รูป : นป. รูป, ร่างกาย, อารมณ์ที่พึงรู้ด้วยตา
นิรุปฆาต : ค. ซึ่งไม่มีอาฆาต, อันไม่เบียดเบียน, อันไม่ทำร้าย
นิรุปตาป : ค. ซึ่งไม่มีความเร่าร้อน, ซึ่งไม่มีความกระวนกระวาย
โอโรปน : (นปุ.) การปลงลง, การปลง, การนำลง, การโกน, การตัด, การเพาะ, การหว่าน, การปลูก, การปักไว้, การตั้งไว้. โอปุพฺโพ, รุป โอโรปนาทีสุ, ยุ.
อมฺห : (ปุ. อิต.) ฉัน, ข้า, กู, ฯลฯ.คำแทนตัวภิกษุแปลว่าอาตมภาพ, อาตมา, รุป.ลูกพูดกับพ่อแม่แปลว่าลูก, หนู.หญิงพูดกับคนใกล้ชิดหรือคุ้นเคยหรือ คนรักแปลว่าหนูชายพูดกับหญิงที่รักแปลว่าเรียม, พี่. อมฺหศัพท์เป็นคำแทนตัวผู้พูดบาลีไวยากรณ์เป็นบุรุษที่๓ไวยากรณ์ไทยเป็นบุรุษที่๑.
จีวรปารุปน : (นปุ.) ที่เป็นที่ห่มซึ่งจีวร วิ. จีวรํ ปารุปตนฺติ เอตฺถาติ จีวรปารุปนํ.
รูปตณฺหา : อิต. ความอยากหรือความใคร่ในรูป
รูปทสฺสน : นป. การเห็นรูป
รูปภว : ป. รูปภพ, พรหมโลก
รูปราค : ค. ความปรารถนาที่จะเกิดในรูปภพ
รูปสมฺปตฺติ : อิต. รูปสมบัติ, ความถึงพร้อมแห่งรูป
สรูป : (นปุ.) รูปแห่งตน, รูปของตน. ส+รูป. รูปเหมือนกัน. สม+รูป. รูปอันมีอยู่, รูปมีอยู่. สภาวะ, ธรรมชาติ. สนฺต+รูป. แปลง สนฺต เป็น ส. ความสมควรแก่ภาวะของตน วิ. รูปสฺส ยถา สรูปํ. ส แทน ยถา. ไทย สรุป สรูป ใช้เป็นกริยาว่า รวมความมาย่อเอาแต่ประเด็นของเรื่อง ใช้เป็นนามในความว่า ประเด็นย่อ ๆ ของเรื่อง.
อตฺถรูป : (นปุ.) รูปของเนื้อความ, เนื้อความ.คำแปลหลัง รูป เป็นศัพท์สกัด.
กฏฐรูป : ป. รูปที่ทำด้วยไม้
กลฺยาณรูป : ค. มีรูปสวย
กลลรูป : นป. กลลรูป, รูปที่พึ่งมีขึ้นเมื่อตั้งครรภ์
กีวรูป : (วิ.) มีเพียงไรแห่งรูป.
ฉายารูป : นป. รูปภาพ, รูปถ่าย
ตถารูป : (วิ.) มีรูปอย่างนั้น, ฯลฯ, มีอย่างนั้น เป็นรูป, ฯลฯ.
เทห : (ปุ. นปุ.) กาย,ร่างกาย,ตัว,เนื้อตัว,รูป,รูปร่าง,อัตภาพ.ทิหฺอุปจเย,โณ.
นานารูป : (วิ.) มีรูปต่างๆ, มีรูปมีประการ ต่างๆ, มีมากอย่าง, มีต่างๆ อย่าง. วิ. นานปฺปการา รูปา ยสฺส โส นานารูโป.
นามรูป : (นปุ.) นามและรูป, นามรูป. วิ. นามญจ รูปญจ รูปญจ นามรูปํ.
