ตุณฺณ : (วิ.) พลัน, เร็ว, ด่วน. ตุรฺ สีฆคติยํ, ยุ. แปลง รฺ เป็น ณฺ ยุ เป็น อณ.
ตุณฺณ : (อัพ. นิบาต) พลัน, เร็ว, ด่วน, ฉับพลัน.
ตุร : (วิ.) รีบ, เร็ว, พลัน, ด่วน. ตุรฺ สีฆคติยํ, อ.ตุร.
ตุริต : (วิ.) รีบ,เร็ว, พลัน, ด่วน. ตรฺ ตรเณ, โต, อสฺสุ, อิอาคโม. ตุรฺ สีฆคติยํ วา, โต, อิอาคโม.
ตุวฏ : (วิ.) รีบ, เร็ว, รวดเร็ว, พลัน, ด่วน. วิ. ตุริตภาวเน วฏฺฏตีติ ตุวฏํ. ตุริตปุพฺโพ. วฏฺฏฺอาวตฺตเน, อ, ริตโลโป, สํโยคโลโป จ. อภิฯ ตั้ง ตุวฏฺฏ ธาตุ ในความนอน ด้วย?เป็น ตุวฏฏ โดยไม่ลบ สังโยคบ้าง.
ทกฺข : (วิ.) มีฝีมือ, ขยัน, ขันแข็ง, แข็งแรง, ฉลาด, สามารถ, เร็ว, ว่องไว, คล่องแคล่ว, ชำนาญ, เหมาะ, สันทัด. วิ. ทกฺขติ กุสลธมฺเม อญฺญสฺมิญฺจ กิจฺจากิจฺเจ อทนฺธตาย สีฆํ คจฺฉตีติ ทกฺโข. ทกฺขฺ วุฑฺฒิหึสาคติสีเฆสุ, อ. ทลฺ ทิตฺติยํ วา, โข, ลสฺส โก. ส. ทกฺษ.
ยนฺต : (วิ.) คล่อง, เร็ว, สะดวก,ง่าย.
สาหส : (วิ.) เป็นไปพลัน, ผลุนผลัน, ร้ายแรง, รุนแรง, เร็ว, พลัน, เร็วพลัน, ยิ่ง, นัก, ยิ่งนัก, สาหัส(หนักรุนแรง). สห (พล)+ ณ ปัจ. ลงในอรรถ ปภว สฺ อาคม.
สีฆ : (วิ.) คล่อง, พลัน, ฉับพลัน, เร็ว, ไว, ฉับไว, ว่องไว, ด่วน, เชี่ยว. วิ. เสติ ลหุ ํ หุตฺวา ปวตฺตตีติ สีฆํ. สิ คติยํ, โฆ, ทีโฆ. จ.
สุ : (อัพ. อุปสรรค) ดี, สวย, งาม, ง่าย, ชอบ, โดยชอบ, โดยสมควร, ยิ่ง, มาก, สุข, สบาย, พลัน, เร็ว, สำเร็จ.
อร : (อัพ. นิบาต) ด่วน, พลัน, เร็ว, ไว, ฉับไว.
อสงฺคิต : ค. ซึ่งไม่ถูกกั้น ; เร็ว
อาสุ : (วิ.) คล่อง, พลัน, ฉับพลัน, เร็ว, ด่วน. วิ. อสติ สีฆภาเวน ปวตฺตตีติ อาสุ. อสฺ คติยํ, ณุ. ส. อาศุ.
อาส ุ : (อัพ. นิบาต) พลัน, ฉับพลัน , เร็ว, รวดเร็ว, อย่างรวดเร็ว, ด่วน.
รว : ป. เสียง, เสียงครวญ
สีฆสีฆ : (วิ.) พลัน ๆ, เร็ว ๆ, ไว ๆ, ด่วน ๆ.
อวิลมฺพิต : (วิ.) ด่วน, พลัน, เร็ว. วิ. น วิลมฺพิยตินโอหียตีติอวิลมฺพิตํ.นวิปุพฺโพ, ลพิอวสํสเน, โต.
ขิปฺป : (วิ.) เร็ว, พลัน, ด่วน, รีบ. ขิปฺ เปรเณ, อ, ปฺสํโยโค.
ขิปฺป : (อัพ. นิบาต) เร็ว, พลัน, ด่วน, รีบ, โดยเร็ว, ฉับพลัน. รูปฯ ๒๘๒.
ขิปฺปตร : ก. วิ. เร็วกว่า, ด่วนกว่า, รีบมาก
โฆร : (วิ.) น่ากลัว, น่าสะพรึงกลัว, พิลึก, ไปเร็ว, ร้าย, ร้ายกาจ, ร้ายแรง, กึกก้อง, กล้า ( มาก แข็ง ), ร้อง, กล่าว. ฆรฺ ภิมตฺตสทฺเทสุ, โณ.
ชวน : (วิ.) เดินเร็ว, แล่นไป, เป็นที่แล่นไป, ฯลฯ.
