อทฺธา : (ปุ.) ทาง, ทางยืดยาว, ทางไกล, กาล, ทางยืดยาว.มีที่ใช้แต่ เอก. ป. อทฺธา ทุ.อทฺธนา ต. อทฺธุนา จ ฉ.อทฺธุโน ส.อทฺธาเนบาลีไวยากรณ์วจีวิภาค รูปฯ ๒๘๔เป็นอทฺธเน.ส.อธฺวน.
อทฺธ : (วิ.) ผู้ทรงไว้ซึ่งทรัพย์, ผู้มั่งคั่ง.
อฑฺฒ อทฺธ : (นปุ.) กึ่ง, ครึ่ง, ซีก, ส่วน, ภาค. เมื่อหมายเอาส่วนที่ไม่เท่ากันเป็น ปุ. ถ้า หมายเอาส่วนที่เท่ากันเป็น นปุ. วิ. อสติ เขเปติ สมุทายนฺติ อฑฺโฒ. อสุเขปเน, โต. แปลง ต เป็น ฑฺฒ ลบที่สุดธาตุ คำหลัง ดู อทฺธ ข้างหน้า. ส. อรฺทฺธ อรฺธ.
อทฺธภูต : (วิ.) เป็นเฉพาะแล้ว, เป็นยิ่งแล้ว.อธิ+ภู ธาตุตปัจ.ภู ธาตุอยู่หนปลายแปลงอธิเป็นอทฺธ.
อทฺธคู : (วิ.) ผู้เดินทาง, ผู้เดินทางไกล, ผู้ท่องเที่ยว, ผู้เดินทางไกลเป็นปกติ, ผู้เดินทางไกลโดยปกติ.อทฺธปุพฺโพ, คมฺ คติยํ, รู.
อทฺธนิย : (วิ.) เป็นไปสิ้นกาลนาน.อทฺธ+นิย ปัจ
อุทฺธรตฺต : (นปุ.) กึ่งแห่งราตรี.อทฺธ+รตฺติแปลงอิเป็นอ.