แบดมินตัน : น. ชื่อกีฬาชนิดหนึ่ง ผู้เล่นใช้แร็กเกตตีลูกขนไก่ข้ามตาข่ายโต้กัน ไปมา. (อ. badminton).
โบดก : [-ดก] (กลอน) น. ลูกน้อย, ลูกสัตว์. (ป. โปตก).
ใบดาล : น. บานประตูหรือหน้าต่างที่ใช้ลูกดาล.
ใบโพ ๑ : น. แผ่นโลหะทำเป็นรูปใบโพแขวนไว้ที่ปลายลูกเน่ง เพื่อรับลมไปแกว่งลูกเน่งให้กระทบตัวกระดิ่งหรือกระดึงให้ เกิดเสียงดัง.
ปนัดดา : (แบบ) น. เหลน (คือ ลูกของหลานปู่). (ป.).
ประ ๔ :
[ปฺระ] (ถิ่น-ปักษ์ใต้, มลายู) น. ลูกกระ. (ดู กระ๒). ประคบ : ว. เรียกผ้าที่ห่อเครื่องยาผูกเป็นลูกกลม ๆ อังไฟแล้วนาบหรือคลึง บริเวณที่ปวดว่า ลูกประคบ. ก. นาบหรือกดคลึงด้วยลูกประคบ.
ประคำ : น. ลูกกลม ๆ ที่ร้อยเป็นพวงสําหรับเป็นเครื่องหมายการนับในเวลา บริกรรมภาวนาหรือสําหรับใช้เป็นเครื่องราง, เรียกเครื่องประดับที่ ทําด้วยทองคําเป็นต้นมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น.
ประจำ : ว. เป็นปรกติ, เสมอ, เช่น มาเป็นประจํา นั่งประจํา; เฉพาะ เช่น ตราประจํากระทรวง ตราประจําตําแหน่ง; ที่กําหนดให้มีเป็น ปรกติ เช่น งานประจําปี, เรียกรถโดยสารที่วิ่งอยู่บนเส้นทางใด เส้นทางหนึ่งเป็นปรกติว่า รถประจําทาง, เรียกครูหรืออาจารย์ที่ สอนและดูแลรับผิดชอบนักเรียนชั้นใดชั้นหนึ่งเป็นปรกติว่า ครู หรืออาจารย์ประจําชั้น, เรียกบัตรที่ออกให้ไว้เฉพาะบุคคลและ จะต้องเก็บไว้กับตัวเป็นปรกติว่า บัตรประจําตัว, เรียกลูกจ้างที่จ้าง ไว้เป็นปรกติ ไม่ใช่ชั่วคราวว่า ลูกจ้างประจํา, เรียกผู้ที่มาติดต่อ หรือไปมาหาสู่กันเสมอเป็นปรกติ เช่น ลูกค้าประจํา ขาประจํา, ลักษณะการฝากเงินไว้กับธนาคารโดยจะได้รับดอกเบี้ยเมื่อฝาก ครบตามเวลาที่กำหนดไว้ เรียกว่า ฝากประจำ. น. เงินที่มอบไว้ แก่คู่สัญญา โดยตกลงว่า ถ้าตนไม่ทําตามสัญญา ให้ริบเงินนั้นเสีย เรียกว่า เงินวางประจํา, มัดจํา ก็ว่า.
ประตูฟุตบอล : น. ประตู ๒ เสา มีคานและมีตาข่ายรอรับลูกฟุตบอล ที่เตะผ่านเข้าไป.
ประนอมหนี้ : (กฎ) ก. การที่ลูกหนี้ขอทําความตกลงในเรื่องหนี้สิน โดยวิธีขอชําระหนี้แต่เพียงบางส่วน หรือโดยวิธีอื่น.
ประนัปดา : [ปฺระนับดา] น. เหลน (คือ ลูกของหลานปู่). (ส. ปฺรนปฺตฺฤ; ป. ปนตฺตา)
ประสัก : น. ไม้หมุดสําหรับตรึงกงเรือต่างตะปู, ลูกประสัก ก็เรียก.
