อาสา : (อิต.) ชื่อของตัณหา, ตัณหา. อาสา วุจฺจติ ตณฺหา. ไตร ๒๙/๑๑๘. ความหวัง, ความปรารถนา. อิสุ อิจฺฉายํ, อ, อิสฺสา (แปลง อิ เป็นอา). ส. อาศา
อส : (ปุ.) บ่า, ไหล่, ภาค, ส่วน, แนว, คอต่อ.อสฺคติทิตฺยาทาเนสุ, อ.
อสขตอสงฺขต : (วิ.) อันปัจจัยไม่ปรุงแต่งแล้ว, อันปัจจัยไม่ตกแต่งแล้ว, อันปัจจัยปรุงแต่งไม่ได้แล้ว, ไม่ปรุงแต่งแล้ว, ฯลฯ, ไม่ปรุงแต่ง, ฯลฯ.
อสทน : ปน., ค. ความไม่อดทน, ความไม่อดกลั้น ; ไม่มีความเพียร
อสทานธมฺม : ป. ธรรมที่ไม่เสื่อม, สภาพที่ไม่เสื่อมเป็นธรรมดา
อสพล : ค. ไม่มีจุด, ไม่ด่างพร้อย
อสเมกฺขการี : ป. ผู้รีบเร่ง
อสโมทาน : นป. การไม่ประชุมกัน, การไม่รวมกัน
อสยุตฺต : ค. ไม่ผูก, ไม่ประกอบ
อสวต : ค. ไม่จำกัด, ไม่กำหนดลงอย่างแน่นอน
อสวร : ป. การไม่สังวร, การไม่ระวัง
อสวาส : ค. ไม่มีสังวาส, มีสังวาสอันไม่เสมอกัน
อสวินฺท : ค. ไม่ประสบอยู่, ไม่รู้อยู่
อสวุต : ค. ไม่สังวร, ไม่ระวัง
อสสฏฺฐ : ค. ไม่เกี่ยวข้อง, ไม่ระคน, ไม่ส้องเสพ
อสสย : (วิ.) ไม่สงสัย, เที่ยงแท้, แน่นอน.
อสสริตปุพฺพ : ค. ไม่เคยท่องเที่ยวไป, ไม่เคยบังเกิดมาก่อน
อสหรติ : ก. ไม่ย้ายไป, ไม่ขนไป
อสหาริก, - ริย : ค. พรากไปไม่ได้, ไม่อาจถือไปได้
อสหาริม : (วิ.) อัน...นำไปไม่ได้, นำไปไม่ได้.
อสหาริมธน : (นปุ.) ทรัพย์อัน...นำไปไม่ได้, ทรัพย์เคลื่อนที่ไม่ได้, อสังหาริมทรัพย์โดยตรงได้แก่แผ่นดิน โดยอ้อมนับของที่เนื่องด้วยแผ่นดินด้วย.
อสหิร : (วิ.) ไม่คลอนแคลน, ไม่ง่อนแง่น, มั่นคง
อสหีร : ค. ซึ่งไม่หวั่นไหว, ไม่ง่อนแง่น
อาสาเทติ : ก. ทำให้ขัดเคือง, ดูหมิ่น
อาสาสติ : ก. หวัง, อ้อนวอน
อิส : (ปุ.) อิสะ ชื่อหมีชนิดหนึ่ง, หมี, ค่าง, แรด. อีสฺ คติหึสาทาเนสุ, โส, รสฺโส, สฺโลโป. เป็น อิสฺส โดยไม่ลบ สฺ ก็มี.
อิสิ : (ปุ.) ฤาษี, ฤษี (ผู้แสวงหาคุณความดี ผู้ถือบวช), บุคคลผู้แสวงหา, บุคคลผู้ แสวงหาความดี, บุคคลผู้ปรารถนาดี. วิ. สิวํ อิจฺฉตีติ อิสิ. อิสฺ คเวสนอิจฺฉาสุ, อิ. อิสิ เป็นชื่อของพระอิรยะ เป็นพระนามของ พระพุทธเจ้า ก็มี. ส. ฤษิ.
อิสุ : (ปุ. อิต.) ศร, ลูกศร. อีสฺ หึสายํ, อุ. รัสสะ.
อุส : (ปุ.) ความเร่าร้อน. อุสฺ ทาเห, อ.
อูส : (ปุ.) เกลือ, ที่มีเกลือ, ดินเค็ม, ที่ดินเค็ม, นาเกลือ, เวลาเช้า. อูสฺ ราชายํ, อ.
โอส : (ปุ.) แผ่นดิน. อูสฺ ราชายํ. โณ. สีหฬ เป็น อูส. ความสว่าง, ความรุ่งเรือง, ความร้อน, ไฟ. อุสฺ ทาเห, โณ.
อสิ : (ปุ.) กระบี่, ดาบ.วิ.อสฺสเตขิปิยเตติอสิอสุ เขปเน, อิ. อถวา, อาปุพฺโพ, สีเฉทเน, อิ, รสฺโส.ส.อสิ.
อสุ : (ปุ.) ชีวิต, ลมหายใจ. อสติ เยนาติ อสุ. อสฺปาณเน, อุ. อสติ ปวตฺตติ สตฺโต เอเตนาติวา อสุ.อสุ เขปเน, อุ. รูปฯ๖๓๕ ลงณุปัจ.ไม่ทีฆะ. ทีฆะ เป็นอาสุ บ้าง. ส. อสุ.
