ขย : (ปุ.) ที่, ที่อยู่, ที่อาศัย, ที่อยู่อาศัย, เรือน, แผ่นดิน, กษิติ กษีดิ (แผ่นดิน). ขี ขเย, นิวาเส วา, อ.
ธรณี : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, โลก. วิ. สพฺพโลกํ ธรตีติ ธรณี ธรฺ ธารเณ, อณี. ไม่ลบ ณฺ หรือ ยุ ปัจ. อี อิต. รูปฯ ๖๖๓ ลง อิ ปัจ. เป็น ธรณิ ธรณ+อิปัจ. ส. ธรณิ, ธรณี.
ธรา : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, โลก. ธรฺ+อ ปัจ. อา อิต.
ธริตฺติ : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, โลก, ธริษตรี, ธเรษตรี, ธาษตรี. ส. อริตฺรี.
พลชา : อิต. หญิงงาม; ภาคพื้น, แผ่นดิน
ภุว ภูว : (ปุ.) โลก, แผ่นดิน, ที่ดิน. ฐานะ.
ภู : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, นา, ที่นา, เขา, ภูเขา, ความเจริญ. ภู สตฺตายํ, อ. อภิฯ ลง กฺวิ ปัจ.
มหิ : (อิต.) ดิน, ที่ดิน, แผ่นดิน, โลก. มหฺ วุฑฺฒิยํ, อิ.
มหี : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, ที่ดิน, โลก, มหี ชื่อแม่น้ำสายที่ ๕ ใน ๕ สายของอินเดียโบราณ. มหฺ ปูชายํ วุฑฺฒิยํ วา. อ, อิตฺถิยํ อี.
เมทนี เมทินี : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน, พื้นแผ่นดิน. มิทฺ สิเนหเน, ยุ. อี, อินี อิต.
วสุธา : อิต. การทรงไว้ ซึ่งทรัพย์สมบัติ; แผ่นดิน
วสุมตี : ค., อิต. มีทรัพย์, มีสมบัติ; โลก, แผ่นดิน
อิรา : (อิต.) นางเทวธิดาแห่งวาจา, แผ่นดิน, น้ำ, เหล้ากลั่น. ฝนลูกเห็บ.
อิลาโคล : อิต. โลก, แผ่นดิน
ตาวิส : (ปุ.) สวรรค์, ทะเล, ลูกสาวพระอินทร์, แผ่นดิน ?
ภูมิจาล : (ปุ.) การไหวแผ่นดิน, การสั่นแห่งดิน, แผ่นดิน ไหว.
ฉมา : (อิต.) แผ่นดิน วิ. สตฺตานํ อโธปตนํ ฉินฺทตีติ ฉมา. ฉิ เฉทเน, โม อิสฺสตฺตํ. อถวา, ฉมนฺติ เอตฺถาติ ฉมา. ฉมฺ คติยํ, อ. ขมุ สหเณ วา, อ, ขสฺส โฉ.
ฏีกา : (อิต.) วาจาเป็นเครื่องกำหนด, ฎีกา ชื่อ ของหนังสือที่อาจารย์แต่งแก้อรรถกถา บางทีแก้ทั้งบาลีด้วยจัดเป็นคัมภีร์ชั้นที่ สาม ชื่อของหนังสือที่เขียนนิมนต์พระสงฆ์ ชื่อของคำร้องทุกข์ที่ถวายพระเจ้า แผ่นดิน ชื่อของคำคัดค้านที่ยื่นต่อศาล สูงสุด ชื่อของศาลสำหรับตัดสินความชั้น สูงสุด. ฏิกฺ คติยํ, อ, อิตฺถิยํ อา.
ถณฺฑิล : (นปุ.) แผ่นดิน ?
ปุถวี, ปุถุวี : อิต. แผ่นดิน
ภว : (ปุ.) ความมี, ความเป็น, ความเจริญ, ความเกิด, การเกิด, การถึง, ธาตุมีกามธาตุเป็นต้น, สังสาร, สัสสติทิฏฐิ, ประเทศที่เกิด, ที่เกิด, ภพ. ภู สตฺตายํ, อ. แปลว่า โลก แผ่นดิน ก็มี.
ภูรี : อิต. แผ่นดิน
เมทินี : อิต. แผ่นดิน
วสุนฺธรา : อิต. แผ่นดิน
สุวณฺณภูมิ : (อิต.) แดนทอง, แผ่นดินทอง, สุวรรณภูมิ. คำ สุวรรณภูมิ ไทยหมายถึง แผ่นดิน พม่า ไทย ลาว เขมร เวียดนาม มลายู และสิงคโปร์.
อวนิ : (อิต.) แผ่นดิน วิ. สตฺเตอวตีติอวนิ.อวฺรกฺขเณ, ยุ, นสฺสนิตฺตํ (แปลงนเป็นนิ), นสฺสวาอสฺสอิตฺตํ (หรือแปลงอแห่งนเป็นอิ). หรือลงอนิปัจ.รูปฯลงอิปัจ.นฺอาคม.เป็นอวนีบ้างส.อวนิอวนี.
อุทธิเมขลา : อิต. แผ่นดิน
เคหงฺค : (นปุ.) ขื่อเรือน. โค (ปุ.,อิต.) แผ่นดิน. คมฺ คติยํ, กฺวิ. วิ. คจฺฉนฺติ ยสฺสํ โลกา สา โค.
