crown : (VT) ; ราชาภิเษก

ราชาภิเษก : (N) ; coronation ; Related:ceremony for the coronation of the king ; Def:พระราชพิธีในการสถาปนาขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ ; Samp:งานสมโภชราชาภิเษกเป็นงานร่าเริงและปลื้มใจปีติสำหรับประชาราษฎร

มุทธาภิเษก : (N) ; Royal ceremonial bath of purification head-sprinkling ; Related:royal consecration, royal head-sprinkling on the coronation ceremony ; Syn:มูรธาภิเษก ; Def:น้ำรดพระเศียรในงานราชาภิเษกหรือพระราชพิธีอื่นๆ ; Samp:น้ำจากบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์นี้ถูกกำหนดให้ใช้เป็นน้ำสรงมุทธาภิเษก ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

กกุธภัณฑ์ : (N) ; regalia ; Related:insignia of kingship, emblems, paraphernalia ; Def:เครื่องหมายความเป็นพระราชาธิบดีตามที่แสดงไว้ในพระบรมราชาภิเษก ร.7 ; Samp:ด้านหลังของพระราชลัญจกรประจำรัชกาล ได้แก่เครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์

ฉัตรมงคล : (N) ; coronation ; Related:ceremony for the celebration of the coronation ; Def:พระราชพิธีฉลองพระเศวตฉัตร ทำในวันซึ่งตรงกับวันบรมราชาภิเษก

มุรธาภิเษก : (N) ; Royal ceremonial bath of purification ; Related:royal consecration, royal head-sprinkling on the coronation ceremony ; Syn:มูรธาภิเษก ; Def:น้ำรดพระเศียรในงานราชาภิเษกหรือพระราชพิธีอื่นๆ ; Samp:น้ำในบ่อนั้นได้รับเกียรติเป็นน้ำสรงมุรธาภิเษกในพระราชพิธี

มูรธาภิเษก : (N) ; Royal ceremonial bath of purification ; Related:royal consecration, royal head-sprinkling on the coronation ceremony ; Syn:มุรธาภิเษก, มุทธาภิเษก ; Def:น้ำรดพระเศียรในงานราชาภิเษกหรือพระราชพิธีอื่นๆ

เลียบเมือง : (V) ; go in procession around the city ; Related:skirt a city, follow a city wall ; Def:เสด็จพระราชดำเนินประทักษิณรอบพระนครภายหลังบรมราชาภิเษกแล้ว

อินทราภิเษก : (N) ; coronation ceremony ; Def:การที่พระเจ้าแผ่นดินทำพิธีราชาภิเษกอีกครั้งหนึ่ง เมื่อปราบพระเจ้าแผ่นดินอื่นให้อยู่ในอำนาจได้มาก เพื่อยกพระองค์ขึ้นเป็นใหญ่เหนือพระเจ้าแผ่นดินทั้งหลาย ; Samp:การเล่นชักนาคดึกดำบรรพ์มีเล่นกันในพิธีอินทราภิเษกสมัยพระรามาธิบดีที่ 2

ราชาภิเษก : น. พระราชพิธีในการสถาปนาขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ ใช้ว่า พระราชพิธีบรมราชาภิเษก. (ส.).

ราชาภิเษก : ดู ราช๑ราช–.

กรัณฑ-, กรัณฑ์ : [กะรันทะ-, กะรัน] (แบบ) น. ตลับ, หีบ, หม้อ, เช่น รัตนกรัณฑ์ = ตลับเพชร. (สังโยคพิธาน), กรัณฑรัตน. (ยวนพ่าย), กรัณฑขลังขังน้าทิพมุรธา ภิเษกท่าน. (ราชาภิเษก ร. ๗). (ดู กรณฑ์๑).

วันฉัตรมงคล : น.วันที่ประกอบพระราชพิธีฉลองพระเศวตฉัตร ซึ่ง ตรงกับวันบรม ราชาภิเษก ในรัชกาลปัจจุบันตรงกับวันที่ ๕ พฤษภาคม. วันเฉลิมพระชนมพรรษา น. วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระยุพราช และสมเด็จพระบรม โอรสาธิราช.

กกุธภัณฑ์ : [กะกุดทะ-] น. เครื่องหมายความเป็นพระราชาธิบดี ตามที่ แสดงไว้ในบรมราชาภิเษก ร. ๗ คือ ๑. พระมหาพิชัยมงกุฎ ๒. พระแสงขรรค์ชัยศรี ๓. ธารพระกร ๔. วาลวีชนี (พัดกับ แส้จามรี) ๕. ฉลองพระบาท รวมเรียกว่า เบญจราชกกุธภัณฑ์. (ป. กกุธ ว่า เครื่องหมายความเป็นพระราชา + ภณฺฑ ว่า ของ ใช้; ระบุไว้ในอภิธานัปปทีปิกา คาถาที่ ๓๕๘ ว่า พระขรรค์ ฉัตร อุณหิส ฉลองพระบาทวาลวีชนี คือ มีฉัตรแทนธารพระกร; ใน จดหมายเหตุบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ ๒ มีทั้งฉัตรและธารพระกร พระแสงขรรค์ พระแสงดาบ วาลวีชนี พระมหาพิชัยมงกุฎ และ ฉลองพระบาท รวมเป็น ๗ สิ่ง. (รูปภาพ เบญจราชกกุธภัณฑ์) วาลวีชนี ที่ปรากฏวัตถุเป็นพัดกับแส้จามรีนั้น แต่ก่อนเป็นพัด ใบตาลอย่างที่เรียกว่า พัชนีฝักมะขาม ต่อมาท่านเห็นควรเป็น แส้จามรีจะถูกกว่า เพราะศัพท์ว่า วาลวีชนี หมายความเป็น แส้ขนโคชนิดหนึ่ง จึงสร้างแส้จามรีขึ้น แต่ก็ไม่อาจเลิกพัดใบตาล ของเก่า เป็นอันรวมไว้ทั้ง ๒ อย่างในเครื่องที่เรียกว่า วาลวีชนี).

ราชาภิเษก : พระราชพิธีในการขึ้นสืบราชสมบัติ

มูรธาภิเษก : พิธีหลั่งน้ำรดพระเศียรในงานราชาภิเษกหรือพระราชพิธีอื่น

มุทฺธาภิเสก : (ปุ.) การรดเฉพาะซึ่งศรีษะ, การรดซึ่งศรีษะ, มุรธาภิเสก (การรดน้ำที่พระเศียรในงานราชาภิเษก).

อาภิเสสิก : ค. เกี่ยวกับอภิเษก, เกี่ยวกับพิธีราชาภิเษก