ตนฺทิ : อิต. ความหลับ, ความประมาท, ความเฉื่อยชา, ความเหนื่อยอ่อน, ความขี้เกียจ
ตนน : (นปุ.) การแผ่, การแผ่ไป, การขยาย, การขยายไป, ความแพร่หลาย, ความกว้างขวาง. ตนุ วิตฺถาเร, ยุ.
ตนุ : (อิต.) กาย, ร่างกาย, ตน, หนัง. วิ.ตโนติ สํสารทุกฺขนฺติ ตนุ. ตนุ วิตถาเร, อุ. รูปฯ ๖๓๕ ลง ณุ ปัจ. ไม่ทีฆะ. ไทยใช้ ดนุ เป็นสัพพนามแทนผู้พูด. ฉันข้าพเจ้าฯลฯ.
ตนุตา : อิต., ตนุตฺต นป., ตนุภาว ป. ความผอม, ความบาง, ความน้อย
ตป : (ปุ.) ความเพียร เครื่องเผากิเลส, คุณ ธรรมอันยังกิเลสให้ร้อน, คุณธรรมอันยัง กิเลสให้เร่าร้อน (แห้ง), ความร้อน, ความสำรวม, ความเพียร, ธรรม, วัตร, พรต (ธรรมมีศีลเป็นต้น ความบำเพ็ญพรตเผา กิเลส), ศีล, ตบะ. วิ. กิเลเส ตาเปตีติ ตโป. ตปฺ ทาเห สนฺตาเป วา, อ. ส. ตปสฺ.
ตปชิคุจฺฉา : อิต. ความรังเกียจต่อการบำเพ็ญตบะ
ตปธน : (วิ.) ผู้มีศัพท์คือตบะ, ผู้มีตบะนั่น แหละเป็นทรัพย์. วิ. ตโป เอว ธนํ อสฺสาติ ตาปธโน. ฉ.พหุห.
ตปฺปณ : นป. ความอิ่มใจ, ความสดชื่น
ตปฺปน : (นปุ.) ความเดือดร้อน, ความเร่าร้อน, ความแผดเผา. ตปฺ สนฺตาเป. ย ปัจ. ประ จำหมวดธาตุ ยุ ปัจ.
ตพฺพ : (วิ.) ยิ่ง, มาก, หนา, ตั้งมั่น, มั่นคง, เป็นที่ตั้ง, เป็นที่อาศัย, ตั้งไว้, ทรงไว้. ตลฺ ปติฎฺฐายํ, โพ, ทฺวิตฺติ, ลูโลโป.
ตพฺพิปกฺข : ค. ซึ่งเป็นปฏิปักษ์ต่อสิ่งนั้น, ตรงกันข้ามกับสิ่งนั้น
ตพฺพิสย : ค. มีสิ่งนั้นเป็นข้ออ้าง, มีสิ่งนั้นเป็นขอบเขต
ตมขนฺธ : ป. ความมืดทึบ, ความมืดตื้อ
ตมนฺธการ : ป. ความมืดมน
ตม (โม) นทฺธ, ตมนิวุต : ค. อันความมืดหุ้มห่อไว้, ถูกความมืดปกคลุมไว้, อันตกอยู่ในความมืด
ตม (โม) นุท : ค. ผู้บรรเทาความมืด, ผู้ขจัดความมืด
ตโมตมปรายน : (วิ.) ผู้มีมืดมาแล้ว มีมืดเป็น ที่ไปในเบื้องหน้า, ผู้มืดมาแล้วมืดไป.
ตโมถูต : (อิต.) เป็นโลกมืดแล้ว, เป็นโลกมืดบัง เกิดแล้ว.
ตรณี : (อิต.) เรือ, สำเถา, กำปั่น, แพ. วิ. ตรนฺติ ยาย สา ตรณี. อี อิต. รูปฯ ๖๖๓. ลง อิ ปัจ. ได้รูปเป็น ตรณิ.
ตรุณกาล : (ปุ.) กาลแห่ง....เป็นหนุ่ม, ฯลฯ
ตรุณตาลขนฺธปฺปมาณ : (วิ.) มีลำต้นแห่ง ตาลหนุ่มเป็นประมาณ.
ตสิณา (นา) : อิต. ความกระหาย, ความอยาก
ตาทิน, ตาทิส, ตาทิสก, ตาที : ค. ซึ่งคงที่, ซึ่งเป็นเช่นนั้น, ซึ่งเหมือนอย่างนั้น
ตาปน : (นปุ.) การทรมาน, ความทรมาน, ความร้อน, ฯลฯ. ตปฺ สนฺปาเต, ยุ. การทำให้ตกใจ,ความสะดุ้ง,ฯลฯ.ตปฺ อุพฺเพเค. การทำให้พอใจ. ความอิ่มใจ. ตปุ ปีณเน. ส. ตาปน.
ตาปสตรุ : (ปุ.) ต้นสำโรง, เพราะดาบสเอา ผลมาสุมเอาน้ำมันใช้ประโยชน์ จึงชื่อว่า ตาปสตรุ ต้นไม้เป็นประโยชน์แก่ดาบส ต้นจำปา ก็แปล.