ชคตี : (อิต.) แผ่นดิน. ภาคพื้น. วิ. คจฺฉนฺติ ยสฺสํ สา ชคตี. คมฺ ธาตุ อนฺตปัจ. เท๎วภาวะ ค แปลงเป็น ช ลบ นฺ และ มฺ อี อิต. อภิฯ และ ฎีกาอภิฯ เป็น ชคติ ชคฺคติบ้าง.
ปถพฺย : (นปุ.) ดิน, แผ่นดิน. ปถวี + ณ ปัจ. ภาวตัท. สกัด รัสสะ อี เป็น อิ แปลง อิ เป็น ย วฺ เป็น พฺ.
ปถวี : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน. ปุถฺ วิตฺถาเร, กฺวิ, ออาคโม. แปลง ปุถฺ เป็น ปุถุ แปลง อุ เป็น อว อุ ที่ ปุ เป็น อ อี อิต. อถวา,ปถวติ เอตฺถา ติ ปถวี. ปปุพฺโพ, ถวฺ คติยํ. สพฺพตฺถ ปตฺถ รตีติ วา ปถวี. ปปุพฺโพ, ถรฺ สนฺถรเณ, รสฺส โว. รูปฯ ๖๖๐ แปลง ปุถ เป็น ปุถุ, ปถ. ที่เป็น ปฐวี เพราะแปลง ถ เป็น ฐ.
ปธวี : (อิต.) ดิน, แผ่นดิน. ปุถฺ วิตฺถาเร, กฺวิ. แปลง ปุถฺ เป็น ปุถุ แปลง อุ เป็น อว แปลง อุ ที่ ปุ เป็น อ แปลง ถ เป็น ธ อี อิต. รูปฯ ๖๖๐.
ภูวน : (นปุ.) โลก, แผ่นดิน.
อุพฺพี : (อิต.) แผ่นดิน. วิ. อวติ ภูตานีติ อุพฺพี. อวฺ ปาลเน, อ, อสฺสุ, อิตถิยํ อี. วิถิณฺณตฺตาวา อุพฺพี.
โอส : (ปุ.) แผ่นดิน. อูสฺ ราชายํ. โณ. สีหฬ เป็น อูส. ความสว่าง, ความรุ่งเรือง, ความร้อน, ไฟ. อุสฺ ทาเห, โณ.
อทฺทา : (อิต.) แผ่นดิน.อทฺทฺคติหึสาสุ, อ.
ขควตี : (อิต.) แผ่นดิน, โลก. ส. ขควตี.
คา : (อิต.) แผ่นดิน, โลก.
ชคต : นป., ชคติ, - ตี อิต. แผ่นดิน, โลก
ตณฺฑิล : (นปุ.) แผ่นดิน, ตฑิ ตาฬเน, อิโล.
ปฐวี : อิต. แผ่นดิน, ปฐวีธาตุ
ภูตธรา : (อิต.) แผ่นดิน, เป็น ปุ. ก็มี.
ภูมิ : (อิต.) แผ่นดิน, ที่ดิน, พื้น, พื้นดิน, พื้นเพ, ปัญญา, ภาคพื้น, ขอบเขต, แดน, ชั้น, ลำดับ. วิ. ภวนฺติ อสฺสํ ภูตานีติ ภูมิ. ที่เกิด วิ. ภวนฺติ เอตฺถาติ ภูมิ. ภู สตฺตายํ, มิ.
อวฺยถิธี : (อิต.) แผ่นดิน, กลางคืน.
อิฑา อิฑิกา : (อิต.) แผ่นดิน, โลก. ส. อิฑา.
กุชฺชล : (ปุ.) คนอันธพาล (ผู้รุ่งเรืองที่บัณฑิต ติเตียน), ต้นอัญชัน (รุ่งเรืองในแผ่นดิน).
กุรี : (ปุ.?) หญ้า (เกิดบนแผ่นดิน). กุปุพฺโพ, รุหฺ ปาตุภาเว, อี, หโลโป.
ขตฺติย : (ปุ.) พระเจ้าแผ่นดิน, พระเจ้าอยู่หัว, กษัตริย์ เป็นชาตินักรบ เป็นวรรณที่ ๑ ในวรรณ ๔, เจ้านาย. วิ. ขตฺตสฺส อปจฺจํ ขตฺติโย. ณิก ปัจ. แปลง ก เป็น ย รูปฯ ๓๕๓.
ขตฺติยกญฺญา : (อิต.) นางกษัตริย์, หญิงผู้เป็น พระเจ้าแผ่นดิน. วิ. ขตฺติยา กญฺญา ขตฺติยกญฺญา ขตฺติยา เป็น ปุ. มาก่อน เมื่อเป็นบทปลงใช้เป็น ปุ. ตามเดิม เวลา แปล แปลเป็นอิต. ตามประธาน ถ้าศัพท์ ที่เป็นอิต. ก็เป็นอิตตามเดิม เช่น คงฺคานที เป็นต้น
ขตฺติยา : (อิต.) นางกษัตริย์, หญิงผู้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน, พระเจ้าแผ่นดินผู้หญิง. วิ. ขตฺติยสฺส อปจฺจํ ขตฺติยา. ณ ปัจ. อา อิต.