ชวาธิก : (ปุ.) ม้าวิ่งเร็ว, ฯลฯ วิ. ชเวน สพฺเพส มธิโก (อสฺโก) ชวาธิโก.
ชีวิตสีสี ชีวิตสทสีสี : (วิ.) ผู้มีกิเลสศรีษะสิ้น พร้อมด้วยชีวิต, ผู้มีกิเลสอันเป็นประธาน สิ้นไปพร้อมกับการสิ้นชีวิต, ผู้สิ้นกิเลส อันเป็นประธานพร้อมกับสิ้นชีวิต. กิเลส ที่เป็นประธานคืออวิชา. คำว่าสิ้นกิเลส พร้อมกับสิ้นชีวิตนั้นมิได้หมายความว่า เกิดพร้อมกันในวิถีจิตเดียวกัน อรหัตต – มัคคจิตเกิดประหาณ อวิชชาแล้ว ชีวิติน- ทรีย์ เจตสิกละรูปจึงดับ แม้ว่าจะห่างกัน หลายวิถีจิตก็จริง แต่เมื่อว่าโดยเวลาแล้ว ความดับกิเลสและสิ้นชีวิตก็กล่าวได้ว่าดับ ลงพร้อมกัน เพราะวิถีจิตเป็นไปเร็วมาก.
ฌฏิติ : ก. วิ. โดยเร็ว, อย่างเร็ว
ตรค ตรงฺค : (ปุ.) ม้า (ไปเร็ว). ตุร+คมฺ +กฺวิ ปัจ. แปลง อุ เป็น อ ลบที่สุดธาตุ ศัพท์ หลังลงนิคตหิตอาคม.
ตุรค ตุรงฺค : (ปุ.) สัตว์ผู้ไปเร็ว, ม้า. วิ. ตุรํ สีฆํ คจฺฉตีติ ตุรโค ตุรงฺโค วา. ตุรปุพฺโพ, คมฺ คติยํ, กฺวิ, ศัพท์หลัง ลงนิคคหิตอาคม. ส. ตุรค ตุรงฺค ตุรงฺคม.
ตุรงฺคาริ : (ปุ.) สัตว์ผู้ไม่ไปเร็ว, ควาย, กระบือ. ตุร+น+คมฺ ธาตุ อิ หรือ ณิ ปัจ. แปลง น เป็น ง มฺ เป็น รฺ ทีฆะต้นธาตุ.
ตุรติ : ก. รีบ, ด่วน, เร็วพลัน
ตุริ : (นปุ.) วัตถุไปเร็ว, กระสวย. ตุรฺ สีฆคติยํ, อิ.
ตุริต : ก. วิ. เร็ว, พลัน, รีบ, ด่วน
ตุริตตุริต : (วิ.) รีบๆ, ฯลฯ, ด่วนๆ, รีบด่วน, เร็วพลัน.
ตุริตตุริต : ก. วิ. ด่วนๆ , เร็วๆ , พลันๆ , เร็วมาก, ด่วนมาก
ตุวฏ : ก. วิ. อย่างเร็ว, อย่างพลัน
ธาวติ : ก. วิ่ง, วิ่งหนี, วิ่งเร็ว; ล้าง, ชำระ
มโนชว : ค. เร็วทันใจ
ลหุ : ๑. ค. เร็ว, พลัน; เบาะ; ซึ่งได้ปรารถนา; เปล่า, ไม่มีสาระ;
๒. อ. ดีละ
ลหุ , ลหุโส : ก. วิ. โดยเร็ว, พลัน
สหสา : (อัพ. นิบาต) โดยเร็ว, โดยพลัน, ทันที.
สาหสา : (อัพ. นิบาต) พลัน (ไม่ทันตรึก), ผลุนผลัน, โดยเร็ว, โดยตรง.
สีฆยายี : (วิ.) ผู้ไปเร็วโดยปกติ, ฯลฯ.
สีฆสีฆ : ก. วิ. เร็วพลัน
อติกฺขิปฺป, (อติขิปฺป) : ก. วิ. โดยเร็วยิ่ง, โดยพลัน
อติขิปฺป : (วิ.) เร็วนัก, รวดเร็ว.
อติธาวติ : ค. วิ่งเร็วยิ่ง
อวฺยถิ : (ปุ.) สัตว์ผู้ไปเร็ว, ม้า. อาปุพฺโพ, วิคติยํ, ถิ.แปลงอิเป็นยรัสสะอาเป็นอ.
อาชานีย : ป. ๑. ม้าอาชาไนย, ม้ามีไหวพริบดี, ม้าพันธุ์ดี, บุรุษผู้ประเสริฐ ;
๒. ได้รับอบรมมาดี, มีกำเนิดดี, รู้ได้เร็ว
อาลุก :
๑. นป. ดู อาลุ๒. ค. มีความรู้สึกเร็ว, มีความปรารถนา อุกฺขาล : (วิ.) เร็ว, พลัน, มาก, สูง. อุปุพฺโพ, ขลฺ จลเน, โณ. ส. อุกฺษาล.
รวติ : ก. ร้อง, แผดเสียง