ลังกา : น. ชื่อเกาะแห่งหนึ่งอยู่ทางใต้ของประเทศอินเดีย.
ลัดวงจร : (ไฟฟ้า) ก. ลักษณะที่วงจรไฟฟ้าซึ่งมีกระแสไฟฟ้าไหล ผ่าน มีตัวนําซึ่งมีความต้านทานตํ่ากว่าความต้านทานของวงจร ไฟฟ้านั้นมากมาแตะพาด เป็นเหตุให้กระแสไฟฟ้าจํานวนมาก ไหลผ่านตัวนําที่มาแตะพาดนั้น ทําให้เกิดความร้อนสูงมากจน เกิดไฟไหม้ได้ เรียกว่า ไฟฟ้าลัดวงจร.
ลัน : น. เครื่องดักปลาไหล ทําด้วยกระบอกไม้ไผ่เหลือข้อไว้ด้านหนึ่ง ที่ปากกระบอกมีงาแซง, กะลัน ก็เรียก.
ลันไต : น. ชื่อเสื่อซึ่งสานด้วยหวายตะค้าเป็นซี่ ๆ.
ลับแล : น. เครื่องกั้นหรือบังตา เป็นแผงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีขาตั้ง ขนาบ ๒ ข้าง ยกย้ายได้ มักตั้งต่อช่องประตูเข้าไป บังตาคนภาย นอกไม่ให้เห็นภายใน; ชื่อเมืองที่เร้นลับ ถือกันว่าจะพบได้ก็แต่ โดยบังเอิญ ถ้าตั้งใจไปไม่พบ.
ลัพธ์ : ว. ที่ได้แล้ว; จํานวนที่ได้จากการคํานวณเรียกว่า ผลลัพธ์ เช่น ๒๒ ลบด้วย ๘ ได้ผลลัพธ์เท่ากับ ๑๔. (ส.; ป. ลทฺธ).
ลา ๑ : น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิด Equus asinus ในวงศ์ Equidae ซึ่ง เป็นวงศ์เดียวกับม้า รูปร่างคล้ายม้าแต่ตัวเล็กกว่า หูยาว ปลายหาง เป็นพู่ ขนแผงคอสั้นตั้งตรง มีถิ่นกําเนิดในทวีปแอฟริกา.
ลา ๒ : น. เรียกการจบหรือสิ้นสุดลงระยะหนึ่ง ๆ ของพิธีบางอย่างว่า ลาหนึ่ง ๆ เช่น โห่ ๓ ลา ยํ่าฆ้อง ๓ ลา.
ลาง ๒ : น. หมาก, ขนุน เรียกว่า หมากลาง. (ไทยใหญ่).
ล้างแค้น : ก. แก้แค้นโดยทำร้ายร่างกายหรือทำลายล้างชื่อเสียงของผู้ ที่ทำให้ตนแค้น.
ล้างบาป : น. พิธีทางศาสนาคริสต์ซึ่งทำแก่ทารกที่บิดามารดานับถือ ศาสนาคริสต์ หรือแก่บุคคลที่เดิมนับถือศาสนาอื่น แล้วหันมานับถือ ศาสนาคริสต์ โดยจุ่มหัวหรือตัวลงในน้ำศักดิ์สิทธิ์ ๓ ครั้งหรือเทน้ำ ศักดิ์สิทธิ์ลงบนหน้าผาก ซึ่งถือกันว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งการล้างบาป เพื่อรับเข้าเป็นคริสต์ศาสนิกชน เรียกว่า พิธีศีลล้างบาป หรือ พิธีศีลจุ่ม.
ล้างปาก : ก. เรียกการกินของหวานเล็ก ๆ น้อย ๆ ภายหลังกินอาหาร คาวว่า กินล้างปาก.
ลาดตระเวน : ก. เที่ยวตรวจไปทั่วเพื่อป้องกันข้าศึกศัตรูเป็นต้น เช่น หน่วยลาดตระเวน เครื่องบินออกลาดตระเวน ตำรวจทหารลาด ตระเวนไปตามชายแดน. น. เรียกเรือรบขนาดใหญ่ประเภทหนึ่ง มีหน้าที่ลาดตระเวนเพื่อค้นหา ทำลายเรือรบข้าศึก และให้ความ คุ้มกันสนับสนุนกองเรือลำเลียงของฝ่ายตนว่า เรือลาดตระเวน.
ลาดยาง : น. เรียกถนนที่ปูผิวจราจรด้วยยางมะตอยผสมกับหินหรือ ทรายเป็นต้นว่า ถนนลาดยาง.
