ชนิดหนึ่ง อยู่ได้ทั้งในน้ำและบนบกรูปร่างคล้ายจิ้งจกแต่ตัวใหญ่กว่ามาก.
อาธิปจฺจ : (นปุ.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้เป็นใหญ่ยิ่ง, ความเป็นแห่งบุคคลผู้เป็นใหญ่, ความเป็นแห่งอธิบดี, ความเป็นอธิบดี.วิ. อธิป-ติสฺสภาโวอาธิปจฺจํ.ณฺยปัจ.ลบอิที่ติเป็นตฺยแปลงตฺยเป็นจฺจ.
อาธิปจฺจ, อาธิปเตยฺย : นป. อธิปไตย, ความเป็นใหญ่
อาธิปเตยฺยฏฺฐ : (ปุ.) อรรถว่าเป็นอธิบดี, อรรถว่าเป็นใหญ่, วิ.อาธิปเตยฺโยอิติอฏฺโฐอาธิปเตยฺยฏฺโฐ.
อานุภาว : (ปุ.) การเจริญตาม, ความเจริญตาม, อานุภาวะ.ไทยอานุภาพคืออำนาจฤทธิ์เดชความยิ่งใหญ่กำลังพลังพลังใหญ่, ความสง่า.วิ.อนุตํสมงฺคินํภาเวติวฑฺ-เฒตีติ อนุภาโว. อนุภาโว เอว อานุภาโว.ส. อนุภาว.
อารญฺช : (นปุ.) อ่าง, อีเลิ้ง ( ตุ่มหรือโอ่งใหญ่)
อาวล : นป. พันธุ์ไม้เลื้อยมีดอกสีแดงใหญ่มีรูปเหมือนแตร
อาสตฺต : (วิ.) ตั้งหน้า, เอาใจใส่, มีเพียร, มีสิ่ง นั้น ๆ เป็นใหญ่. อาปุพฺโพ, สญฺชฺ สงฺเค, โต. แปลง ต เป็น ตฺต ลบ ญฺช.
อินฺทินฺทิร : (ปุ.) ผึ้งใหญ่, ผึ้งหลวง.
อินฺทิย อินฺทฺริย : (นปุ.) ความเป็นใหญ่, ร่าง กาย, ร่างกายและจิตใจ, กำลัง, กำลังกาย, อำนาจ, ความรู้สึก, สติปัญญา, ประสาท, หน้าที่, อินทรีย์ (ความเป็นใหญ่ในกิจ นั้น ๆ). วิ. อินฺโท อตฺตา, ตสฺส ลิงฺคํ อินฺทิยํ อินฺทริยํ วา. อิย ปัจ. อินฺทติ ปรมิสฺสริยํ กโรตีติ วา อินฺทิริยํ. อิทิ ปรมิสฺสริเย, อิโย. ศัพท์หลังแปลง ท เป็น ทฺร. ส. อินฺทริย.
อินฺทุ : (ปุ.) พระจันทร์, ดวงจันทร์ (ใหญ่กว่า ดาว กล่าวตามที่สายตามองเห็น). วิ. อินฺทติ นกฺขตฺตานํ ปรมิสฺสริยํ กโรตีติ อินฺทุ. อิทิ ปรมิสฺสริเย, อุ. ณุ วา ส. อินฺทุ.
อินฺทุริย : นป. อินทรีย์, อำนาจ, ความเป็นใหญ่
อิภปิปฺผลิ อิภปิปฺผลี : (อิต.) ดีปลีใหญ่, ช้า พลู. วิ. อิภานํ หตฺถีนํ ปิปฺผลี อิภปิปฺผลี.
อิภปิปฺผลี : อิต. ดีปลีใหญ่, ช้าพลู
อิริน, อิริณ : นป. ป่าใหญ่, ทะเลทราย, สถานที่แห้งแล้ง
อิสร อิสฺสร : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เป็น จอม. วิ. อีสนํ สามิภวนํ อิสโร อิสฺสโร วา. ส. อีศวร.
