ธุวเสตุ : ป. สะพานประจำ, สะพานถาวร (ซึ่งยื่นไปยังแม่น้ำลำคลอง ฯลฯ เช่น สะพานท่าน้ำหรือท่าเรือ)
หินฺตาล : (ปุ.) ลางลิง ชื่อไม้เถาชนิดหนึ่งชอบขึ้นตามริมแม่น้ำลำคลอง กระไดลิง, บันไดลิง ก็เรียก, เต่ารั้ง ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งคล้ายต้นหมาก ผลเป็นทะลาย เป็นพวง เต่าร้าง หมากต้น ก็เรียก. วิ ปมาณโต ตาลโต หีโน หินฺตาโล. ปทวิปริยาโย, รสฺโส จ.
ชลาลย : (ปุ.) ที่อยู่คือน้ำ, ที่อยู่ของน้ำ, แม่น้ำ, ทะเล.
ชโลทร : (นปุ.) ท้องน้ำ (พื้นที่หรือบริเวณอัน กว้างใหญ่ของน้ำ), ห้วงน้ำ, แม่น้ำ, ทะเล.
ฌรี : อิต. น้ำพุ, แม่น้ำ
นท : (ปุ.) บุคคลผู้บันลือ, บุคคลผู้ร้อง, การบันลือ, ฯลฯ, แม่น้ำ, ลำน้ำ, นทฺ อพฺยตฺตสทฺเท, อ . ส. นท แม่น้ำ.
นิชฺฌร : (ปุ.) การไหลไปแห่งน้ำ, ลำธาร, แม่น้ำ, น้ำตก. วิ. นิสฺสรณํ นิชฺฌโร. นิปุพฺโพ, สรฺ คติยํ, อ. แปลง ส เป็น ช แล้ว แปลง ช เป็น ชฺฌ ปพฺพตปาสาณาทีสุ อมฺพุโน ปสโว นิชฺฌโร นาม. เป็นนิฌร ก็มี. ส. นิรฺฌร.
วาหินี : อิต. กองทัพ, แม่น้ำ
สาคร : (ปุ.) ประเทศเป็นที่ไปแห่งน้ำทั้งหลายโดยรอบ, แม่น้ำ, ทะเล. วิ. สคเรหิ ราชกุมาเรหิ นิพฺพตฺโตติ สาคโร. สานํ ธนานํ อากโรติ วา สาคโร. กสฺส โค. สงฺคํ สํสีทนํ ราตีติ วา สาคโร. สงฺคปุพฺโพ, รา อาทาเน, อุ. งฺโลโป, ทีโฆ จ. ศ. สาคร.
อณฺณ : (ปุ. นปุ.) น้ำ, แม่น้ำ, ต้นสัก, ตัวหนังสือ. อณฺ สทฺเท, อ, ทฺวิตฺตํ (แปลง ณเป็นณฺณ).อรฺ คมเน วา, โต, อนฺนาเทโส (แปลง ต เป็น อนฺน), อนฺนสฺส อณฺณา เทโส (แปลง อนฺน เป็น อณฺณ), รฺโลโป(ลบ รฺ) หรือ แปลง ต เป็น ณฺณ.
อณฺณว : (ปุ.) ทะเล, สมุทร, มหาสมุทร, ละหาน (ห้วงน้ำ), แม่น้ำ, สระน้ำ, วิ.อณฺโณ ยสฺมึ วาตีติ อณฺณโว.วา อณฺณโว วิทฺสตฺตายํ, อ. ลบที่สุดธาตุ และ อิ. ส. อรฺณว
ชลธารา : (อิต.) สายน้ำ, กระแสน้ำ, ร่องน้ำ, ลำน้ำ, ลำคลอง, ห้วย, ทะเลสาบ.
