กุรู, - รุ : ป. ชาวแคว้นกุรุ, แคว้นกุรุ
รุจิร : ค. น่าใคร่, น่าพอใจ, น่าปรารถนา, งาม
รุชน : นป., รุชา อิต. ความเสียดแทง, ความเจ็บปวด
รุทมฺมุข : ค. ซึ่งมีหน้าชุ่มด้วยน้ำตา
รุหิร : นป. เลือด, โลหิต
กเสรุ : (ปุ.) กระจับ ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ขึ้น ลอยอยู่ในน้ำ มีฝักเป็นสองเขาคล้ายศรีษะ ควาย เมื่อแก่มีสีดำ ตกอยู่ที่พื้นดิน เนื้อ ข้างในขาว มีรสมัน, วิ. เก สยตีติ กเสรุ. กปุพฺโพ, สี สเย, รุ.
อรรุ : (นปุ.) ข้าศึก, ศัตรู (ผู้ยังผุ้อื่นให้พินาศ).อรฺนาเส, รุ.
การุ : (ปุ.) คนมีศิลปะ, ช่าง, นายช่าง. วิ. กโรติ นิมฺมินาติ จิตฺรเลปฺยาทิก มิติ การุ. กรฺ กรเณ, ณุ. ส. การู.
กุรุ : (ปุ.) กุรุ ชื่อชนบท ๑ ใน ๒o ของอินเดีย โบราณ วิ. ธมฺมตา สิทฺธสฺส ปญฺจสีลสฺส อานุภาเวน กํ สุขํ อุรุ มหนฺตา เอตฺถาติ กุรุ. กํ ปาปํ รุนฺธติ เอตฺถาติ วา กุรุ. กุปุพฺโพ, รุธิ อาวรเณ, กฺวิ. กุรติ กิจฺจากิจฺจํ วทตีติ วา กุรุ. กุรฺ สทฺเท. อุ. เป็น กุรู ด้วยรุฬ- หิเภทบ้าง.
กุรุวินฺท : (ปุ.) พลอยแดง, ทับทิม. กุรุวินฺทสุตฺติ ก้อน-จุรณ์หินสีดังพลอยแดง.
เครุกา : (อิต.) สีเหลือง อุ. ผรุสาย ภตฺติยา เครุกา น ปตติ. สีเหลืองไม่จับที่ฝาหยาบ.
จมุรุ จมูรุ : (ปุ.) กวาง, ชะมด. วิ. อูรุมฺหิ อติสยจมฺมยุตฺตตาย จมูรุ. อูรุ หรือ อูรุ (ขา) + จมฺม ลบ ม เสียตัวหนึ่ง แล้วกลับ บทหน้าไว้หลัง.
จีวรปารุปน : (นปุ.) ที่เป็นที่ห่มซึ่งจีวร วิ. จีวรํ ปารุปตนฺติ เอตฺถาติ จีวรปารุปนํ.
ธารุ : (ปุ.?) การดื่ม, การดูด, การดื่มนม, การดูดนม. เธ ปาเน, รุ, เอสฺส อาตฺตํ.
ผารุสก : (นปุ.) ผารุสกะ ชื่อสวนหรือป่าของท้าวสักกะ, สวนหรือป่าของพระอินทร์. วิ. ผารุสการนํ ยตฺถ สนฺติ ตํ ผารุสกํ. ณ ปัจ.
อิรุ : (อิต.) อิรุ ชื่อไตรเพท ๑ ใน ๓ ของ พราหมณ์ วิ. อิจฺจนฺเต เทวา เอตายาติ อิรุ. อิจฺ ถุติยํ, อุ, จสฺส โร. อิวฺ วา ถุติยํ, วสฺส โร.
อุตฺตรกุรุ : (ปุ.) อุตตรกุรุ ชื่อทวีปใหญ่ ๑ ใน ๔ ทวีป วิ. ธมฺมตา สิทฺธสฺส ปญฺจสีลสฺส อานุภาเวน กํ สุขํ อูรุ มหนฺต เมตฺถาติ กุรุ. กุ ปาป รุนฺธนฺติ เอตฺถาติ วา กุรุ. กวิ. อุตฺตโร อุตฺตโม กุรุ อุตฺตรกุรุ.
อุรุเวล : (ปุ.) ประเทศชื่อ อุรุเวละ, อุรุเวล ประเทศ.
อุรุเวลกสฺสป : (ปุ.) อุรุเวลกัสสป ชื่อชฏิลผู้ เป็นพี่ใหญ่ แห่งชฏิลสามพี่น้อง ภายหลัง เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและขอบวช.
