อุปกฺขฏ : กิต. นำเข้ามาใกล้, จัดแจง, แต่ง
อุปกฏฐ : ค. ใกล้เข้ามา, คร่ามาใกล้
อุปกฏฺฐ อุปกฺกฏฺฐ : (วิ.) ใกล้, จวน. วิ. กณฺฐํ สมีป มุปคโต อุปกฏฺโฐ, กณฺฐสฺส กฏฺฐา- เทโส, ณโลโป วา, ฏฺสํโยโค. ลบ คต แล้วเปลี่ยนบทหน้าที่แปลงเป็น กฏฺฐ ไว้ หลัง. ส. อุปกณฺฐ.
อุปกณฺณก : นป. ที่ใกล้หู
อุปค : (ปุ.) การเข้าถึง, การเข้าไป, การเข้าไปใกล้, ความเข้าถึง, ฯลฯ. อุป+คมฺ+กฺวิ, ยุ ปัจ.
อุปคมน : (นปุ.) การเข้าถึง, การเข้าไป, การเข้าไปใกล้, ความเข้าถึง, ฯลฯ. อุป+คมฺ+กฺวิ, ยุ ปัจ.
อุปคมนก : ค. ผู้เข้าถึง, ผู้เข้าไปใกล้
อุปคมฺม : กิต. เข้าถึงแล้ว, เข้าไปใกล้แล้ว
อุปจฺจกา : (อิต.) พื้นใกล้ส่วนเบื้องต่ำแห่งภูเขา, พื้นดินเชิงเขา. วิ. เสลสฺส อโธภาคาสนฺน- ภูมิ อุปจฺจกา. อุปศัพท์นิบาต จฺจก ปัจ. อา อิต.
อุปชฺฌาย : (ปุ.) อุปัชฌาย์, พระอุปัชฌาย์. วิ. มนสา อุเปจฺจ สิสฺสานํ หิเตสิตํ อุปฏฺฐ- เปตฺวา ฌายตีติ อุปชฺฌาโย (ผู้เพ่งด้วยใจ เข้าไปใกล้ชิด แสวงหาประโยชน์เกื้อกูล แก่ศิษย์ ท.) พระเถระผู้ให้การอบรม, พระเถระผู้เป็นประธาน ในการอุปสมบท. อุปปุพฺโพ, เฌ จินฺตายํ, โณ. แปลง เอ เป็น อาย. ส. อุปธฺยาย.
อุปฏฐิต : กิต. ถูกตั้งไว้แล้ว, ถูกตระเตรียมแล้ว, เข้าไปใกล้แล้ว, เข้าไปปฏิบัติแล้ว
อุปนคร : (นปุ.) ที่ใกล้เมือง. อุป (สมีป)+นคร.
อุปนฺติ : ก. วิ. ในที่ใกล้, ในที่เฉพาะหน้า
อุปนมน : นป. การน้อมเข้ามาใกล้
อุปนยน : นป. การน้อมเข้ามาใกล้
อุปนานิย : ค. ผู้เข้าใกล้, ผู้นำเข้าไป
อุปนิกฺเขป : ป. การวางไว้ใกล้, การตั้งไว้ใกล้, การให้คำมั่นสัญญา, การวางประกัน, การหยิบเอาไปวางเปรียบเทียบ
อุปนิธา : อิต. การเปรียบเทียบ, การเทียบเคียง
อุปนิธาย : อ. อย่างเทียบเคียง
อุปนิปชฺชติ : ก. เข้าไปนอนอยู่ใกล้ๆ , นอนข้างเคียง
อุปนิพนฺธน : นป. การเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด, การรบเร้า
อุปนิสาที : ค. ผู้เข้าไปนั่งใกล้
อุปนิสีทติ : ก. เข้าไปนั่งใกล้, นั่งอยู่ข้างๆ
อุปมา : (อิต.) การเปรียบ, การเปรียบเทียบ, ความเปรียบ, ความเปรียบเทียบ, อุปมา (เป็นไปใกล้ของความวัด). วิ. ยา อจฺจนฺ- ตาย น มิโนติ น วิจฺฉินฺทติ สา มาณาย สมีเป วตฺตตีติ อุปมา. อุปมียติ สทิสีกรียติ เอตายาติ วา อุปมา. อุปปุพฺโพ, มา ปริมาเณ, กวิ, อ วา. ส. อุปมา.