ยมุนา : (อิต.) ยุมนา ชื่อแม่น้ำใหญ่สาย ๑ ใน ๔ สาย ของอินเดียโบราณ, แม่น้ำ ยมุนา. วิ. ยเมติ มลนฺติ ยมุนา. ยมุ อุปรเม, อุโน, อิตฺถิยํ อา. ยมสฺส ภคินี วา ยมุนา. แม่น้ำยมนา ก็เรียก.
กาเวรี : (อิต.) กาเวรี กเวรี ชื่อแม่น้ำสาย ๑ ใน ๕ สายของอินเดีย วิ. นานาคาหา กุลีภูตตาย กุจฺฉิตํ เวร มสฺสาติ กาเวรี. แม่น้ำ ๕ สายคือ จันทราคา สวัสวดี เนรัญชรา กาเวรี และนัมมทา แม่น้ำ ๕ สายอีกอย่าง ๑ ดู อจิรวตี.
คงฺคา : (อิต.) น้ำ (น้ำทั่วๆไป), คงคา ชื่อแม่น้ำ สายที่ ๑ ใน ๕ สาย ของอินเดีย. วิ. สพฺพตฺร คจฺฉตีติ คงฺคา คมฺ คติยํ, อ, คาคโม, มสฺส นิคฺคหิตํ (แปลง ม เป็น นิคคหิต แล้วแปลง นิคคหิตเป็นพยัญชนะที่สุดวรรค). อา อิต. แปลว่า แม่น้ำ ทะเล ก็มี.
นชฺโช : (อิต.) แม่น้ำ ท. นทีศัพท์ โยวิภัติ แปลง อี เป็น ย รวมเป็น นทฺย แปลง ทฺย เป็น ช แปลง ช เป็น ชฺช หรือแปลง ทฺย เป็น ช ซ้อน ชฺ หรือแปลง ทฺย เป็น ชฺช แปลงโยเป็น โอ เป็นการต่อศัพท์กับวิภัติ รูปฯ ๑๘๘.
นินฺนคา : (อิต.) แม่น้ำ วิ. นินฺนํ ฐานํ คจฉตีติ นินฺนคา. นินฺนปุพฺโพ, คมุ คติยํ สปฺปคติยํ วา, กฺวิ.
สริตา : (อิต.) แม่น้ำ วิ. ยถานินฺนํ สรตีติ สริตา. สรฺ คติยํ, โต, อิอาคโม.
อาปกา, - คา : อิต. แม่น้ำ
กูลวตี : (อิต.) แม่น้ำ.
ฌร : (ปุ.) ประเทศมีน้ำ, แม่น้ำ. ส. ฌร.
ตฏฺนี : (อิต.) แม่น้ำ.
ธุนิ ธุนี : (อิต.) แม่น้ำ. ธุ วิธุนนโสธเนสุ, ยุ, อิตฺถิยํ อี, ศัพท์ต้นรัสสะ. ส. ธุนิ, ธุนี.
นชฺชา : (อิต.) แม่น้ำ.
นฎีตฎ : (ปุ.) ฝั่งแห่งแม่น้ำ, ตลิ่งชันแห่ง แม่น้ำ. นที+ตฎ แปลง ที เป็น ฏี.
นิชฺฌรี : (อิต.) แม่น้ำ. ส. นิรฺฆูริณี, นิรฌร, นิรฌริน.
ปพฺพตช : (ปุ.) ประเทศอันเกิดแต่ภูเขา, ส่วน อัน เกิดแต่ภูเขา, แม่น้ำ.
สวนฺตี : (อิต.) แม่น้ำ. วิ. สวตีติ สวนฺตี. สุปสเว, อนฺโต, อิตฺถิยํ อี.
อาปคา : (อิต.) แม่น้ำ.อาปํสมุทฺทํคจฺฉตีติอาปคา.อาปุพฺโพ, คมฺสปฺปคติมฺหิ.กฺวิ.ส.อาปคา.
