ราค : ป. สี, เครื่องย้อม, ความกำหนัด, ความยินดี
ราคคฺคิ : ป. ไฟคือราคะ
ราครตฺต : ค. ถูกย้อมด้วยราคะ
ปทุมราค : (ปุ.) ทับทิม, แก้วทับทิม, พลอยสี แดง, ปัทมราคะ, ปัทมราช. วิ. ปทุมญฺจาตฺร โกกนทํ, ตพฺพณฺณสทิโส มณิ ปทุมราโค. ฎีกาอภิฯ
ปุสฺสราค : (ปุ.) พลอยสีเหลือง, ทับทิม, บุษราคะ, บุษราคัม. ส. ปุษฺปราค.
ภวราค : (ปุ.) ความกำหนัดในภพ, ความยินดีในภพ, ความติดใจในภพ, ความพอใจในภพ, ภวราคะ. ดู ไตร.๓๐ ข้อ ๑๓๖.
อสาราค : ป. ไม่มีราคะ, ไม่มีความกำหนัดยินดี
ญาณจริยา : (อิต.) ความประพฤติเพื่อความรู้. ความประพฤติเพื่อความรู้ชื่อว่าญาณจริยา เพราะอรรถว่า ประพฤติไม่มีราคะไม่มี โทสะและไม่มีโมหะ.
นิกฺกสาว : (วิ.) มีรสฝาดออกแล้ว, ไม่มีน้ำฝาด คือราคะ, มีกิเลสเพียงดังน้ำฝาดออกแล้ว, ออกแล้วจากกิเลสเพียงดังน้ำฝาด. วิ. ดู นิกฺกาม เทียบ.
พฺรหฺมจริย : (นปุ.) ความประพฤติซึ่งธรรมอันประเสริฐ, ความประพฤติประเสริฐ, ความประพฤติเพียงดังพรหม, ความประพฤติเหมือนพรหม, ความหนักแน่น, ความตั้ง ใจมั่น, ทาน, อัปปมัญญา, สาสนะ, พรหมจรรย์ (การถือบวช การถือพรตเว้นเมถุนธรรม). ความสิ้นราคะ โทสะและโมหะ เป็นที่สุดของพรหมจรรย์ ไตร. ๑๙/๓๐/๙.
อนุสย : (ปุ.) ความเดือดร้อนในภายหลัง(ปจฺฉาตาป), ความเดือดร้อนใจ (วิปฺปฏิสาร)ความติดตาม (อนุพนฺธ), ความเป็นไปบ่อยๆ, ความเป็นไปเสมอ (ปุนปฺปุนํ ปวตฺตนํ), ธรรมเป็นที่นอนตาม, อนุสัย.วิ.สนฺตาเนอนุเสนฺตีติอนุสยา.อนุรูปํการณํลภิตฺวาเสนฺติอุปฺปชฺชนฺตีติวาอนุสยา.อนุเสตีติวาอนุสโย.สิสีวาสเย, อ.อนุสัยเป็นชื่อของกิเลสอย่างละเอียดมี ๗ คือกามราคะปฏิฆะทิฏฐิวิจิกิจฉามานะภวราคะและอวิชชาซึ่งนอนเนื่องอยู่ในสันดานของสัตว์ทั้งหลายเป็นเชื้อนอนนิ่งอยู่เมื่อไม่มีอารมณ์มากระทบอายตนะภายในก็ดูเหมือนเป็นคนไม่มีกิเลสแต่ความจริงอนุสัยทั้ง ๗ มีอยู่ จะเรียกคนอย่างนี้ว่านิพพานชั่วขณะไม่ได้ คำนิพพานที่ใช้ในพระพุทธศาสนาพระบรมศาสดาตรัสเรียกเฉพาะผู้ที่ละกิเลสอย่างละเอียดทั้ง ๗ นี้ได้สิ้นเชิงเป็นสมุจเฉทฉะนั้น จะเรียกคนที่มีกายวาจาและใจดูเรียบร้อย แต่ใจยังมีอนุสัย ๗ อยู่ แม้ผู้นั้นจะได้ฌานชั้นใดชั้นหนึ่งหรือทั้ง ๘ ชั้นก็ตามว่านิพพานชั่วขณะไม่ได้.อนุสัย ๗ นี้ละได้ด้วยปัญญา (วิปัสสนา) อย่างเดียว.ส.อนุศย.
อนุสฺสุต : ๑. กิต. ได้ฟังแล้ว, ได้ยินแล้ว ;
๒. ค. ไม่ชุ่ม, ปราศจากราคะ
อภิรตฺต : ค. แดงยิ่ง, แดงมาก; อันราคะย้อมแล้ว
อาทิตฺตปริยายสุตฺต : นป. อาทิตตปริยายสูตร, พระสูตรที่ตรัสเปรียบราคะ, โทสะ, โมหะว่าเป็นของร้อน
อุปสนฺตราคาทิกิเลส : (วิ.) ผู้มีกิเลสมีราคะ เป็นต้น อันตนให้เข้าไปสงบแล้ว, ผู้มีกิเลส มีราคะเป็นต้น อันเข้าไปสงบแล้ว.
อุสฺสุต : ค. อันทำให้แปดเปื้อน, อันเต็มไปด้วยราคะ
ราคจริต : ค. ราคจริต, คนที่มีนิสัยชอบในความกำหนัดยินดี
ราคกฺขย : ป. ความสิ้นไปแห่งความกำหนัด
สาราค : (ปุ.) ความกำหนัดหนัก, ความกำหนัดหนักแล้ว (แล้วเป็นคำเหน็บเข้ามา), ตัณหา. สํ+ราค ลบนิคคหิตแล้วฑีฆะ.
