Dictionary: English,Thai,Pali

stuff : (VT) ; ยัดไส้ ; Related: ; Syn:cram, fill

อยู่กรรม : (V) ; be under interdiction ; Related: ; Def:แยกตนออกไปประพฤติวัตรเพื่อออกจากอาบัติสังฆาทิเสส (ใช้แก่ภิกษุ) ; Samp:พระรูปนั้นต้องอยู่กรรมเพื่อออกจากอาบัติ

สอดไส้ : (V) ; stuff ; Related: ; Syn:ใส่ไส้, ยัดไส้

ลงนั่ง : (V) ; sit down ; Syn:นั่งลง ; Samp:เมื่อ สส.กล่าวปราศรัยจบ ก็ลงนั่งตรงที่เตรียมไว้

สังฆาทิเสส : ดู สังฆ.

สังฆาทิเสส : [เสด] น. ชื่ออาบัติหนักหมวดหนึ่งรองจากปาราชิก. (ป.).

เศษ : ส่วนที่เหลือใช้การไม่ได้ตามวัตถุประสงค์, ส่วนที่เหลือซึ่งไม่ ต้องการ, เช่น เศษกระดาษ น. เศษอาหาร เศษขยะ; สิ่งที่เกินหรือ เลยจากจํานวนเต็มที่กําหนดไว้ เช่น เวลา ๒ นาฬิกาเศษ ยาว ๒ วาเศษ; ส่วนปลีกย่อยหรือส่วนย่อย เช่น เศษสตางค์; เศษเนื้อ เศษผ้า(คณิต) ส่วนที่เหลือจากการหาร เช่น ๙ หารด้วย ๗ เหลือเศษ ๒. (ส.; ป. เสส).

เข้าปก : ก. เย็บปกหนังสือ. เข้าปริวาส, เข้าปริวาสกรรม ก. เข้าปฏิบัติปริวาสกรรมให้ครบตามวัน ที่กำหนด (ใช้แก่ภิกษุผู้ต้องอาบัติสังฆาทิเสส), อยู่กรรม หรือ อยู่ปริวาส ก็ว่า.

ปริวาส : [ปะริวาด] น. การอยู่ค้างคืน, การอยู่แรมคืน; ชื่อกรรมที่ภิกษุต้อง อาบัติสังฆาทิเสสต้องประพฤติ. (ป.).

สังฆาทิเสส : ชื่อหมวดอาบัติหนักรองจากปาราชิก ต้องอยู่กรรมจึงพ้นได้ คือเป็นครุกาบัติ (อาบัติหนัก) แต่ยังเป็นสเตกิจฉา (แก้ไขหรือเยียวยาได้); ตามศัพท์ สังฆาทิเสส แปลว่า หมวดอาบัติอันจำปรารถนาสงฆ์ในกรรมเบื้องต้นและกรรมที่เหลอ, หมายความว่า วิธีการที่จะออกจากอาบัตินี้ ต้องอาศัยสงฆ์ ตั้งแต่ต้นไปจนตลอด กล่าวคือ เริ่มต้นจะอยู่ปริวาส ก็ต้องขอปริวาสจากสงฆ์ ต่อจากนั้น จะประพฤติมานัตก็ต้องอาศัยสงฆ์เป็นผู้ให้ ถ้ามีมูลายปฏิกัสสนาก็ต้องสำเร็จด้วยสงฆ์อีกและท้ายที่สุดก็ต้องขออาภัพภานจากสงฆ์; สิกขาบทที่ภิกษุละเมิดแล้ว จะต้องอาบัติสังฆาทิเสส ใช้เป็นชื่อเรียกสิกขาบท ๑๓ ข้อนี้ด้วย

อนวเสส : หาส่วนเหลือมิได้, ไม่เหลือเลย, สิ้นเชิง

กายสังสัคคะ : ความเกี่ยวข้องด้วยกาย, การเคล้าคลึงร่างกาย, เป็นชื่ออาบัติสังฆาทิเสสข้อที่ ๒ ที่ว่าภิกษุมีความกำหนัดถึงความเคล้าคลึงด้วยกายกับมาตุคาม, การจับต้องกายหญิงโดยมีจิตกำหนัด

ครุกาบัติ : อาบัติหนัก ได้แก่อาบัติปาราชิก เป็นอาบัติที่แก้ไขไม่ได้ ภิกษุต้องแล้วจำต้องสึกเสีย และอาบัติสังฆาทิเสส อยู่กรรมจึงจะพ้นได้

ชักสื่อ : นำถ้อยคำหรือข่าวสาสน์ของชายและหญิง จากฝ่ายหนึ่งไปบอกอีกฝ่ายหนึ่ง หรือจากทั้ง ๒ ฝ่ายให้รู้ถึงกัน เพื่อให้เขาสำเร็จความประสงค์ในทางเมถุน (สังฆาทิเสส สิกขาบทที่ ๕)

เสส : (วิ.) เหลือ, เกิน. สิสฺ อสพฺพปฺปโยเค, โณ.

เสสเทวยกฺขาทิ : (ปุ.) เทวดาผู้เหลือและอมนุษย์ มียักษ์เป็นต้น.

สส : (ปุ.) กระต่าย. สสฺ ปฺลุตคติยํ สุสสเน วา, อา.

กมฺมวิเสส : ป. ความวิเศษแห่งกรรม, ความแตกต่างแห่งกรรม

กาลวิเสส : (ปุ.) กาลวิเศษ, กาลพิเศษ.

ไม่เหลือ : นิรวเสส

กระต่าย : สสี, สโส, เปลโก

ดวงจันทร์ : จนฺโท, จนฺทิมา, สสี, นกฺขตฺตราชา [ปุ.]

ป้องหน้า, ส่ายหน้า : นลาเฏ หตฺถํ ฐเปสิ, คีวํ จาเลสิ, สีสํ จาเลสิ

รวงข้าว : สีสํ, สิโร

เราปวดศีรษะ : สีสํ เม รุชฺชติ

ศีรษะ : สิโร, สีสํ, มุทฺธา

หัว, ศรีษะ : สีโส, อุตฺตมงฺคํสิโร, มุทฺธา, มตฺถโก