ฆคฺฆร : (ปุ.?) ซอกเขา, นกแสก, ประตู แม่น้ำ, เสียงสำรวล (หัวเราะ) ฆํสฺ ฆสนอทเนสุ, โร. ลง อ ปัจ. ประจำหมวด ธาตุ แปลง ส เป็น ค แล้วแปลง ค เป็น ฆ แปลง นิคคหิต เป็น ค.
นที : (อิต.) แม่น้ำ, นัทรี, วิ. อภิฤขณํ นทตีติ นที, ส. นที.
สินฺธุ สินฺธู : (อิต.) แม่น้ำ, แม่น้ำสินธู. วิ. สีอิติสาททฺทํ กุรุมานา ธุนาตีติ สินฺธุ สินธู วา. สิปุพฺโพ, ธุ กมฺปเน, อุ, อู, นิคฺคหิตาคโม.
อปคา : (อิต.) แม่น้ำ, ลำน้ำ (ทางน้ำที่ใหญ่ยาว)ส. อปคา.
กลลคหณน : นป. ตะกอนโคลนที่ก้นแม่น้ำ
กุนที กุนฺนที : (อิต.) แม่น้ำน้อย, แม่น้ำเขิน, ลำธาร. วิ. กุ ขุทฺทกา นที กุนที กุนฺนที วา.
กุนฺนที : อิต. แม่น้ำอ้อย, ลำธาร
ขุทฺทกนที : อิต. แม่น้ำเล็กๆ, แม่น้ำน้อย
คงฺคาตีร : นป. ฝั่งแม่น้ำ
คงฺเคยฺย : (วิ.) เกิดในแม่น้ำคงคา, อยู่ในแม่น้ำ คงคา. วิ. คงฺคาย ชาโต คงฺเคยฺโย. คงฺคาย วสตีติ คงฺเคยฺโย. เณยฺย ปัจ. ราคาทิตัท. รูปฯ ๓๖๒.
จนฺทภาคา : (อิต.) จันทภาคา ชื่อแม่น้ำ วิ. จนฺทภาคโต ปภวตีติ จนฺทภาคา (เกิดจาก ภูเขาชื่อจันทภาคะ).
ชมฺพูนท : (อิต.) แม่น้ำชมพู.
ตณฺหานที : อิต. แม่น้ำคือตัณหา
ตโปทา : (อิต.) ตโปทา ชื่อแม่น้ำในเขตเมือง ราชคฤห์.
ตรณ : (นปุ.) อันข้าม, อันข้ามไป, อันข้ามน้ำ ไป, อันข้ามแม่น้ำไป, การข้าม, ฯลฯ, เรือ. ตรฺ ตรเณ, ยุ. ส. ตรณ.
นทฺยมฺพุชีวน : (ปุ.) ประเทศ (ที่) อันเป็นที่อยู่ ด้วยน้ำอันไหลมาจากแม่น้ำ, ที่อันเป็น อยู่ด้วยอาศัยน้ำมาแต่แม่น้ำ. วิ. นทิยา อาภเตน อมฺพุนา ชีวนฺติ เอตฺถาติ นทฺยมฺพุชีวโน.
นทิก : (วิ.) มีแม่น้ำ, นทีศัพท์ ก ปัจ. ลงใน พหุพ. รัสสะ อี เป็น อิ รูปฯ ๓๔๑.
นทิมาติก นทีมาติก : (ไตรลิงค์) ที่อาศัยน้ำ มาแต่แม่น้ำ. วิ. นที มาตา อสฺสาติ นทีมาติโก. ก ปัจ. ลงในพหุพ.
นทีกูล : นป. ฝั่งนที, ฝั่งแห่งแม่น้ำ
นทีทุคฺค : นป. สถานที่ซึ่งเข้าไม่ถึงเพราะมีน้ำ, การหยั่งไปยากในแม่น้ำ, หล่ม
นทีปารา : (อิต.) อันคร่อมซึ่งแม่น้ำ.