อุปยาติ : ก. ไปถึง, ไปใกล้, เข้าใกล้
อุปวธุ : (นปุ.) ที่ใกล้แห่งหญิงสาว. วิ. วธุยา สมีปํ อุปวธุ.
อุปวิสติ : ก. เข้าไปนั่งใกล้
อุปเวส : (ปุ.) การเข้าไปใกล้. อุปปุพฺโพ, วิสฺ ปเวสเน, อ.
อุปเวสน : (นปุ.) การเข้าไปใกล้, การยับยั้ง, การนั่ง. ยุ ปัจ.
อุปสงฺกมติ : ก. เข้าไปหา, เข้าไปใกล้, เข้าไปเฝ้า
อุปสงฺกมิตาร : ค. ผู้เข้าไปใกล้
อุปหาร : (ปุ.) การนำไปใกล้, การเคารพ, การนับถือ, การบูชา, เครื่องบูชา, อภิหาร (การนำไปเฉพาะคือการบูชา). อุปปุพฺโพ, หรฺ หรเณ ปูชายญฺจ, โณ. ส. อุปหาร.
อุปาสก : (ปุ.) ชนผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย, ชน ผู้นับถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะ, อุบาสก (คนผู้ชายผู้นับถือพระพุทธศาสนา). วิ. รตนตฺตยํ อุปาสตีติ อุปาสโก. อุปปุพฺโพ, อาสฺ อุปเวสเน, ณฺวุ. ส. อุปาสก.
อุปาสติ : ก. นั่งใกล้, ปรนนิบัติ, ภักดี
อุปาสิกา : (อิต.) หญิงผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย, หญิงผู้นับถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะ, อุบาสิกา (หญิงผู้นับถือพระพุทธศาสนา). ส. อุปาสิกา.
อุปาสิต : กิต. นั่งใกล้แล้ว, ปรนนิบัติแล้ว, ภักดีแล้ว
อุปาสีน : ค. ผู้นั่งใกล้, ผู้เข้าใกล้
อุสฺเสเนติ : ก. ชักมาใกล้ตัวเอง, เป็นมิตร
โอปสายิก : ค. ซึ่งอยู่แค่เอื้อมมือ, อยู่ใกล้มือ
โอลิคลฺล : (ปุ.) บ่ออันเต็มด้วยของไม่สะอาด ใกล้ประตูบ้าน, แอ่งน้ำครำ, บ่อน้ำครำ.
กลวิก กลวึก กลวิงฺก กลวีก : (ปุ.) นกกระจอก. วิ. กลหํ รวตีติ กลวึโก. กลหปุพฺโพ, รุ สทฺเท, อิโก. ลบ ลห แปลง อุ เป็น อว รฺ เป็น ลฺ นิคคหิตอาคม. กํ สุขํ ลุนาตีติ วา กลวึโก. กปุพฺโพ, ลุ เฉทเน, อิโก. ศัพท์ต้นไม่ลงนิคคหิตอาคม ศัพท์หลัง ทีฆะ. ส. กลวิงฺก.
กลหล : (ปุ.) เสียงกึกก้อง, เสียงเซ็งแซ่, โกลาหล. กลปุพฺโพ, หลฺ วิเลขเณ, อ.
กลก กลงฺก : (ปุ.) เครื่องหมาย, รอย, ตำหนิ. ก มตฺตานํ ลํกยติ หีนํ กโรตีติ กลํโก กลงฺโก วา. กปุพฺโพ, ลํกฺ องฺเก, อ. ส. กลงฺก.
กลกล : ป. เสียงโกลาหล, เสียงเซ็งแซ่
กลติ : ก. เปล่งเสียงร้อง, ร้องออกมา
กลลมกฺขิต : ค. ซึ่งทาด้วยโคลนหรือตม, เปื้อนแล้วด้วยเปือกตม
กลลิก ( กลลิงฺก ) : ป. นกกระจอก
กลสี : (ปุ.) ตุ่ม, ไห, ถ้วย, หม้อน้ำ. ส. กลศิ.
กลหการก : ค. ผู้ทะเลาะ
กลหการณ : นป. เหตุแห่งการทะเลาะ