ปุริส : (ปุ.) ชาย, ผู้ชาย (ชาย), บุรุษ, คน, อาตมะ, มานพ, อาตมัน, จิต. วิ. อตฺตโน มาตาปิตูนํ หทยํ ปูเรตีติ ปุริโส (ผู้ยังหทัยของมารดาและบิดาของตนให้เต็ม). ปุรฺ ปูรฺ วา ปูรเณ, อิโส. ถ้าตั้ง ปูรฺ ธาตุ พึงรัสสะ อู เป็น อุ. ปุ นิรยํ ริสตีติ ปุริโส (ผู้กำจัดนรก). เป็นความเชื่อของพราหมณ์ว่าลูกชายจะกำจัด คือป้องกันไม่ให้พ่อแม่ตกนรก. ปุ บทหน้า ริสฺธาตุในความกำจัด อ ปัจ. ปุริ อุจฺเจ ฐาเน เสตีติ ปุริโส (ผู้ดำเนินไปในฐานะสูง). ปุริปุพฺโพ, สิคติยํ, อ. อตฺตโน มาตาปิตูนํ มโนรถํ ปุเรตีติ ปุริโส.
พาหิต : ค. อันเขากั้น, ซึ่งเขาป้องกัน
พาหิตตฺต : นป. การกั้น, การป้องกัน
พาหิรรกฺขา : อิต. การป้องกัน, การรักษาโดยวิธีภายนอก
รกฺข : (ไตรลิงค์) การระวัง, การรักษา, การถนอม, การป้องกัน, การต่อต้าน, การต้านทาน, ความระวัง, ฯลฯ. รกฺข ปาลเน, อ.
โรธ : ป., โรธน นป. การป้องกัน, การกั้น, การล้อม, การกักขัง; ฝั่ง
วรณ : นป. การป้องกัน, ป้อม, กำแพง
วรูถ : นป. ไม้ค้ำ, เครื่องป้องกัน, เกราะ, โล่
วารณ : ๑. นป. การกั้น, การป้องกัน;
๒. ป. ช้าง
องฺครกฺข : (ปุ.) บุคคลผู้ป้องกันองค์พระมหากษัตริย์, บุคคลผู้รักษาตัว (หมายถึงตัวของบุคคลอื่นที่ตนมีหน้าที่ไปรักษาป้องกัน).ส. องฺครกฺษ.
อฏฺฏาลอฏฺฏาลก : (ปุ.) ที่ป้องกันอันตราย, หอรบ, หอคอย, ป้อม, ป้อมยาม. อฏฺฏปุพฺโพ, อลฺ นิวารเณ, โณ, ศัพท์หลังณฺวุ ปัจ.
อฏฺฏาล อฏฺฏาลก : (ปุ.) ที่ป้องกันอันตราย, หอรบ, หอคอย, ป้อม, ป้อมยาม. อฏฺฏปุพฺ โพ, อลฺ นิวารเณ, โณ, ศัพท์หลัง ณฺวุ ปัจ.
อนุรกฺขน : นป. การเก็บรักษา, การป้องกัน, การคุ้มครอง
อนุรกฺขิย : ค. ควรรักษา, ควรคุ้มครอง, ควรป้องกัน
อภิรกฺข : (ไตรลิงค์)การระวัง, การป้องกัน, การรักษา.ส.อภิรกฺษ.
อาตปปตฺต : (นปุ.) ร่ม ( เครื่องสำหรับกางป้องกันแดด ป้องกันฝน). ส.อาตปปตฺร.
อารกฺขอารกฺขณ : (นปุ.) การป้องกัน, การดูแล, การรักษา, การคุ้มครอง, อารักขา.ขออารักขาคือขอให้ฝ่ายบ้านเมืองมาช่วยคุ้มครองป้องกันภัยอันตราย.อาปุพฺโพ, รกฺขฺปาลเนอ, ยุ.ส.อารกฺษ.
อารกฺขา : อิต. อารักขา, การรักษา, การคุ้มครองป้องกัน
อาวาร : ป. การป้องกันรักษา, การคุ้มครอง
อาวาเรติ : ก. ป้องกัน, ห้าม, กีดกัน
อิลฺลี : (อิต.) อิลลี ชื่อดาบชนิดหนึ่ง, เขน ชื่อ เครื่องมือสำหรับป้องกันอาวุธ รูปสี่เหลี่ยม ผืนผ้า. เป็น อิลี โดยไม่แปลง ล เป็น ลฺล บ้าง.
โอวรติ : ก. ป้องกัน, ขัดขวาง