สำราญ : (ADV) ; happily ; Related:merrily, joyfully, cheerfully, gaily, gleefully ; Syn:สุขสบาย, สุขสำราญ, เกษม, เกษมสำราญ ; Ant:ทุกข์โศก ; Def:อย่างมีความสุขเพราะได้ปล่อยอารมณ์ ; Samp:หมูแม่ลูกอ่อนล้มตัวนอนให้ลูกกินนมอย่างสำราญ

สำราญ : (V) ; revel ; Related:live it up, make merry, carouse ; Syn:สุขสบาย, สุขสำราญ, เกษม, เกษมสำราญ ; Ant:ทุกข์โศก ; Def:มีความสุขมักเป็นเพราะได้ปล่อยอารมณ์ ; Samp:พอได้เป็นแชมเปี้ยน เขาก็ลืมตนสำราญอยู่ในวงสุรานารี

กระเษมสานต์ : (N) ; happiness ; Related:joy, cheerfulness, delight ; Syn:เกษมศานต์, เกษมสันต์, เกษมสำราญ ; Ant:เศร้า, ทุกข์ใจ ; Samp:พระบารมีของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทได้ปกแผ่ไปขจัดปัดเป่าทุกข์บำรุงสุข ให้บังเกิดความร่มเย็นกระเษมศานต์แก่ทวยนาทรทั่วหล้า

จรด : (PREP) ; till ; Related:until ; Syn:ถึง, จนถึง, จนกระทั่ง ; Samp:เกษมกับเพื่อนผู้หนึ่งเดินย่ำพระนครเพื่อหางานทำตั้งแต่เช้าจรดเย็น

ราชกิจจานุเบกษา : (N) ; the government gazette ; Def:หนังสือของทางราชการที่ออกเป็นรายสัปดาห์โดยสำนักงานราชกิจจานุเบกษา สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สำหรับลงประกาศเกี่ยวกับกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ตลอดจนประกาศของกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ รวมทั้งประกาศเกี่ยวกับการจดทะเบียนห้างหุ้นส่วน บริษัท ; Samp:ปี 2424 พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ทรงเป็นบรรณาธิการ เพื่อออกราชกิจจานุเบกษาเป็นครั้งที่ 3 ในวาระที่กรุงเทพมหานครอายุครบ 100 ปี

เลื่อนที่ : (V) ; promote ; Related:upgrade, raise, advance ; Syn:เลื่อนยศ, เลื่อนตำแหน่ง, เลื่อนหน้าที่, เลื่อนขั้น ; Def:ได้ยศหรือบรรดาศักดิ์สูงไปกว่าเก่า ; Samp:ปลัดเกษมได้เลื่อนที่เป็นนายอำเภอ หลังจากทำความดีความชอบมานาน

หมายจับ : (N) ; warrant of arrest ; Related:arrest warrant ; Def:หมายอาญาที่สั่งให้เจ้าหน้าที่จับกุมผู้ต้องหา หรือจำเลย ; Samp:ตำรวจสั่งออกหมายจับนายสัญชัย เกษมศรี ตั้งค่าหัว 50,000 บาท ; Unit:ฉบับ

หัวหน้าแผนก : (N) ; chief (of a section) ; Related:head, boss (of a section) ; Def:ผู้เป็นใหญ่ในแผนกนั้นๆ ; Samp:หัวหน้าแผนกของศักดิ์เกษมเป็นครูเก่าที่เคร่งครัดวินัย ; Unit:คน

หัวหน้าแผนก : (N) ; chief (of a section) ; Related:head, boss (of a section) ; Def:ผู้เป็นใหญ่ในแผนกนั้นๆ ; Samp:หัวหน้าแผนกของศักดิ์เกษมเป็นครูเก่าที่เคร่งครัดวินัย ; Unit:คน

เกษม : [กะเสม] น. ความสุขสบาย, ความปลอดภัย, มักใช้เข้าคู่กับคําอื่น เช่น สุขเกษม เกษมศานต์. (โบ เขียนเป็นกระเษม, เขษม ก็มี). (ส.; ป. เขม).

กระเษม : (โบ) น. เกษม.

เขษม : [ขะเสม] น. เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. (ป. เขม; ส. เกษม).

เขม-, เขมา ๑ : [เขมะ-, เข-มา] น. เกษม, ความสบายใจ, ความพ้นภัย. (ป.; ส. เกฺษม).