ล่าเตียง, ล้าเตียง : น. ชื่ออาหารว่างอย่างหนึ่งใช้ไข่โรยเป็นร่างแห ห่อไส้ซึ่งทำด้วยกุ้ง ผัดกับเครื่องปรุง ให้มีขนาดพอดีคำ.
ล้าน ๒ : ว. ลักษณะของหัวที่ไม่มีผมมาแต่กำเนิดหรือผมร่วงแล้วไม่ขึ้นอีก, โดยปริยายเรียกสิ่งอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ภูเขาหัวล้าน.
ลาน ๓ : น. เหล็กแบนที่ม้วนไว้แล้วคลายตัวออก เกิดกําลังดันให้ตัวจักรหมุน เช่น ลานตะเกียง ลานนาฬิกา, เรียกตะเกียงตั้งชนิดไขลานให้ใบพัด หมุนเป่าลมไล่ควัน และช่วยให้ไฟสว่างนวลว่า ตะเกียงลาน.
ลาน ๔ : ก. อาการที่ตาลายเพราะมีมากเหลือที่จะดูเหลือที่จะคิด เรียกว่า
ลานบิน : น. เรียกทรงผมผู้ชายแบบหนึ่งที่ตัดข้างล่างสั้นเกรียน ข้างบนราบเสมอกันว่า ผมลานบิน; โดยปริยายหมายถึงตำแหน่ง หน้าที่การงาน เช่น ไม่มีลานบินจะลง หาลานบินลงไม่ได้.
ลาบ : น. อาหารชนิดหนึ่ง ใช้ปลาหรือเนื้อดิบสับให้ละเอียด ผสมด้วย เครื่องปรุงมีมะนาว พริก น้ำปลาหรือปลาร้า เป็นต้น, ถ้าใส่เลือด วัวหรือเลือดหมู เรียกว่า ลาบเลือด.
ลาย ๑ : น. รูปแบบทางทัศนศิลป์ประเภทหนึ่ง ประกอบขึ้นด้วยเส้นเป็น สําคัญ ลักษณะเป็นแบบซํ้า ๆ เป็นหมู่ ๆ หรือต่อเนื่องกันไปก็มี มีทั้งลายแบบธรรมชาติและลายแบบประดิษฐ์ ใช้เขียน ปั้น หรือ แกะสลัก เป็นต้น เพื่อตกแต่งให้สวยงาม เช่น ลายกระหนก ลาย เทพนม ลายก้านขด, กรรมวิธีประดิษฐ์สิ่งต่าง ๆ ให้เป็นลวดลาย เช่น ลายกํามะลอ ลายปิดทองรดนํ้า ลายแทงหยวก, โดยปริยาย หมายถึงลักษณะสําคัญของตน เช่น ทิ้งลาย ไว้ลาย. ว. เป็นแนว ยาว ๆ เช่น ลายพาดกลอน, เป็นแผลยาว ๆ เช่น หลังลาย, เป็น จุด ๆ เป็นแต้ม ๆ เป็นดวง ๆ หรือเป็นเส้น ๆ เช่น หน้าลาย ท้องลาย; เรียกผ้านุ่งที่เขียนหรือพิมพ์ลายเป็นดอกดวงต่าง ๆ มี ลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใช้เป็นผ้านุ่งโจงกระเบน ปัจจุบันทํา เป็นผ้าถุง ว่า ผ้าลาย.
ลาย ๒ : น. ชื่อยุงหลายชนิดในสกุล Aedes วงศ์ Culicidae ที่พบเป็นสามัญ ในบ้าน เช่น ชนิด A. aegypti ผนังด้านล่างของส่วนท้องมีเกล็ด เกล็ดตามลําตัวสีขาวเป็นแถบลายต่าง ๆ ตัดกับเกล็ดพื้นสีดําหรือ สีนํ้าตาลแก่ ตัวเมียมีรยางค์คู่ใกล้ปากสั้นกว่าตัวผู้ ก้นแหลม ปลาย ขาไม่มีแผ่นบางระหว่างเล็บเกาะดูดเลือดโดยลําตัวขนานกับพื้น บางชนิดนําโรค เช่นโรคไข้เลือดออก มาสู่คน.
ลาย ๓ : น. ชื่อหอยนํ้าเค็มกาบคู่ชนิด Paphia undulata ในวงศ์ Veneridae เปลือกเรียบ พื้นสีออกเหลือง ลายสีเทาโคลน พบมากตามพื้น โคลนปนทราย กินได้.
