ขาทติ : ก. กิน, เคี้ยว, กัด, ขบ
ขาทน : (นปุ.) การกัด, การกิน, การกัดกิน, การเคี้ยวกิน. ขาทฺ ภกฺขเณ, ยุ.
ขาทนีย : (นปุ.) วัตถุอันบุคคลพึงกัดกิน, ของ เคี้ยว, ของเคี้ยวกิน, ของควรเคี้ยวกิน, ของ กิน (ยกเว้นโภชนะ ๕), ขาทนียะ ได้แก่ ยาคู ยามกาลิก สัตตาหกาลิก และ ยาวชีวิก ไตร. ๓/๒๑๖. ขาทนียะบางอย่างก็ ไม่ต้องเคี้ยวเช่นน้ำอัฏฐปานะ ดูโภชนียด้วย.
ฉมฺภิตตฺต : (นปุ.) ความหวาดหวั่น, ความสะดุ้ง, ความหวาดเสียว, ความครั่นคร้าม. ฉภิ อุตฺราเส, โต, ลงนิคคหิตและอิอาคม ได้ รูปเป็น ฉมฺภิต แล้วลง ตฺต ปัจ. ภาวตัท. สะกัด.
ฑฏฺฐ : กิต. อัน...กัดแล้ว, อัน... ต่อยแล้ว, ถูกกัดแล้ว, ถูกต่อยแล้ว
ฑสติ : ก. กัด, ต่อย
ฑสน : (นปุ.) การกัด, การขบ, การต่อย ( ใช้ เหล็กไนที่ก้นจี้เอา ), การคาบ, การเคี้ยว. ยุ ปัจ.
ฑสาเปติ : ก. ให้กัด, ให้ต่อย
ทฏฺฐ : กิต. (อันเขา) กัดแล้ว, ขบแล้ว, ถูก...กัดแล้ว
ทฏฺฐฏฺฐาน : นป. ที่ที่ถูกกัด, บริเวณที่ถูกขบกัด
ทฏฺฐภาว : ป. ความเป็นผู้ถูกกัด
ภกฺขณ ภกฺขน : (วิ.) กิน, เคี้ยว, เคี้ยวกิน, กัดกิน, บริโภค.
มงฺกุณ : (ปุ.) เรือด, ชื่อสัตว์เล็กชนิดหนึ่งอยู่ตามร่องและที่นอนกัดกินเลือดคน.
อนุฑสติ : ก. กัด, ขบ
กตฺตุ : (ปุ.) นักการ คือพนักงานชั้นผู้น้อย มีหน้าที่นำหนังสือไปส่ง ณ ที่ต่าง ๆ ตามที่ได้รับคำสั่ง, พนักงาน. กตฺตุกมฺยตาฉนฺท
กตฺตุ กตฺตุก : (วิ.) ผู้ทำโดยปกติ, ผู้ทำ. วิ. โย กโรติ โส กตฺตา.
กตฺตริ กตฺตริย : (นปุ.) กรรไกร, ฯลฯ.
กตฺตริกา : (อิต.) กรรไกร, กันไตร, กรรไตร, ตะไกร, กันไกร.
กตฺตริ, - ริกา, - ตรี : อิต. กรรไกร, ตะไกร, มีด; กลาสี
กตฺติก กตฺติกมาส : (ปุ.) เดือนอันประกอบ ด้วยดาวฤกษ์ชื่อกัตติกา, เดือนกัตติกา, เดือน ๑๒, เดือนพฤศจิกายน.
กตฺติก, - มาส : ป. ชื่อเดือนที่มีพระจันทร์เพ็ญเสวยฤกษ์กัตติการาวเดือนตุลาคม – พฤศจิกายน
กตฺติกา : (อิต.) กัตติกา ชื่อดาวฤกษ์กลุ่มที่ ๓ ใน ๒๗ กลุ่ม มี ๘ ดวง, ดาวลูกไก่, ดาว ธงสามเหลี่ยม, กรรดึก. ส. กฤตฺติกา
กตฺตุกมฺยตา : อิต. ความอยากทำ,ความใคร่ทำ
กตฺตุกาม : ค. ใคร่ทำ, อยากทำ
กตฺตุกามตา : อิต. ความอยากทำ,ความใคร่ทำ
กตฺตุการก : (ปุ.) กัตตุการก ชื่อตัวประธาน ของกัตตุวาจก.
กตฺตุวาจก : (ปุ.) กัตตุวาจก, กรรตุวาจก ชื่อ วาจกที่กล่าวประธานเป็นผู้ทำ.
กตฺถูริกา : (อิต.) ชะมด. กตฺถฺ สิลาฆายํ, อูโร, อิอาคโม, สกตฺเถ โก, อิตฺถิยํ อา.
นิมฺมถติ : ก. บีบ, คั้น, กด, ขยี้, ขยำ, , ย่ำยี, ทำลาย
นิมฺมาเทติ : ก. ขยี้, กด, บีบ, บด; ลบหลู่; เอาออก
นิคฺคห : (วิ.) ข่ม, ข่มขี่, ปราบ, ปราบปราม, ข่มขู่, กด (ข่ม).