ตาม : ป. ความปรารถนา, ความอยาก
ตามฺพปณฺณิทีป : (ปุ.) เกาะเป็นที่อยู่ของคน มีฝ่ามือแดง, เกาะลังกา. ปัจจุบัน ประเทศ ศรีลังกา.
ตายน : (นปุ.) การสืบต่อ, การติดต่อ, การเลี้ยง, การเลี้ยงดู, การระวัง. การป้องกัน การรักษา, ความสืบต่อ, ฯลฯ. ตายุ สนฺตานปาลเนสุ, ยุ.
ตาวตึสเทวนคร : (นปุ.) นครแห่งเทวดาชื่อ ดาวดึงส์. ฉ. ตัป. มี สัม. กัม. เป็นท้อง. ตาวเทว ( อัพ. นิบาตท ) เพียงนั้นนั่นเทียว. ตาว+เอว ทฺ อาคม.
ตาวตึสเทวโลก : ป. สวรรค์โลกชั้นดาวดึงส์; (โลกเป็นที่อยู่ของเทวดา ๓๓ ตน)
ตาส : (ปุ.) ความหวาด, ฯลฯ. ตสฺ อุพฺเพเค, โณ.
ติกฺขตฺตุ : (อัพ. นิบาต) สิ้นสามครั้ง, สิ้นสาม คราว, สิ้นสามหน. ติ+กฺขตฺตํ ปัจ. รูปฯ ๔๐๓. แปลเป็น กิริยาวิเสสว่า สามครั้ง, สามคราว, สามหน.
ติโคจร : (วิ.) อันเป็นวิสัยของครสามคน วิ. ติณฺณํ ชนานํ โคจรภูโต ติโคจโร.
ติช : (นปุ.?) ความอดทน, ความอดกลั้น, ตุชฺ สหเณ อ, อุสฺส อิตฺตํ. ทีโฆ จ.
ติญฺชกาวสถ : (ปุ.) ที่เป็นที่อยู่สร้างด้วยอิฐ, ตึก.
ติณจุณฺณ : นป. ผงหญ้า, หญ้าที่เป็นผงละเอียด
ติณฺณกถงฺกถ, ติณฺณวิจิกิจฺฉ : ค. ผู้มีความสงสัยอันข้ามพ้นแล้ว, ผู้ข้ามความสงสัยแล้ว, ผู้หมดความสงสัยแล้ว
ติณโทส : ค. มีหญ้าเป็นโทษ; อันเสียหายเพราะหญ้า
ติณภกฺข : ค. มีหญ้าเป็นอาหาร, ผู้กินหญ้า
ติณวตฺถารก : (ปุ.) ติณวัตถาระกะ ชื่อวิธีระงับ อธิกรณ์อย่าง ๑ ใน ๗ อย่าง คือการประนีประนอมกันทั้งสองฝ่าย ไม่ต้องชำระความเดิม.
ติตฺตก : (ปุ.) กระดอม, เทพชาลี, ขี้กา. ทั้ง ๓ ชนิดนี้เป็นไม้เลื้อย ผลมีรสขม ใช้ทำยา ไทย. ติตฺตรสตาย ติตฺตโก. ก สกัด.
ติตฺตกตฺต : นป. ความขม
ติตฺติ : (อิต.) ความขม, ความเบื่อเมา. ติ ปัจ.
ติตฺติมนฺตุ : ค. มีความอิ่ม, มีความพอใจ
ติตฺติริย : ค. อันเป็นจำพวกนกกระทา, เหมือนนกกระทา
ติตฺถญฺญุตา : อิต. ความรู้เรื่องลัทธิ
ติตฺถิย : (ปุ.) ชนมีลัทธิดังท่าเป็นที่ข้าม, นิครนถ์ผู้มีลัทธิดังท่าเป็นที่ข้าม, เดียรถีย์ (นักบวชนอกพุทธศาสนา คนถือลัทธินอก พุทธศาสนา).
ติตฺถิยปริวาส : (ปุ.) ติตฺถิยปริวาส ชื่อของ กรรมวิธีตรวจสอบเดียรถีย์ ผู้ที่จะมาบวช ในพุทธศาสนาว่าจะมีความเลื่อมใสแท้จริง หรือไม่ มีกำหนด ๔ เดือน ดูรายละเอียด ใน โตร. ๔ ข้อ ๑๐๐ วิธีนี้ควรจะเอามา ประยุกต์ใช้กับคนที่จะมาบวชในปัจจุบัน นี้บ้าง.
ติถ : ป. ไฟ; เวลา; ความรัก
ติทส : (ปุ.) เทวดามีชายสาม (ชายผ้า), เทวดามีชายผ้าสาม, ติทสา ชื่อของเทวดา ชื่อที่ ๑ ใน ๑๔ ชื่อใช้เป็นพหุ. ทั้ง ๑๔ ชื่อ, เทวดา. ดูอภิฯคาถาที่๑๑และ๑๒. ติ+ทสา (ชาย ชายผ้า). วิ. ชาติสตฺตาวินาสสํขาตา ติสฺโส ทสา ปริมาณา เอเตสนฺติ ติทสา.