ปลด : [ปฺลด] ก. เอาออก (ใช้แก่สิ่งที่เกี่ยวอยู่ แขวนอยู่ คล้องอยู่ หรือขัดอยู่ เป็นต้น) เช่น ปลดม่านที่แขวนอยู่ ปลดห่วงที่เกี่ยวอยู่ ปลดลูกดุมที่ ขัดอยู่; โดยปริยายหมายความว่า ทําให้พ้นจากข้อผูกพันหรือพ้น จากตําแหน่งหน้าที่ เช่น ปลดหนี้ ปลดออกจากราชการ.
ปลดหนี้ : (กฎ) ก. การที่เจ้าหนี้ยกหนี้ให้แก่ลูกหนี้ อันเป็นเหตุให้หนี้ นั้นเป็นอันระงับสิ้นไป.
ปลอกกระสุน : น. ส่วนของกระสุนปืนที่บรรจุดินปืนและลูกตะกั่ว.
ปล่อยนกปล่อยกา : (สํา) ก. ปล่อยให้เป็นอิสระ, ไม่เอาผิด, ปล่อยให้พ้น จากความผูกพัน, ปล่อยลูกนกลูกกา ก็ว่า.
ปลูก : [ปฺลูก] ก. เอาต้นไม้หรือเมล็ด หน่อ หัว เป็นต้น ใส่ลงในดินหรือ สิ่งอื่นเพื่อให้งอกหรือให้เจริญเติบโต, ทําให้เจริญเติบโต, ทําให้ งอกงาม เช่น ปลูกไมตรี เช่น ปลูกไมตรี; เอาสิ่งต่าง ๆ มาปรุงกัน เข้าเพื่อทําเป็นที่อยู่หรือที่พักอาศัย โดยวิธีฝังเสาลงในดิน เช่น ปลูกบ้าน ปลูกเรือน, ปลูกสร้าง ก็ว่า, โดยปริยายหมายถึงการกระทํา ที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ปลูกพลับพลายก.
ปะกน : น. ไม้ลูกสกัดฝาเรือนสําหรับเอากระดานกรุ, ลูกปะกน ก็เรียก.
ปะกำ : น. ไม้ที่ทําเป็น ๒ ขาสําหรับคาบไม้อื่น, ลูกตั้งฝาที่คาบพรึง.
ปัญจสาขา : น. กิ่งทั้ง ๕ คือ หัว ๑ แขน ๒ ขา ๒ ของลูกที่อยู่ ในท้อง. (ป.).
ปัศตัน : [ปัดสะ-] น. ลูกปืนที่บรรจุดินและแก๊ปในตัว; เรียกปืนที่ใช้ลูก ชนิดนี้ว่า ปืนปัศตัน.
ปากกาหมึกแห้ง : น. ปากกาลูกลื่น.
ปิงปอง : น. ชื่อกีฬาชนิดหนึ่ง ผู้เล่นใช้ไม้แบนตีลูกกลม ๆ ซึ่งทําด้วย เซลลูลอยด์ข้ามตาข่ายที่ขึงอยู่บนโต๊ะสี่เหลี่ยมโต้กันไปมา ทํานองเทนนิส, เรียกลูกกลม ๆ ซึ่งทําด้วยเซลลูลอยด์ที่ใช้ เล่นปิงปองว่า ลูกปิงปอง. (อ. pingpong).
ปิย- : [ปิยะ-] ว. ที่รัก, สําหรับประกอบหน้าศัพท์ต่าง ๆ เช่น ปิยบุตร หรือ ปิโยรส = ลูกที่รัก. (ป.).
ปิโยรส : น. ลูกที่รัก. (ป., ส. ปิย + โอรส).
