ชมฺภ ชมฺภีร ชมฺภุล : (ปุ.) มะนาว, ต้นมะนาว, ส้ม, ต้นส้ม. ชมุ อทเน, ภนฺโต (ลง ภ อักษรที่สุดธาตุ), อ, อีโร, อุโล. ชมฺภฺ คตฺตวิมาเน. ส. ชมฺพีร ชมฺภีร แปลว่า มะกรูดด้วย.
สม : (วิ.) คล้าย, เหมือน, เหมือนกัน, เช่นกัน, เช่นกับ, เรียบ, เสมอ, เสมอกัน, รวมกัน, ร่วมกัน, ครบ, พอดี, เหมาะ, ควร, ชอบ, สมฺ เวลมฺเพ อ. ส. สม.
เอราวต : (ปุ.) มะแว้ง, มะสัง (ผลมีรสเปรี้ยว), หมากหนาม, ส้ม. วิ. อิราตีนทิยา ตีเร ชาโตติ เอราวโต.
ชมฺภีร : ๑. ป. ต้นส้มหรือมะนาว;
๒. นป. ผลส้ม
ทธิ : (นปุ.) นมส้ม, นมเปรี้ยว. วิ. ฆต มาทธาตีติ ทธิ. ธา ธารเณ, อิ. เท๎วภาวะ ธา รัสสะ แปลง ธ เป็น ท. สัททนีติ วิ. ชนสฺส ตุฏฺฐึ ทธเตติ มธฺ ธารเณ, อิ.
ทธิฆฏ : ป. หม้อใส่นมส้ม
ทธิมาล : ป., ทธิมาลี อิต. ทะเลนมส้ม, ชื่อมหาสมุทรแห่งหนึ่ง
ทธิวารก : ป. หม้อใส่นมส้ม
นารงฺค : (ปุ.) ตะโก, มะเกลือ, มะแว้ง, มะสัง, หมากหนาม, ต้นส้ม, ผลส้ม. วิ. นารํ วุจฺจติ นีรํ, ตํ คจฺฉตีติ นารงฺโค. ส. นารงฺค
ปญฺจโครส : ป. โครส (นมโค) ห้า (นมสด, นมส้ม, เนยใส, เนยข้น, เปรียง)
สมตุล : (นปุ.) ความเสมอกัน, ความเท่ากัน, ความพอดีกัน, ความสมส่วนกัน, สมดุล. สม+ตูล.
สมภาคี : (วิ.) มีส่วนเสมอ, ฯลฯ. สม+ภาค+อี ปัจ. ตทัสสตถิตัท.
สมตึส : (อิต.) สามสืบเสมอ, ความสิบครบ, สมดึงส์.
สมสน : (นปุ.) การย่อ, สํปุพฺโพ, อสุเขปเน. ยุ. ส. สมสน.
สมสีส : (นปุ.) สมธรรมและศีลธรรม, ธรรมสงบและธรรมเป็นประธาน. ไตร. ๓๑ ข้อ ๙๑๕.
สม : (อัพ. นิบาต) พร้อม, กับ.
สมจริยา : (อิต.) ความประพฤติเรียบร้อย.
สมชาติก : (วิ.) ผู้มีชาติเสมอกัน, ผู้มีชาติทัดเทียมกัน.
สมตา : อิต. ความเสมอกัน
สมติกฺกมติ : ก. ก้าวล่วง, ผ่านไป
สมติตฺติก : ค. เต็มถึงขอบ
สมติวตฺตติ : ก. ชนะ, ก้าวข้ามไป
สมตึสปารมี : (อิต.) บารมีสามสิบถ้วน, บารมีสามสิบทัศ.
สมตุต : (วิ.) ทั้งปวง, ทั้งมวล, ฯลฯ, จบ. สํปุพฺโพ อสุ เขปเน, โต, ทฺวิตฺตํ, สุโลโป.
สมตุถ : (วิ.) อาจ, องอาจ, สามารถ, ส. สมรฺถ.
สมนุคฺคาห : (ปุ.) การถือเอาพร้อม, ความถือเอาพร้อม, การถือรวบยอด, ความถือรวบยอด.
สมนุคาหติ : ก. ถือเหตุผล
สมนุญฺญา : อิต. ความเห็นชอบ, ความพอใจ
สมนุปสฺสติ : ก. พิจารณาเห็น, สังเกตเห็น
สมนุยุญฺชติ : ก. ขวนขวาย, ประกอบตาม
สมนุสฺสรติ : ก. ระลึกถึง, นึกออก
สมเปกฺขติ : ก. พิจารณาดี
สมลงฺกต : กิต. ประดับประดาแล้ว, ตกแต่งแล้ว
สมลงฺกโรติ : ก. ประดับประดา, ตกแต่ง
สมวิสม : (วิ.) เสมอและไม่เสมอ, ลุ่มๆดอนๆ.
สมเวกฺขติ : ก. พิจารณา, สอบสวน
อนุรูป : (วิ.) เป็นไปตามซึ่งรูป, คล้าย, สม, สมควร, เหมาะ, พอเพียง.ส.อนุรูป.
อนุโลมิก : (วิ.) ควร, สม, สมควร, เหมาะ.
อสมนุภาสนฺต : ค. ยังมิได้สวดสมนุภาส, ยังมิได้สวดประกาศ
อสมเปกฺขน : นป., อสมเปกฺขณา อิต. การไม่เพ่งพิจารณา, การไม่ใคร่ครวญ
อุปสม : (ปุ.) ธรรมเป็นที่เข้าไปสลบ, ธรรมเป็นที่เข้าไประงับ, การเข้าไปสงบ, การเข้าไประงับ, ความเข้าไปสงบ, ความสงบ, ความระงับ, ความเงียบ. อุปปุพฺโพ, สมฺ อุปสเม, อ.
กตนิสฺสม : ค. ไม่เหน็ดเหนื่อย, กล้าหาญ
กุสม : (ปุ.) โรคประจำเดือนของหญิง, ระดูของ หญิง. กุสฺ อวหาเณ, อโม.
จตุทฺทสม : (วิ.) ที่สิบสี่ จตุทฺทส + ม ปัจ.
จิตฺตวูปสม : ป. ความเข้าไปสงบแห่งจิต, ความระงับแห่งจิต
จุลหสมหาหสกกฺกฏหชาตก : (นปุ.) ชาดกอัน บัณฑิตกำหนดแล้วด้วยหงส์น้อยและหงส์ ใหญ่และปู.
ทฺวตฺตีสมหาปุริสลกฺขณปฏิมณฺฑิต : (วิ.) ประดับเฉพาะแล้วด้วยลักษณะของมหาบุรุษสามสิบสองประการ (คำประการเป็นคำเหน็บเข้ามา). เป็น ต. ตัป. มี วิเสสน บุพ. กัม, ฉ. ตัป และ ส. ทิคุ. เป็นภายใน.
ทุกฺขูปสม : ป. ความเข้าไปสงบแห่งทุกข์, ความหมดทุกข์
โทสสม : ค. ซึ่งเสมอด้วยโทสะ, ซึ่งเทียบได้กับโทสะ
ธญฺญสมวาปก : นป. ข้าวปลูก