กฏกฏายติ : ก. กด, บด, บีบ, ลับ; ประพฤติเสียงดังกฏะกฏะ
กตุ : (ปุ.) การบูชา, การบูชายัญ, ยัญ. วิ. สคฺคตฺถิเกหิ กรียตีติ กตุ (อันคนผู้ต้องการสวรรค์ทำ). กรฺ กรเณ, ตุ. กตฺตก
กปิสีส : (ปุ.) ลิ่มไม้, ดาฬประตู. กปิรูปมตฺถ- กตฺตา กปิสีโส.
กาตร : (วิ.) ไม่หาญ, ไม่แน่ใจลงไป, ทำให้ ฉงน. กุศัพท์ ตร ปัจ. แปลง กุ เป็น กา หรือ กุบทหน้า ตรฺธาตุในความข้าม อ ปัจ. วิ. อีสํ ตรติ สการิยํ กตฺตุ สกฺโกตีติ กาตโร. อภิฯ. ส. กาตร.
กาฬสุตฺต : (ปุ.) กาฬสุตตุ ชื่อนรกใหญ่ขุมที่ ๒ ใน ๘ ขุม วิ. ยตฺถ นิรเย เนรยิกานํ สรีรานิ วฑฺฒกีนํ กาฬสุตฺเตน สญฺญ าณํ กตฺวา วาสินา ตจฺฉนฺติ โส กาฬสุตฺโต.
กุกฺกุฏฺฐ : (ปุ.) นกกดไฟ.
โกฏมฺพร : (นปุ.)ผ้าทำด้วยขนสัตว์เนื้อละเอียด วิ. มิคโลมานิ โกฏฺเฏตฺวา สุขุมานิ กตฺวา กต มมฺพรํ โกฏมฺพรํ. ผ้าเกิดในรัฐโกฏุม- พระ วิ. โกฏุมฺพรฏฺเฐ ชาตตฺตา โกฏุมฺพรํ.
จโกร : (ปุ.) นก ( นกต่างๆ ) นกกด, นกเขา, นกเขาไฟ. วิ. จกตีติ จโกโร. จกฺ ปริวตฺตเน, อุโร, อุสโส.
จงฺการ จงฺโคร : (ปุ.) นกกะปูด (ขนปีกแข็งอก ดำ ร้องเสียงปูดๆ เวลาน้ำขึ้น) นกปูด หรือ นกกดปูด ก็เรียก, นกออก, นกกาน้ำ, นก โพระดก.
จิปิฏ : ค. ซึ่งถูกกดให้เรียบ, ถูกทำให้แบน
ติตฺติร : (ปุ.) นกกระทา,นกกด. ไก่นา ก็แปล. ส. ติตฺติร.
ธมฺมมิลฺล : (ปุ.) ผมที่ถัก (ประกอบด้วยแก้วมุก ดาเป็นต้น) วิ. กุสุมคพฺภา เกสา เกสจูฬา มุตฺตาทินา พหิสํยตา สนฺตตา ธมฺมิลฺโลนาม. เอกโต กตฺวา ธรียติ พนฺธียตีติ ธมฺมิลโล. ธรฺ ธารเณ, อิโล, รสฺส มตฺตํ, ทฺวิตฺตํ, ลสฺส ลลตฺตํ จ. ฎีกาอภิฯ ไม่แปลง ล เป็น ลฺล จึงเป็น ธมฺมิล. ส. ธมฺมิลฺล.
นลมีน นฬมีน : (ปุ.) ปลากด วิ. นลเสณฺฐาโน นฬสณฺฐาโน วามีโน นลมีโน นฬมีโน วา.
นฬมีณ, - มีน : ป. กุ้ง, ปลากด
นฬมีน : (ปุ.) ปลากด วิ. นฬสณฺฐาโน มีโน นฬมีโน.
นิปฺโปฐน : นป. การตี, การโบย, การบด, การกด, การขยี้, การทำลาย
นิพฺพุทฺธ : (นปุ.) การชกกัน วิ. อโธภาคํ พนฺธนํ วา กตฺวา ยุชฺฌนฺตฺยเตฺรติ นิพฺพุทฺธํ. นิปุพฺโพ, ยุธฺ สมฺปหาเร, โต. แปลง ต เป็น ทฺธ ลบที่สุดธาตุ แปลง ยุ เป็น พุ. อญญมญญสฺส เวธํ นิพฺเพเธฺนฺตฺยเตฺรติ วา นิพฺพุทฺธํ เวธฺ เวธเน โต, เอสฺสุ.
นิมฺมถน : นป. การบีบ, การขยี้, การขยำ, การย่ำยี, การกด, การทำลาย
ปทวลญฺช : (ปุ.) รอยเป็นที่กดลง, รอยเท้า.