จันทรคติ : (N) ; lunar system ; Related:lunar calendar ; Def:วิธีนับวันและเดือนโดยถือเอาการเดินของดวงจันทร์เป็นหลัก เช่น ขึ้น 1 ค่ำถึงแรม 15 ค่ำ เป็นการนับวันทางจันทรคติ เดือนอ้ายถึงเดือน 12 เป็นการนับเดือนทางจันทรคติ ; Samp:วันที่ 12 เดือนนี้เป็นวันขึ้น 15 ค่ำตามจันทรคติ
ดิถี : (N) ; lunar day ; Syn:ดฤถี, วันตามจันทรคติ ; Samp:ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ขอให้ท่านประสบแต่ความสุข
เดือนอ้าย :
(N) ;
first lunar month ;
Related:December ;
Syn:เดือนธันวาคม ;
Def:เดือนที่หนึ่งทางจันทรคติ ;
Samp:เดือนอ้ายเป็นเดือนแรกตามปฏิทินจันทรคติ
เก้า :
(N) ;
nine ;
Syn:เดือนเก้า ;
Def:ชื่อเดือนจันทรคติ ตกในราวเดือนสิงหาคม ;
Samp:ประเพณีการไหว้พระจันทร์ของชาวจีนจัดขึ้นช่วงเดือนเก้าของทุกปี ;
Unit:เดือน
ข้างขึ้น :
(N) ;
waxing moon ;
Related:the period of the waxing moon ;
Ant:ข้างแรม ;
Def:ส่วนของเดือนทางจันทรคติที่มีพระจันทร์สว่าง ;
Samp:ทุ่งโล่งแบบนี้ถ้าเป็นข้างขึ้น ฉันคงจะกล้าเดินผ่านอยู่หรอก
ข้างแรม :
(N) ;
waning moon ;
Related:period of the waning moon ;
Ant:ข้างขึ้น ;
Def:ส่วนของเดือนจันทรคติที่มีพระจันทร์มืด ;
Samp:เมื่อเกิดปรากฏการณ์ข้างแรม ซีกสว่างของดวงจันทร์อยู่ทางทิศตะวันออก
เดือนขาด :
(N) ;
lunar month with only 29 days ;
Ant:เดือนเต็ม ;
Def:เดือนทางจันทรคติที่มี 29 วัน วันสิ้นเดือนตรงกับวันแรม 14 ค่ำ คือ เดือนอ้าย เดือน 3 เดือน 5 เดือน 7 เดือน 9 เดือน 11, คู่กับ เดือนเต็ม ;
Samp:เดือนคี่เป็นเดือนขาด
เดือนเต็ม :
(N) ;
full moon ;
Ant:เดือนขาด ;
Def:เดือนทางจันทรคติที่มี 30 วัน วันสิ้นเดือนตรงกับวันแรม 15 ค่ำ คือ เดือนยี่ เดือน 4 เดือน 6 เดือน 8 เดือน 10 เดือน 12, คู่กับ เดือนขาด ;
Samp:คืนนี้เดือนเต็มสวยงามมาก
ตรุษ : (N) ; ceremony at the close of each year, new year ; Syn:วันตรุษ ; Def:เทศกาลเนื่องในการสิ้นปี ซึ่งกำหนดทางจันทรคติ ตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 4 ; Samp:คนจีนทำขนมเทียนขนมเข่งไว้ไหว้ในวันตรุษ ; Unit:วัน
ทิ้งกระจาด : (N) ; name of Chinese and Vietnamese custom ; Def:ประเพณีทางพระพุทธศาสนาแบบหนึ่งของชาวจีนและชาวญวน ที่เอาของต่างๆ บรรจุในภาชนะเครื่องสานรูปคล้ายกระจาดแล้วทิ้งให้เป็นทาน ทำกันในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7 ตามจันทรคติแบบจีน ; Samp:เขาไปร่วมงานประเพณีทิ้งกระจาดทุกปี ; Unit:ครั้ง
ปักษ์ :
(N) ;
fortnight ;
Related:every two weeks, semimonthly ;
Syn:ครึ่งเดือน ;
Def:กึ่งของเดือนจันทรคติ คือเดือนหนึ่งมีสองปักษ์ ;
Samp:หนังสือพิมพ์ฉบับแรกได้แก่หนังสือจดหมายเหตุบางกอกรีคอร์เดอร์รายปักษ์ซึ่งออกในปี พ.ศ. 2387
เรียงหมอน : (N) ; name of lunar day which is believed that it is the good day for a man and a woman to start their married life ; Def:ชื่อดิถีเนื่องในพิธีส่งตัวบ่าวสาวเข้าหอ กำหนดตามวันทางจันทรคติ
วันเพ็ญ : (N) ; the middle of the lunar month ; Related:the middle of the month ; Syn:วันขึ้น 15 ค่ำ, วันพระจันทร์เต็มเดือน ; Ant:วันแรม ; Def:วันกลางเดือนนับตามจันทรคติ คือ วันที่พระจันทร์ขึ้นเต็มดวง ; Samp:ชาวบ้านจะถือวันเพ็ญเดือน 5 เป็นวันบุญเดือน 5
วารดิถี : (N) ; auspicious day/occasion ; Def:วาระซึ่งเป็นวันทางจันทรคติ ; Samp:ในวารดิถีอันเป็นมิ่งมงคลนี้ ข้าพเจ้าขอเปิดผ้าคลุมพระบรมรูป ณ บัดนี้
อธิกมาส : (N) ; leap month ; Related:intercalated month, additional month, intercalary month in the lunar calendar ; Syn:เดือนอธิกมาส ; Def:เดือนที่เพิ่มขึ้นในปีจันทรคติ คือ ในปีนั้นมี 13 เดือน มีเดือน 8 สองหน เรียกว่า เดือน 8 สอง 8
อธิกวาร : (N) ; leap day added in certain lunar years ; Related:intercalary day ; Def:วันที่เพิ่มขึ้นในปีจันทรคติ คือ ในปีนั้นเดือน 7 เป็นเดือนเต็ม มี 30 วัน
ปีสุริยคติ :
(N) ;
solar year ;
Related:astronomical year, equinoctial year, tropical year ;
Def:วิธีการนับวันและเดือนแบบสากลโดยถือกำหนดตำแหน่งดวงอาทิตย์เป็นหลัก ;
Samp:รัฐได้เอาปีสุริยคติมาช่วยกำหนดปีจันทรคติของชาวบ้าน