ปี๊บ ๑ :
น. ปีบ. (ดู ปีบ๒), ชื่อลูกโป่งที่ทําด้วยยาง. ปืน : น. อาวุธสําหรับยิงให้ลูกออกจากลํากล้องด้วยกําลังดินระเบิดหรือ แรงอัดดันด้วยลมเป็นต้น. (ศร หน้าไม้ เกาทัณฑ์ โบราณเรียกว่า ปืน; ปืนที่ใช้กําลังไฟ เรียกว่า ปืนไฟ).
ปืนยา : น. ศรหรือหน้าไม้ที่มีลูกอาบด้วยยาพิษ.
เป็นสาวเป็นนาง : ว. เป็นหญิงสาวแบบที่เป็นลูกผู้หญิง เช่น เป็นสาวเป็นนางต้องอยู่ในขนบประเพณี.
เปะ : ก. เอาสิ่งที่มีลักษณะข้นเหลวเป็นต้นซัดลงไป เช่น เอาโคลนมาเปะ ที่กำแพง, โดยปริยายหมายถึงทิ้งไว้ให้เป็นภาระของผู้อื่น เช่น เอา ลูกมาเปะให้พี่สาวเลี้ยง.
แป้น ๔ : ว. กลมแบนอย่างลูกจัน.
แป๊บ ๒ : น. สิ่งสําหรับติดแทนลูกดุมมี ๒ อันประกบกัน.
โป ๑ : น. เครื่องเล่นการพนันของจีน กลักทําด้วยทองเหลืองสี่เหลี่ยม มีลูกแดงขาวข้างในใช้ปั่น, ชื่อการพนันอย่างหนึ่ง เล่นโดยเจ้ามือ เอาลิ้นโปใส่ลงในฝาครอบโป ไม่ให้คนแทงเห็น ปิดฝาครอบโป แล้วตั้งให้แทง โดยยอมให้คนแทงปั่นโปได้ตามใจชอบ เมื่อเปิด ถ้าลิ้นชักโปซีกขาวตรงกับช่องแต้มไหน ก็นับว่าโปออกแต้มนั้น โปมีประตูสำหรับแทงเพียง ๔ ประตูคือ หน่วย สอง สาม และครบ มีวิธีแทง ๗ วิธี คือ เหม็ง กั๊ก เลี่ยม อ๋อ ชั้ว ถ่อ และอา, โปปั่น ก็เรียก.
โปง ๒ : (ถิ่น) น. เครื่องโลหะหรือเครื่องไม้มักมีรูปคล้ายกระดิ่ง มีลูก กระทบแขวนอยู่ภายในหรือห้อยกระหนาบอยู่ภายนอก มักใช้ แขวนคอสัตว์เช่นวัวควาย เพื่อให้เกิดเสียงดัง, กระดึง ก็ว่า.
โปดก : [-ดก] น. ลูกน้อย, ลูกสัตว์. (ป. โปตก).
โปโล ๑ : น. การเล่นแข่งขันอย่างหนึ่ง โดยขี่ม้าตีลูกกลมด้วยไม้.
โป๊ะ ๑ : น. ที่สำหรับดักปลาทะเล ทำด้วยเสาไม้จริงปักเป็นวง ใช้ไม้ไผ่ทำ เป็นเฝือกกรุข้างใน มีประตูตรงกลาง ข้างประตูโป๊ะใช้เสาไม้จริง ปักยาวเหยียดออกไปทั้ง ๒ ข้าง เพื่อกั้นปลาให้ว่ายเลียบเลาะมาเข้า โป๊ะ เรียกว่า ปีกโป๊ะ, ลักษณนามว่า ปาก หรือ ลูก; เรียกเรือสำหรับ จับปลาในโป๊ะว่า เรือโป๊ะ; ทุ่นสำหรับเทียบเรือเพื่อขนถ่ายสินค้า หรือให้คนขึ้นลง; เครื่องครอบตะเกียงเพื่อบังลมหรือบังคับแสงไฟ.
