มติ : (วิ.) ผู้รู้, เป็นเหตุรู้. มนฺ ญาเณ, ติ. นฺโลโป.
มต : (วิ.) ตรัสรู้, รู้. มนฺ ญาเณ, โต.
มต มตก : (วิ.) ผู้ตายแล้ว, ผู้ตาย.
มตชาย มตภริย : (ปุ.) ชายผู้มีภริยาตายแล้ว, พ่อหม้าย.
มติมนฺตุ : (วิ.) ผู้มีปรีชา, ฯลฯ.
มติวิปฺปหีน : ค. ขี้ขลาด, โง่
มติสจิว : (ปุ.) มนตรี (คนมีความรู้).
มติสาร : (ปุ.) พระนารายณ์.
สมย : (ปุ.) ขณะ, ครั้ง, ครา, คราว, หน, กาล, เวลา, ฤดู, โอกาส. วิ. สํ ปุนปฺปุนํ เอติ อยติ วาติ สมโย. สํปุพฺโพ, อิ อยฺ วา คติยํ, อ. การได้, การถึง, การเห็น, ความเห็น, ลัทธิ, มติ, ทิฏฐิ, ความพร้อมเพรียง, ความพร้อมเพรียงแห่งเหตุ, การณะ, เหตุการประชุม, หมวด, หมู่, กอง, คณะ. วิ. สมนฺตโต อยนํ คติ สมโย. การแทงตลอด, ฯลฯ. วิ. สํสุฎชุ สมฺมา วา อวิปริตากาเรน อยิตพฺโพ ญาตพฺโพติ สมโย. การละ, การสละ, การทิ้ง, การปล่อย, การวาง. ส. สมย.
อตฺตานุมติ : (อิต.) ความเห็นตามโดยตน, ความรู้ตามโดยตน, อัตตานุมติ(ตามความเห็นของตน)
ฆมฺมติ : ก. ไป, ถึง
นิตมติ : ก. มืดมน, เหนื่อยอ่อน, ลำบาก
นิพฺเพมติก : (วิ.) มีความสงสัยออกแล้ว, ไม่มี ความสงสัย, สิ้นความสงสัย, สิ้นสงสัย, หมดสงสัย.
ปฏิวิรมติ : ก. งดเว้น, เว้นขาด
ปณมติ : ก. น้อมกายลงแสดงความเคารพ, นอบน้อม, เคารพ, บูชา, โค้ง, งอ
ปพฺภมติ : ก. ท่องเที่ยวไปมา, วิ่งไปมา
ปริณมติ : ก. เปลี่ยนไป, แปรไป, สุกงอม, แก่, งอม
ปริพฺภมติ : ก. หมุนไป, ท่องเที่ยวไป, สึก (จากพระ)
ปสมฺมติ : ก. ระงับ, สงบ, ดับ, เหือดแห้ง
พหุมต : ค. ซึ่งมีผู้นับถือมาก, คนเคารพมาก
ภมติ : ก. หมุน, กลึง
มหามติ : อิต. ความรู้มาก, ความเห็นมาก
มิต : ๑. กิต. นับแล้ว;
๒. ค. พอประมาณ, น้อย
มิติ : อิต. การวัด, การนับ
มุต : ๑. นป. การรับรู้แห่งสัมผัส;
๒. กิต. รู้
มุติ : (อิต.) ความรู้, ความรู้สึก, ความเข้าใจ, ปรีชา, ปัญญา. มุนฺ ญาเณ, ติ. นฺโลโป.
มูต : (ปุ.) กลุ่ม, ก้อน. มุ พนฺธเน, โต, ทีโฆ.
วมติ : ก. คาย, ปล่อยออก
วายมติ : ก. ย่อมพยายาม
วิธมติ : ก. ทำลาย
วิพฺภมติ : ก. หมุนไปผิด, ละหน้าที่, สึก
วิมติ : อิต. ความไม่รู้, ความสงสัย
วิรมติ : ก. งดเว้น
เวมติก : ค. สงสัย, ลังเล
สมฺมติ : (อิต.) อันรู้ตาม, การรู้ตาม, โวหาร, ถ้อยคำ, วิชาว่าด้วยระเบียบ. ติ ปัจ.
สมฺมติสงฺฆ สมฺมุติสงฺฆ : (ปุ.) สงฆ์สมมติ, สงฆ์สมมุติ, สมมตสงฆ์, สมมุติสงฆ์. เป็นคำสำหรับเรียกพระภิกษุที่ไม่ได้เป็นพระอริยะ ผู้เข้าประชุมมิได้ละหัตถบาสกันตั้งแต่ ๔ รูปขึ้นไป.
อตฺตโนมติ : (อิต.) ความคิดของตน, ความเห็นของตน, อัตโนมัติ อัตโนมัติ (ความเห็นส่วนตัว ความเห็นโดยลำพังตน คือ เป็นไปในตัวของมันเอง).
อนุมติ : อิต. การอนุมัติ, การตกลง, การยินยอม
อนุมติปุจฺฉา : อิต. การถามเพื่อได้รับอนุมัติ
อปนมติ, อปนาเมติ : ก. นำไป, นำออก, เนรเทศ, น้อมลง
อภิมต : กิต. ตั้งใจแล้ว, ปรารถนาแล้ว
อภิสมฺมติ : ก. สงบ, ระงับ, หยุด
อายมติ : ก. ดึงออกไป, เหยียดออกไป, กางออกไป
อุณฺณมติ : ก. ฟูขึ้น, พองขึ้น, ยกตน, หยิ่ง
อุปสมฺมติ : ก. สงบ, ระงับ, เข้าไประงับ
อุปารมติ : ก. เว้น, เลิก, ละ
โอณมติ : ก. ก้มลง, โน้มลง
โอนมติ : ก. ก้มลง, น้อมลง, ถ่อมลง
โอรมฺมติ : ค. งดเว้น, ละ