อิสฺสริยมท : ป. ความมัวเมาในความเป็นใหญ่
อิสฺสริยยส : (วิ.) ผู้มียศใหญ่, ผู้มียศยิ่ง, ฯลฯ.
อิสฺสริยาภรณ : (นปุ.) เครื่องประดับอันยิ่งใหญ่, อิสริยาภรณ์ (เครื่องประดับเกียรติยศ).
อิสฺเสร : (นปุ.) ความยิ่งใหญ่, ความเป็นเจ้า, ความเป็นใหญ่. ณ ปัจ. ภาวตัท สกัด แปลง อ ที่ ส เป็น เอ.
อีริณ : (นปุ.) ส่วนแห่งแผ่นดินหาที่อาศัยมีได้, ที่หาประโยชน์มิได้, ที่กันดาร, ที่มีดินเค็ม, ที่เกลือขึ้น, ทุ่ง, ป่าใหญ่, อภิฯ เป็น อิรีณ. ส. อีริณ.
อีส : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เป็นจอม,น้อย, ง่าย.
อุกฺขตร : ป. วัวใหญ่, วัวตัวผู้
อุคฺค : (วิ.) ดุ, ร้าย, ดุร้าย, ยิ่ง, ยิ่งใหญ่, แข็ง แรง, อุชฺ พเล, อ, ชสฺส คฺโค, ส. อุคฺร.
อุจฺจาสยนมหาสยน : (นปุ.) ที่นอนสูงและที่ นอนใหญ่.
อุตฺตรกุรุ : (ปุ.) อุตตรกุรุ ชื่อทวีปใหญ่ ๑ ใน ๔ ทวีป วิ. ธมฺมตา สิทฺธสฺส ปญฺจสีลสฺส อานุภาเวน กํ สุขํ อูรุ มหนฺต เมตฺถาติ กุรุ. กุ ปาป รุนฺธนฺติ เอตฺถาติ วา กุรุ. กวิ. อุตฺตโร อุตฺตโม กุรุ อุตฺตรกุรุ.
อุทกมณิก : ป. ตุ่มน้ำใหญ่, โอ่งน้ำ
อุปชฺฌ : (ปุ.) อุปัชฌาย์ วิ. มนสา อุเปจฺจ วชฺชาวชฺชํ ฌายตีติ อุปชฺฌา (ผู้เพ่งโทษ น้อยใหญ่ของศิษย์). อุป+เฌ+อ ปัจ.
อุปวน : (นปุ.) สวน, สวนใหญ่, สวนดอกไม้. วิ. อุปคตํ อุปโรปิตํ วา วนํ อุปวนํ. ป่า ใกล้, ป่าใกล้เคียง. วิ. สมีปํ วนํ อุปวนํ. วิ. ใช้ สมีป แทน อุป. ที่ใกล้แห่งป่า วิ. วนสฺส สมีปํ อุปวนํ. กลับบทหน้าไว้หลัง.
อุรุเวลกสฺสป : (ปุ.) อุรุเวลกัสสป ชื่อชฏิลผู้ เป็นพี่ใหญ่ แห่งชฏิลสามพี่น้อง ภายหลัง เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและขอบวช.
อุรุเวลา : (อิต.) กองทราย, กองทรายใหญ่, แดนทราย, อุรุเวลา ชื่อตำบลที่พระมหา บุรุษไปทำความเพียรและได้ตรัสรู้.
อุลฺโลล : (ปุ.) ระลอก, ระลอกใหญ่, ลูกคลื่น, คลื่นใหญ่, ความปั่นป่วน, ความไม่ราบ คาบ. อุปุพฺโพ, ลุฬฺ มนฺถเน, อ ซ้อน ลฺ แปลง ฬ เป็น ล. ส. อุลฺโลล.