poem : (N) ; บทกวี ; Related:กาพย์, คำกลอน, โคลง, กลอน, ร้อยกรอง, ฉันท์, กวีนิพนธ์, บทประพันธ์ร้อยแก้ว ; Syn:lyric, poetry, verse

conjugal : (ADJ) ; ที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ฉันท์สามีภรรยา ; Syn:connubial, matrimonial

connubial : (ADJ) ; ที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ฉันท์สามีภรรยา ; Syn:conjugal, matrimonial

liaison : (N) ; ความสัมพันธ์ฉันท์ชู้สาว ; Syn:love affair

relationship : (N) ; ความสัมพันธ์ฉันท์ชู้สาว ; Syn:affair, liaison

amity : (N) ; มิตรภาพ ; Related:สัมพันธไมตรี, ความสัมพันธ์ฉันท์มิตร ; Syn:friendship

เดียดฉันท์ : (V) ; dislike ; Related:have a bias against, detest, be prejudiced against, loathe, disgust, hate ; Syn:ไม่พอใจ, รังเกียจ, ลำเอียง, เกลียด, ขยะแขยง ; Ant:ชอบ, รัก ; Samp:ในสังคมวัตถุนิยมเช่นปัจจุบัน หากแต่งตัวมอซอ ผู้คนก็จะรังเกียจเดียดฉันท์

กามฉันท์ : (N) ; sensual excitement ; Related:wishing for sexual enjoyment, sensual desire ; Def:ความพอใจในกามคุณทั้ง 5

คำประพันธ์ : (N) ; verse ; Related:poetry, rhyme, poem ; Syn:โคลง, ฉันท์, กาพย์, กลอน ; Samp:การเล่าเรื่องด้วยคำประพันธ์อาจไม่ทันใจและขัดความรู้สึกของคนสมัยปัจจุบัน ; Unit:บท

มาลินี : (N) ; kind of prose ; Syn:มาลินีฉันท์ ; Def:ชื่อฉันท์ชนิดหนึ่ง บาทหนึ่งมี 15 พยางค์ ; Samp:ฉันท์ชนิดต่างๆ ที่คนไทยรู้จักดีเช่น อินทรวิเชียร อุปชาติ มาลินี วสันตดิลก เป็นต้น ; Unit:บท

มาลินี : (N) ; kind of prose ; Syn:มาลินีฉันท์ ; Def:ชื่อฉันท์ชนิดหนึ่ง บาทหนึ่งมี 15 พยางค์ ; Samp:ฉันท์ชนิดต่างๆ ที่คนไทยรู้จักดีเช่น อินทรวิเชียร อุปชาติ มาลินี วสันตดิลก เป็นต้น ; Unit:บท

กลอน : (N) ; verse ; Related:poem, poetry ; Syn:กวีนิพนธ์, ร้อยกรอง ; Def:คำประพันธ์ซึ่งแต่เดิมเรียกคำเรียงที่มีสัมผัสทั่วไป จะเป็นโคลง ฉันท์ หรือ กาพย์ ก็ตาม ; Samp:ในสมัยก่อนพ่อแม่ไม่อยากให้ลูกผู้หญิงรู้หนังสือเพราะกลัวจะเล่นเพลงยาวแต่งกลอนโต้ตอบกับผู้ชาย ; Unit:คำ, บท

สาลินี : (N) ; a kind of verse ; Syn:สาลินีฉันท์ ; Def:ชื่อฉันท์อย่างหนึ่ง บาทหนึ่งมี 11 คำ วรรคหน้ามี 5 คำ เป็นครุล้วน วรรคหลังมี 6 คำ คำที่ 1 และคำที่ 4 เป็นลหุ นอกนั้นเป็นครุ

เดียด : (V) ; hate ; Related:abhor, detest, dislike, be jealous, be envious, loathe, disgust ; Syn:เกลียด, ริษยา, ชัง, รังเกียจ, เดียดฉันท์ ; Ant:ชอบ, รัก ; Samp:ศาสนาพราหมณ์สมัยพระเวทซึ่งเป็นศาสนามีอภัยธรรมไม่รังเกียจ หรือเดียดด้วยอคติแก่ศาสนาอื่น

ร่าย 1 : (N) ; kind of Thai verse ; Def:ชื่อคำประพันธ์ประเภทร้อยกรองแบบหนึ่ง ; Samp:งานพระนิพนธ์ด้านร้อยกรองของพระองค์มีทุกประเภท คือ โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย

คำตาย : (N) ; dead syllable ; Related:short vowel syllable ; Ant:คำเป็น ; Def:คำสระสั้นที่ไม่มีตัวสะกดพวกหนึ่ง และคำในมาตรา กก กด กบ ; Samp:ฉันท์บทนี้มีคำตายไม่กี่คำ

คำหลวง : (N) ; a kind of Thai literature ; Def:คำประพันธ์ซึ่งเป็นชื่อพระราชนิพนธ์ มีโคลงฉันท์กาพย์กลอนปนกัน ; Samp:เรื่องพระนลเป็นวรรณคดีประเภทคำหลวง

ความรู้สึก : (N) ; feeling ; Related:emotion, passion ; Samp:เขาอยากได้ความรู้สึกของการอยู่ร่วมกันอย่างฉันท์มิตรในบ้านของเขา