ลายคราม : น. เรียกเครื่องภาชนะเนื้อกระเบื้องที่เขียนลายเป็นสีคราม เช่น ชามลายคราม แจกันลายคราม, โดยปริยายหมายถึงของเก่าที่มีค่า เช่น เก่าลายคราม ไม่ใช่เก่ากะลา, เก่า, โบราณ, เช่น รุ่นลายคราม.
ลายเฉลว ๕ มุม : น. ชื่อลายจักสานลายหนึ่ง ใช้ในการสานตะกร้อ จะสานด้วยหวายหรือไม้ไผ่ก็ได้ วิธีสานเหมือนกับสานตาเฉลว โปร่ง แต่ใช้หวาย ๕ เส้นเรียงกันเป็นแถบและสานให้มีลักษณะ เป็นตาห้าเหลี่ยม.
ลายเฉลว ๘ มุม : น. ชื่อลายจักสานลายหนึ่ง ใช้ในการสานพื้นเก้าอี้ พื้นเปล เป็นต้น สานด้วยหวาย วิธีสานวางตอกเป็นคู่ ๆ สานตอก แต่ละคู่เป็นลายขัดทุก ๆ คู่และสานให้มีลักษณะเป็นตาสี่เหลี่ยม แล้วร้อยตอกขัดมุมทั้ง ๔ มุม จะเกิดเป็นตาแปดเหลี่ยม.
ลายเซ็น : (ปาก) น. ลายมือชื่อ.
ลายไพรกลม : น. ชื่อลายจักสานลายหนึ่ง ใช้ในการสานซ่อน ซวง ไซปากครุ เป็นต้น โดยใช้ตอกกลม ๓ เส้นขัดตอกไขว้กันโดยมี ตอกซังเป็นเส้นยืน เว้นระยะห่างเท่า ๆ กันสานตอกข่ม ๒ เส้น ยก ๑ เส้น จะเกิดเป็นลายพันกันเป็นเกลียวไปตามเส้นตอกซังทุกเส้น.
ลายไพรคีบ : น. ชื่อลายจักสานลายหนึ่ง ใช้ในการสานซ่อน ซวง ตุ้น ลอบยืน ลอบนอน เป็นต้น โดยใช้ตอกกลม ๒ เส้นขัดตอก ไขว้กันโดยมีตอกซังเป็นเส้นยืนเว้นระยะห่างเท่า ๆ กัน.
ลายสอ : น. ชื่องูขนาดเล็กในวงศ์ Colubridae ตัวสีเหลือง มีลายดําทั่วตัว อยู่ตามพื้นดิน ไม่ขึ้นต้นไม้ หากินเวลากลางวัน ดุแต่ไม่มีพิษ ในประเทศไทยมีหลายชนิด เช่น ลายสอบ้าน (Xenochrophis piscator) ลายสอหัวเหลือง (Sinonatrix percarinata).
ลายสอง : น. ลายสานหรือลายขัดที่ยก ๒ ข่ม ๒; ชื่อผ้าชนิดหนึ่งทอ เป็นลายเช่นนั้น.
ลายสาบ : น. ชื่องูหลายชนิดในสกุล Rhabdophis วงศ์ Colubridae เป็นงูขนาด เล็ก ตัวยาวประมาณ ๔๐ เซนติเมตร เกล็ดมีสัน ไม่มีพิษ เช่น ลาย สาบคอแดง (R. subminiatus) ลายสาบดอกหญ้า (R. stolatus).
ลายฮ่อ : น. ลายเส้นเขียนเป็นไพรคิ้วไพรปาก บนหน้าโขน ประกอบ ด้วยเส้นสีแดง ดินแดงและสีทอง, เส้นฮ่อ ก็เรียก; ลายที่เขียนเป็น อย่างแถบผ้าสะบัดกลับไปมา ใช้เขียนเพื่อแบ่งภาพเป็นตอน ๆ ใน งานจิตรกรรมฝาผนังหรือจิตรกรรมภาพพระบฏ.
ลาว ๒ : น. ชื่อเพลงไทยจําพวกหนึ่ง มีชื่อขึ้นต้นด้วยคําว่า ลาว เช่น ลาว กระแซ ลาวดวงเดือน ลาวดําเนินทราย ลาวเจริญศรี.
ลำ ๑ : น. ตัวของคน สัตว์ หรือสิ่งต่าง ๆ ไม่นับส่วนที่เป็นแขนขาหรือกิ่งก้าน เช่น ลําตัว ลําต้น, เรียกสิ่งที่ยาวกลมหรือมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ลําแขน ลําคอ ลําอ้อย ลํานํ้า, ลักษณนามเรียกสิ่งเช่นนั้นหรือเรือ เช่น ไม้ไผ่ลําหนึ่ง อ้อย ๒ ลํา เรือ ๓ ลํา; ชั้นเชิง เช่น หักลำ.