ผิดนัด : ก. ไม่ไปตามนัด, ไปไม่ตรงตามเวลาที่นัดไว้; (กฎ) การที่ ลูกหนี้ไม่ชําระหนี้ตามกําหนดเวลา หรือการที่เจ้าหนี้ไม่รับชําระ หนี้ โดยปราศจากมูลเหตุอันจะอ้างกฎหมายได้.
ผีตายทั้งกลม : น. หญิงที่ตายในขณะที่ลูกยังอยู่ในท้อง.
ผู้ค้ำประกัน : น. ผู้ให้คำรับรองต่อเจ้าหนี้เพื่อชำระหนี้ในเมื่อลูกหนี้ ไม่ชำระหนี้นั้น; (กฎ) ผู้ที่ทำสัญญาผูกพันตนต่อเจ้าหนี้ เพื่อชำระ หนี้ในเมื่อลูกหนี้ไม่ชำระหนี้นั้น.
ผู้สืบตระกูล : น. ลูกหลานที่เป็นชายซึ่งสืบวงศ์สกุลโดยไม่ขาดสาย.
แผลงศร : ก. ยิงลูกธนูออกไปด้วยแรงแห่งฤทธิ์.
ฝัก : น. ซอง, สิ่งหุ้มเมล็ดของพืชบางอย่างเช่นถั่ว โดยมากรูปยาว ๆ กลม บ้าง แบนบ้าง, สิ่งที่ใช้สวมหอกดาบเป็นต้น มีรูปคล้ายตัวหอกดาบที่ อยู่ข้างใน มักทําด้วยหนัง ไม้ทองเหลือง; ลูกอัณฑะ.
ฝากผี : ก. มอบหมายให้ช่วยทําศพให้ เช่น จะฝากผีลูกรักเมื่อตักษัย. (สังข์ทอง).
ฝาสำหรวด : น. ฝาเรือนเครื่องสับแบบหนึ่ง มีโครงไม้คร่าวยืนเป็น หลักซึ่งวางห่างกัน ๑ ฝ่ามือ ระหว่างไม้คร่าวแต่ละช่อง ขัดไม้แผ่น เล็ก ๆ ที่เรียกว่า ไม้เซ็น หรือลูกเซ็น วางตามขวาง ด้านหลังไม้เซ็น กรุใบจากอ่อนเป็นต้นแล้วขัดด้วยเข็มไม้ไผ่อีกชั้นหนึ่ง.
ฝาหอยโข่ง : น. ฝาเรือนเครื่องผูกแบบหนึ่ง มีโครงไม้ไผ่ยืนเป็นหลัก ซึ่งวางห่างกัน ๑ ฝ่ามือ ด้านในของโครงยืนจะมีไม้ไผ่ผ่าซีกหรือ แผ่นไม้เล็ก ๆ ที่เรียกว่า ไม้เซ็นหรือลูกเซ็น วางตามขวาง ด้านหลัง ไม้เซ็นกรุใบจากอ่อนเป็นต้นแล้วขัดด้วยเข็มไม้ไผ่อีกชั้นหนึ่ง.
ฝีดิบ : น. ฝีที่เป็นแก่คนอยู่ไฟเมื่อคลอดลูก เป็นฝีหัวเดียว มักขึ้น แถวท้อง.
ฝืนท้อง : ก. อาการที่หมอตําแยโกยลูกที่อยู่ในท้องซึ่งเลื่อนลงไป ข้างล่างให้กลับมาอยู่ที่เดิม, โกยท้อง.
แฝด ๑ : ว. เป็นคู่ (ใช้เรียกลูกที่เกิดจากท้องแม่เดียวกัน ในระยะเวลาเดียวกัน หรือใกล้กัน) เช่น มีลูกแฝด, โดยอนุโลมเรียกลูกที่เกิดจากท้องแม่ คนเดียวกันแม้เกินกว่า ๒ คนก็ได้ เช่น แฝด ๓ แฝด ๖, ติดกันเป็นคู่ เช่น มะม่วงแฝด ผลไม้แฝด.