ปาภฏ, ปาภต, ปาภติ : นป. บรรณาการ, ของขวัญ, ราคา, ทุน
ผุสฺสราค : (ปุ.) ดู ปุสฺสราค.
อุปราค : (ปุ.) พระคราธสูรย์และจันทร์, พระ เคราะห์. ส. อุปราค.
ตาราคณ : ป. หมู่ดาว, กลุ่มดาว
นนฺทิราค : (ปุ.) ความกำหนัดด้วยสามารถแห่งความเพลิดเพลิน, ฯลฯ, ความกำหนัด ด้วยสามารถแห่งตัณหาเป็นเครื่องเพลิด เพลิน, ฯลฯ, ความกำหนัดด้วยอำนาจแห่งตัณหาเครื่องเพลิดเพลิน, ฯลฯ.
พฺยตฺติราค : (ปุ.) สีแดงเรื่อ, แดงเรื่อ.
ราคี : ค. ผู้มีความกำหนัด
รูปราค : ค. ความปรารถนาที่จะเกิดในรูปภพ
วิราค : ป. การหมดยินดี
นวคุณ : (ปุ.) ทองมีลำดับเก้า, ทองเนื้อเก้า, ทองนพคุณ, นพคุณ ชื่อทองบริสุทธิ์ โบราณกำหนดตามคุณภาพของเนื้อทอง หนัก ๑ บาท ราคา ๙ บาท (ค่าของเงิน สมัยก่อน) เรียกว่าทองนพคุณ.
อคฺฆนก อคฺฆนิก อคฺฆนิย : (วิ.) มีค่า, มี ราคา.
อคฺฆ อคฺฆิย : (ปุ. นปุ.) ค่า, ราคา. อคฺฆฺ อคฺฆเน, อ, ณฺย, อิโย วา. วัตถุอันควร บูชา, เครื่องบูชา, เครื่องสักการะแขก, เครื่องต้อนรับแขก, ของรับแขก. อคฺฆฺ ปูชายํ. เป็น อคฺฆี ก็มี ส. อรฺฆ.
อคฺฆอคฺฆิย : (ปุ. นปุ.) ค่า, ราคา.อคฺฆฺอคฺฆเน, อ, โณฺย, อิโย วา.วัตถุอันควรบูชา, เครื่องบูชา, เครื่องสักการะแขก, เครื่องต้อนรับแขก, ของรับแขก. อคฺฆฺปูชายํ. เป็น อคฺฆีก็มีส.อรฺฆ.
คหฏฺฐ : (ปุ.) คนผู้ดำรงอยู่ในเรือน, คนครอง เรือน, คหัฐ คฤหัสถ์ (คนครองเรือน ไม่ ใช่นักบวช). วิ. เคเห ติฏฺฐตีติ คหฏฺโฐ คนผู้ดำรงอยู่ในป่าคือกิเลส, คนผู้ดำรงอยู่ ในเรือนด้วยสามารถแห่งความกำหนัด ในกามคุณห้า วิ. เคเห ปญฺจกามคุเณ ราควเสน ติฏฺฐตีติ คหฏฺโฐ. คหปุพฺโพ ฐา คตินิวุตฺติยํ, กฺวิ.
นวุติย : ค. อันควรค่าเก้าสิบ, มีราคาเก้าสิบ
ปณติ : ก. ขาย, ซื้อขาย, แลกเปลี่ยน, ตกลงราคา, พนัน
ปริตุเลติ : ก. พิจารณา, ตีราคา, ชั่งน้ำหนัก
ภณฺฑ : (นปุ.) ราคาทรัพย์, ต้นทุน, ทรัพย์อันเป็นต้นทุน, สมบัติ, ทรัพย์สมบัติ, เครื่อง (สิ่ง สิ่งของ), สิ่งของ, ข้าวของ, ของใช้, เครื่องใช้, สิ่งของเครื่องใช้, เครื่อง ใช้สอย, เครื่องทัพพสัม ภาระ, เครื่องประดับ, เครื่องแต่งตัว, ลอม (ของที่รวมตะล่อมเข้าเป็นกอง), ทรัพย์อันบุคคลพึงห่อ, สินค้า. ภฑิ ภณฺฑตฺเถ, โก, นิคฺคหิตาคโม, กโลโป.
มหคฺฆ : (วิ.) มีค่ามาก, มีค่าใหญ่, มีราคามาก, มีราคาแพง.
รตฺตมณี : ป. แก้วทับทิม, ปทุมราค
อคฺฆการก : ป. ผู้คิดราคา
อคฺฆติ : ก. มีค่า, ควรแก่ค่า, ถึงค่า, คาดราคา, ตีค่า
อคฺฆนกอคฺฆนิกอคฺฆนิย : (วิ.) มีค่า, มีราคา.
อคฺฆปท : นป. ความมีค่า, ความมีราคา
อคฺฆวฑฺฒน : (นปุ.) การเพิ่มราคา, การขี้นราคา.
อคฺฆาปน : นป. การตีราคา, การตกลงราคา
อคฺฆาปนก : ป. ผู้ตีราคา, ผู้ประเมินค่า
อคฺฆาปนกอคฺฆาปนิก : (ปุ.) คนตั้งราคา, คนตีราคา, คนว่าราคา.
อคฺฆาปนก อคฺฆาปนิก : (ปุ.) คนตั้งราคา, คนตีราคา, คนว่าราคา.
อคฺฆาปนิย : นป. สิ่งที่ตีราคาได้
อคฺฆิย : (วิ.) มีค่า, มีราคา, อันควรยกย่อง.สฺ อรฺฆย.