ลำกล้อง : น. ส่วนของปืนที่มีลักษณะยาวกลวง, เรียกสิ่งที่มีลักษณะ คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ลํากล้องกล้องโทรทรรศน์.
ลำดวน : น. ชื่อไม้ต้นชนิด Melodorum fruticosum Lour. ในวงศ์ Annonaceae ดอกคล้ายดอกนมแมว แต่กลีบหนาแข็ง กลิ่นหอม.
ลำพู : น. ชื่อไม้ต้นชนิด Sonneratia caseolaris Engl. ในวงศ์ Sonneratiaceae ขึ้นในที่นํ้ากร่อย มีรากงอกขึ้นเหนือพื้นดิน.
ลำพู่กัน : น. เรียกสิ่งที่ปรากฏเป็นลําขาวไปในท้องฟ้าเวลาเช้าหรือ เย็นถือว่าเป็นลางบอกเหตุ.
ลำแพน ๑ : น. ชื่อไม้ต้น ๓ ชนิดในสกุล Sonneratia วงศ์ Sonneratiaceae คือ ชนิด S. alba Smith ขึ้นตามชายทะเล, ชนิด S. griffithii Kurz และ S. ovata Backer ขึ้นอยู่ตอนในของป่าชายเลน.
ลำแพน ๒ : น. เครื่องจักสานชนิดหนึ่ง มักสานด้วยตอกไม้ไผ่เส้นใหญ่ ๆ แบน ๆ ซึ่งเรียกว่า ตอกปื้น ที่ทําด้วยหวายหรือเส้นใยเปลือกไม้ก็มี ใช้ปูหรือ ทําเป็นแผงใช้กั้นหรือกรุเป็นฝาเรือนเป็นต้น เรียกว่า เสื่อลําแพน.
ลำภุขัน : น. เครื่องประดับยอดปรางค์ ทําเป็นรูปหอก มีกิ่งเป็นรูปดาบแตก สาขาออกไป ๔ ทิศ, สลัดได ฝักเพกา แง่งขิง นพศูล หรือ นภศูล ก็เรียก.
ลำมะลอก ๑ : น. ชื่อไผ่ชนิด Dendrocalamus longispathus Kurz ในวงศ์ Gramineae ลําใหญ่ ไม่มีหนาม.
ลำลาบ ๒ : น. ชื่อโรคผิวหนังชนิดหนึ่งเปื่อยลามเป็นทางไป.
ลำเสา : น. ชื่อฝีชนิดหนึ่ง ขึ้นเป็นลำยาว ไม่มีหัว เป็นไตแข็ง ทำให้ มีอาการอักเสบ เป็นไข้ ปวด อ่อนเพลีย มักขึ้นตามขาและหลัง.
ลำไส้ : น. ส่วนของทางเดินอาหารซึ่งอยู่ระหว่างกระเพาะอาหารกับ ทวารหนัก เป็นท่อยาวขดไปมาอยู่ในช่องท้อง มีหน้าที่ย่อย ดูดซึม อาหารและน้ำ พักและขับถ่ายกากอาหาร, ไส้ ก็เรียก.
ลำห้วย : น. ทางน้ำไหลจากภูเขามาขังอยู่ในแอ่งที่เรียกว่า ห้วย.
ลำเอียก : น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Coix aquatica Roxb. ในวงศ์ Gramineae คล้ายอ้อ ขึ้นในแม่นํ้า.
ลิง ๑ : น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดในอันดับ Primates ลักษณะ คล้ายคน แขนขายาว ตีนหน้าและตีนหลังใช้จับเกาะได้ มีทั้งชนิด ที่มีหาง เช่น วอก (Macaca mulatta) และชนิดที่ไม่มีหาง เช่น กอริลลา (Gorilla gorilla). ว. อาการที่แสดงกิริยาซุกซนอยู่ไม่สุข เช่น เด็กคนนี้ลิงเหลือเกิน.
ลิงโลด : ก. กระโดดโลดเต้นด้วยความตื่นเต้นดีใจ เช่น เขาแสดงความดีอก ดีใจจนลิงโลด เด็กลิงโลดเมื่อเห็นขนม พอยิงประตูฟุตบอลได้เขา ก็ลิงโลด. น. ชื่อเพลงไทยทํานองหนึ่ง.