อีส : (วิ.) เป็นเจ้า, เป็นใหญ่, เป็นจอม,น้อย, ง่าย.
อุสุ : ป., อิต. ธนู, ศร
เอส : (ปุ.) การแสวงหา, การค้นหา, ความแสวงหา, ฯลฯ. เอส มคฺคเน, อ, ยุ.
เอโส : ค. นี้, นั่น, นั้น
มหาสน : (นปุ.) แปลเหมือน มหานส. มหนฺต+อส. ธาตุ ในความกิน ยุ ปัจ.
สายมาส : (นปุ.) โภชนะอันบุคคลพึงบริโภคในเวลาเย็น, ภัตอันบุคคลพึงบริโภคในเวลาเย็น. สายํ+อส แปลง นิคคหิตเป็น ม อ+อ เป็น อา.
เอกาสี : (ปุ.) บุคคลผู้บริโภคผู้เดียว, คนมีปกติ บริโภคผู้เดียว, คนบริโภคผู้เดียวเป็นปกติ, คนกินคนเดียว. เอก+อส+ณีปัจ.
กจวร : (ปุ.) หยากเยื่อ (เศษของที่ทิ้งแล้ว), มูล ฝอย, ขยะมูลฝอย. วิ. นานาวิเธ สํกาเร ราสีกรณวเสน กจตีติ กโจ. กจฺ พนฺธเน, อ. กโจ เอตฺถ อิจฺฉิตพฺโพติ กจวโร. วรฺ อิจฺฉายํ, อ. วิ. ใช้ อิสฺ ธาตุแทน.
กิโสร : (ปุ.) ลูกม้า วิ. กสตีติ กิโสโร. กสฺ คมเน, โอโร, อสฺสิ. กิญฺจิ สรตีติ กิโสโร. กึปุพฺโพ, สรฺ จินฺตายํ, อ, พินฺทุโลโป, อสฺ โส (ลบนิคคหิต แปลง อ ที่ ส เป็น โอ).
กุจฺฉิต : (วิ.) ต่ำช้า, เลว, เลวทราม. วิ. กุจฺฉา สญฺชาตา อสเสติ กุจฺฉิโต. ศัพท์ กุจฺฉิต ที่แปลว่า อันบัณฑิตติเตียนแล้ว มาจาก กุสฺ อกฺโกเส, โต สสฺส จฺโฉ, อิอาคโม.
กุณปาส : (ปุ.) กุณปาสะ ชื่อเปรตผู้เคี้ยวกิน ซากศพ วิ. กุณปํ อสตีติ กุณปาโส. กุณปปุพฺโพ, อสฺ ภกฺขเณ, อ. กุณาล
คิชฺฌ : (ปุ.) แร้ง ชื่อนกชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก หัวแดงเป็นส่วนมากชอบกินสัตว์ที่ตายแล้ว วิ. เคธตีติ คิชฺโฌ. คิธฺ อภิกํขายํ, โย, ธฺยสฺส โฌ, อสรูปทฺวิตฺตํ, ฌปจฺจโย วา, ธสฺส โช.
ทาสี : (อิต.) บ่าวผู้หญิง, หญิงที่เป็นบ่าว, คนรับใช้หญิง, คนใช้หญิง, หญิงคนใช้, ทาสหญิง. วิ. ทุกุจฺฉิตํ อสตีติ ทาสี. ทุปุพฺโพ, อสฺ อทเน, อ. แปลง อุ เป็น อา อี อิต. ทิยฺยนฺเต เอตายาติ ทาสี. ฎีกาอภิฯ เป็น ทียนฺเต ทา ทาเน, โส, อิตฺถิยํ อี. ส. ทาสี.
ทุสฺส : (นปุ.) ผ้า ( สิ่งที่ทำด้วยเยื่อไม้ ท.) วิ. ทุรูปํ อสตีติ ทุสฺสํ ทุรูปปุพฺโพ. อสฺ เขปเน, โส. ทุรูปํ อสตีติ วา ทุสฺสํ. อสฺ ทิตฺติยํ, โส. หรือ ลง อ ปัจ. ซ้อน สฺ หรือ ทุ คมเน. ส ปัจ. แปลงเป็น สฺส. อภิฯ และฎีกา.
ธนิฏฺฐา : (อิต.) ธนิฏฐา ธนิษฐา ชื่อดาวฤกษ์ กลุ่มที่ ๒๓ มี ๔ ดวง, ดาวกา, ดาวไซ, ดาวศรวิษฐาก็เรียก. วิ. ธนํ เอสนฺติเอตฺถาติ ธนิฏฺฐา. เอสฺ มคฺคเน, โต, ตสฺส ฏฺโฐ, เอสฺส อตฺตํ. ธนติ วา วิภูติ นิธานํ ธนิฏฺฐา. ฏีกาอภิฯ ส. ธนิษฺฐา.
มหานส : (นปุ.) โรงมีวัตถุอันบุคคลพึงกินมาก, สถานที่หุง, โรงครัว, เรือนครัว, ครัว. วิ. มหนฺตานิ พหูนิ อสิตพฺพานิ ภวนฺติ เอตฺถาติ มหานสํ. มหนฺตปุพฺโพ, อสฺ ภกฺขเณ, ยุ. แปลง ยุ เป็น อน แล้ว แปร น ไว้หน้า ส. และแปลง มหนฺต เป็น มหา.