จังหวะลีลา : (N) ; rhythmics ; Related:rhythm ; Syn:จังหวะ ; Samp:การแต่งฉันท์ต้องพิจารณาเรื่องจังหวะลีลาเป็นสำคัญ เพราะประกอบด้วยเสียงหนักเบาหรือเสียงเน้น

พักพิง : (V) ; stay ; Related:live, dwell ; Syn:พัก, อยู่, อาศัย ; Def:อาศัยอยู่ชั่วคราว ; Samp:ดินแดนที่ร่มเย็นอุดมสมบูรณ์เป็นดินแดนที่ผู้คนหลายชนิดหลายภาษาพากันมาพักพิงโดยที่เจ้าของถิ่นเดิมก็มิได้รังเกียจเดียดฉันท์แต่ประการใด

ฉันท- ๑, ฉันท์ ๑ : [ฉันทะ] น. ชื่อคําประพันธ์ประเภทหนึ่งที่วางคํา ครุ ลหุ เป็นแบบ ต่าง ๆ. (ป.).

ฉันท- ๒, ฉันท์ ๒, ฉันทะ : น. ความพอใจ, ความรักใคร่, ความชอบใจ, ความยินดี; ความร่วมความคิด ความเห็นกัน เช่น ลงมติเป็นเอกฉันท์, ความไว้เนื้อเชื่อใจ เช่น มอบฉันทะ. (ป.).

ฉันทา : ดู ฉันท-๒ฉันท์ ๒, ฉันทะ.

ฉันทาคติ : ดู ฉันท-๒ฉันท์ ๒, ฉันทะ.

ฉันทานุมัติ : ดู ฉันท-๒ฉันท์ ๒, ฉันทะ.

ฉันท์ : คำประพันธ์ประเภทหนึ่ง กำหนดด้วยครุ-ลหุ และกำหนดจำนวนคำตามข้อบังคับ

กามฉันท์ : ความพอใจรักใคร่ในอารมณ์ที่ชอบใจมีรูปเป็นต้น, ความพอใจในกามคุณทั้ง ๕ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ (นิวรณ์ข้อ ๑) - sense desire; excitement of sensual pleasure.

เพทางค์ : วิชาประกอบกับการศึกษาพระเวท มี ๖ อย่าง คือ ๑. ศึกษาวิธีออกเสียงคำในพระเวทให้ถูกต้อง ๒. ไวยากรณ์ ๓. ฉันท์ ๔. โชยติส ดาราศาสตร์ ๕. นิรุกติ กำเนิดของคำ ๖. กัลป วิธีจัดทำพิธี

กาพย์ : คำร้อยกรองที่แต่งทำนองฉันท์ แต่ไม่นิยมครุลหุเหมือนฉันท์ทั้งหลาย

นิวรณ์ : ธรรมที่กั้นจิตไม่ให้บรรลุความดี, สิ่งที่ขัดขวางจิตไม่ให้ก้าวหน้าในคุณธรรม มี ๕ อย่าง คือ ๑.กามฉันท์ พอใจในกามคุณ ๒.พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น ๓.ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา ๔.อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ ๕.วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย

นิวรณธรรม : ธรรมที่กั้นจิตไม่ให้บรรลุความดี, สิ่งที่ขัดขวางจิตไม่ให้ก้าวหน้าในคุณธรรม มี ๕ อย่าง คือ ๑.กามฉันท์ พอใจในกามคุณ ๒.พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น ๓.ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา ๔.อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ ๕.วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย

สรภัญญะ : ทำนองสวดคำฉันท์

ฉนฺท : (ปุ.) สภาพผู้อาศัยจิตนอนอยู่, ความตั้ง ใจ, ความพอใจ, ความชอบใจ, ความปรา- รถนา, ความต้องการ, ความอยาก, ความอยากได้, ความมุ่งหมาย, ความยินดี, ความรัก, ความรักใคร่, ความสมัคร, ความสมัครใจ, ความเต็มใจ, ความอยู่ในอำนาจ, อัธยาศัย, ตัณหา, พระเวท. ฉนฺทฺ อิจฺฉายํ, อ. ส. ฉนฺท. ฉนฺท ฉันท์ ชื่อคำประพันธ์อย่าง ๑ มีหลาย ชื่อ มีหลักการวางคำ ครุ ลหุ และจำนวน คำแต่ละบาทต่างๆ กัน วิ. วชฺชํ ฉาทยตีติ ฉนฺทํ. ฉทฺ สํวรเณ, อ, นิคฺคหิตาคโม. ส. ฉนฺทสฺ.

สิโลก : ป.โศลก; ชื่อเสียง, ฉันท์, สรรเสริญ

การิกา : (อิต.) การทำ, ความพอใจ, ปัชชะ (ฉันท์). วิ. กรณํ กาโร, โส เอว การิกา. ณิก ปัจ. สกัด.

สิโก : (ปุ.) เกียรติ, ยศ, เกียรติยศ, ชื่อเสียง, ความชื่นชม, ความสรรเสริฐ, คำสรรเสริญ, ฉันท์ (มีปฐยาวัตเป็นต้น). โศลก ชื่อคำประพันธ์สันสกฤต ๔ บาท เป็น ๑ บท เรียกว่า โศลก ๑ อีกอย่างหนึ่งเป็นชื่อของคำสำหรับสวดสรรเสริญ. สิโลกฺ สงฺฆาต, อ.

ฉนฺทตา : อิต. ดู ฉนฺท

กาพย์, โคลง, ฉันท์ : กพฺพํ, กาเวยฺยํ [นป.]