ปฏิมา : อิต. ปฏิมา, รูปเปรียบ, รูปจำลอง, รูป
ปิยรูป : ๑. นป. รูปอันน่ารักน่าพอใจ;
๒. ค. ผู้มีรูปน่ารักน่าพอใจ
โปฏฺฐรูป : (นปุ.) ตุ๊กตา, รูปปั้น.
พฺราหฺมณรูป : นป. รูปแห่งพราหมณ์
มหาภูตรูป : (นปุ.) รูปคือมหาภูต, รูปคือธาตุทั้ง ๔.
ยถารูป : (วิ.) มีรูปอย่างไร, ตามแบบอย่างนั้น, เช่นนั้น.
รูปี : ค. มีรูปดี
สาตรูป : (นปุ.) รูปอันน่ายินดี, รูปเป็นที่พึงใจ, ฯลฯ.
สาธุรูป : (วิ.) มีรูปยังประโยชน์ให้สำเร็จ, ฯลฯ.
สุรูป : ค. มีรูปงาม
สุรูปตา : (อิต.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีรูปดี, ความเป็นผู้มีรูปได้สัดส่วน, ความเป็นผู้มีรูปร่างสมส่วน.
สุวณฺณรูป สุวณฺณรูปก : (นปุ.) รูปทำด้วยทอง, รูปเปรียบทำด้วยทอง.
อชฺฌตฺตนิลกสิณาทิรูปชฺฌานวส : (ปุ.) อำนาจแห่งการเพ่งซึ่งรูปมีกสิณอันบัณฑิตกำหนดแล้วด้วยสีเขียวอันเป็นไปทับซึ่งตนเป็นต้น.
อตฺตภาว : (ปุ.) ขันธปัญจกเป็นแดนเกิดแห่งอัสมิมานะว่าอันว่าตน, กายอันเป็นแดนเกิดแห่งนนามว่าอันว่าตน, ความเป็นแห่งตน, กาย, ร่างกาย, รูป, อัตภาพ (ลักษณะความเป็นตัวตน), อาตมภาพ (อาดตะมะภาพ)เป็นคำพูดแทนตัวพระสงฆ์ซึ่งใช้พูดกับผู้มีศักดิ์, อาตมา (อาดตะมา)เป็นคำแทนตัวพระสงฆ์ตรงกับคำว่าฉันข้าพเจ้าใช้พูดกับคนทั่วไปทั้งชายและหญิง. ส. อาตฺมภาว.
อนนุรูป : (นปุ.) กรรมไม่เป็นไปตามซึ่งรูป.
อุปาทายรูป : (นปุ.) รูปอันอาศัยมหาภูตรูป เป็นไป. วิ. มหาภูตานิ อุปาทาย ปวตฺตํ รูปํ อุปาทายรูปํ. รูปอันเป็นอาการของ มหาภูตรูป. ลบ ย เป็น อุปาทารูป บ้าง.
อุปาทินฺนกรูป : (นปุ.) รูปมีวิญญาณครอง, รูปมีใจครอง.
เอวรูป : (นปุ.) กรรมมีอย่างนี้เป็นรูป.
เอวรูป เอวรูป : (วิ.) มีอย่างนี้เป็นรูป, มีรูป อย่างนี้, มีรูปเช่นนี้, มีรูปเห็นปานนี้. วิ. เอวํ รูปํ ยสฺส โส เอวรูโป เอวํรูโป วา. ศัพท์ต้น ลบนิคคหิต.
กมฺมานูรูป : ค. อันควรแก่การงาน
คุณานุรูป : (วิ.) สมควรแก่สวน, สมควรแก่ ความดี.
โครูป : ค. โค
ชีวิตรูป : ค. ผู้เป็นอยู่, ผู้มีชีวิตอยู่
ตทนุรูป : ค. สมควรแก่สิ่งนั้น, เหมาะสม
นจฺจฉายารูป : (นปุ.) ภาพยนต์.
นจฺจฉายารูปสาลา : (อิต.) โรงภาพยนต์.