อุนฺทร อุนฺทุร อุนฺทุรุ อุนฺทูร : (ปุ.) หนู วิ. อุนฺทตีติ อุนฺทูโร. อุทิ ปสวนกิเลทเนสุ, อูโร. ส. อุนฺทร อุนฺทรู อุนฺทุรู. อุนฺนต
กกฺการุ : (ปุ.) ฟัก, แฟง, แตง, น้ำเต้า. ถ้าประ โยคมี ติ สังขยาอยู่ แปลรวมเป็น ฟักแฟง แตง น้ำเต้า. นับ ฟัก แฟง รวมเป็น ๑. อรุ ปัจ.
กกฺการุชาต : (นปุ.) ดอกไม้สวรรค์ ?
กุทฺรุส กุทฺรุสก กุทรูส : (ปุ.) กับแก้, หญ้ากับ แก้. ชื่อไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งใช้เป็นผัก. วิ. โกรํ รุธิรํ ทุสฺสตีติ กุทฺรุโส. โกรปุพฺโพ, ทุสฺ อปฺปีติยํ, อ, วณฺณปริยาโย, โอสฺสุตฺตํ. โกร+ทุสฺ+อ แปลง โอ เป็น อุ แล้วเปลี่ยน อักษรคือเอา ทฺ ไว้หน้า ร ศัพท์หลังทีฆะ.
กุรรี กุรุรี : (อิต.) นางนกเขา, นกเขาตัวเมีย.
กุรุวินฺทก : ป. จุดสำหรับอาบ, แป้งผัดหน้าทาตัวหลังจากอาบน้ำแล้ว
คุรุทกฺขิณา : อิต. การทำทักษิณาให้แก่ครู, การบูชาครู
จมุรุ : ป. สัตว์จำพวกกวางหรือชะมดชนิดหนึ่ง ซึ่งหนังของมันถูกนำมาใช้เป็นประโยชน์
ฉินฺนวาสนาปารุปน : (วิ.) ผู้มีผ้าสำหรับนุ่งและ ผ้าสำหรับห่มอันขาดแล้ว.
ฌาริ, ฌิรุกา : อิต. แมลงปอ
ฌิชฺชิ ฌิรี ฌิลุกา ฌิลฺลิ ฌิลฺลิกา ฌิลฺลี ฌีริกา ฌีรุกา : (อิต.) จิ้งหรีด. ส. ฌิชฺชี, ฌิลฺลิกา, ฌิลฺลี.
ถรุสิปฺป : นป. ศิลปะทางอาวุธ, วิชาฟันดาบ
ทารุถมภ : (ปุ.) เสาไม้.
ทารุทาห : ป. การเผาไม้
ทารุสงฺฆาฏ : ป., ค. แพไม้, เรือ; ซึ่งต่อด้วยไม้, ซึ่งคาดด้วยไม้, ซึ่งสร้างด้วยไม้
ทารุสมาทหาน : นป. การรวบรวมไม้, การเก็บไม้มารวมกัน, การเก็บฟืน
นหารุ, (นฺหารุ) : นป., อิต. เอ็น, เส้นเอ็น
นาคนาสูรุ : อิต. (หญิง) มีขาอ่อนเหมือนงวงช้าง
นิรุปการ : ค. ซึ่งไม่มีอุปการะ, ซึ่งไม่มีประโยชน์
นิรุปม : ค. ปราศจากสิ่งเปรียบเทียบ, หาสิ่งเปรียบเทียบไม่ได้
นิวตฺถปารุปนมตฺต : (วิ.) สักว่าผ้าอันบุคคล นุ่งแล้วและผ้าสำหรับห่ม. เป็น สัม. กัม. มี ส. ทวัน. เป็นท้อง.
เนรุ : ป. ชื่อภูเขาสูงที่สุด
ปยิรุทาหรติ : ก. เปล่ง, ประกาศ
ปยิรุปาสติ : ก. เข้าไปนั่งใกล้, เข้าไปคอยรับใช้, คบหา, เคารพ, ยกย่อง; เยี่ยมเยียน
ปยิรุปาสน : นป., - สนา อิต. การเข้าไปนั่งใกล้, การเข้าไปคอยรับใช้, การคบหา, การเคารพนับถือ, การบูชา
ปยิรุปาสิก : ค. ผู้เข้าไปนั่งใกล้, ผู้คอยรับใช้, ผู้คบหา, ผู้บูชา
ปยิรุปาสิต : กิต. (อันเขา) เข้าไปนั่งใกล้แล้ว, ปรนนิบัติแล้ว, เคารพบูชาแล้ว
ปารุ : ป. พระอาทิตย์, ไฟ
ปารุปติ : ก. ปกปิด, นุ่งห่ม, ซ่อน