กู่ ๑ : (โบ) น. วิหาร เช่น ในกู่แก้วเกษมมฤคทายพนน้นน. (ม. คําหลวง ทศพร); (ถิ่น-พายัพ) อนุสาวรีย์, กุฏิ, เจดีย์.

ศังกร : [สังกอน] น. นามพระอิศวรผู้ประสาทความสุขเกษม. (ส.).

ศิวาลัย : น. ที่ประทับของพระศิวะ; ที่อยู่อันเกษมสุข.

กระเษมสานต์ : น. เกษมสันต์. (ส. เกฺษม + ศานฺต; ส. เกฺษม + ป. สนฺต).

เกษมศานต์, เกษมสันต์ : ว. โปร่งอารมณ์, ชื่นชมยินดี. (ส. เกฺษม + ศานฺต, ส. เกฺษม + ป. สนฺต).

เกษม : ปลอดภัย, พ้นภัย, สบายใจ

เกษมจากโยคธรรม : ปลอดภัยจากธรรมเครื่องผูกมัด, ปลอดโปร่งจากเรื่องที่จะต้องถูกเทียมแอก, พ้นจากภัยคือกิเลสที่เป็นตัวการสวมแอก ดู โยคเกษมธรรม

โยคเกษม : “ธรรมอันเป็นแดนเกษมจากโยคะ” ความหมายสามัญว่าความปลอดโปร่งโล่งในหรือสุขกายสบายใจ เพราะปราศจากภัยอันตรายหรือล่วงพ้นสิ่งที่น่าพรั่นกลัว มาถึงสถานที่ปลอดภัย; ในความหมายขั้นสูงสุด มุ่งเอาพระนิพพาน อันเป็นธรรมที่เกษมคือโปร่งโล่งปลอดภัยจากโยคกิเลสทั้ง ๔ จำพวก ดู โยคะ, เกษมจากโยคธรรม

โยคเกษมธรรม : ธรรมอันเป็นแดนเกษมจากโยคะ ความหมายสามัญว่าความปลอดโปร่งโล่งในหรือสุขกายสบายใจ เพราะปราศจากภัยอันตรายหรือล่วงพ้นสิ่งที่น่าพรั่นกลัว มาถึงสถานที่ปลอดภัย; ในความหมายขั้นสูงสุด มุ่งเอาพระนิพพาน อันเป็นธรรมที่เกษมคือโปร่งโล่งปลอดภัยจากโยคกิเลสทั้ง ๔ จำพวก ดู โยคะ, เกษมจากโยคธรรม

กูฏทันตสูตร : สูตรหนึ่งในคัมภีร์ทีฆนิกายสีลขันธวรรค สุตตันตปิฎก พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่กูฏทันตพราหมณ์ ผู้กำลังเตรียมพิธีบูชายัญ ว่าด้วยวิธีบูชายัญตามความหมายในแบบของพระพุทธศาสนา ซึ่งไม่ต้องมีการฆ่าฟันเบียดเบียนสัตว์ มีแต่การเสียสละทำทาน และการทำความดีอื่นๆ เริ่มด้วยการตระเตรียมพิธีโดยจัดการบ้านเมืองให้สงบเรียบร้อยก่อนตามธรรมวิธี มีการส่งเสริมกสิกรรม พาณิชยกรรม สัมมาชีพ และบำรุงส่งเสริมข้าราชการที่ดี ซึ่งจะทำให้ประชาชนขวนขวาย ขะมักเขม้นในหน้าที่การงานของตนๆ จนบ้านเมืองมีความเกษมปลอดภัย พลเมืองมีความสุข ราชทรัพย์บริบูรณ์ดีแล้ว จึงกระทำพิธีบูชายัญ ด้วยการบริจาคทรัพย์ทำทานเป็นต้น ผลของพระธรรมเทศนานี้ คือ กูฏทันตพราหมณ์ล้มเลิกพิธีบูชายัญของตน ปล่อยสัตว์ทั้งหลาย และประกาศตนเป็นอุบาสก

โยคธรรม : ธรรมคือกิเลสเครื่องประกอบในข้อความว่า “เกษมจากโยคธรรม” คือความพ้นภัยจากกิเลส ดู โยคะ

โยคักเขมะ : ดู โยคเกษม

สิว : (วิ.) งาม, ดี, เกษม, สำราญ, สุขสำราญ, เป็นศรีสวัสดิ์, เจริญ, ดีงาม. ส. ศิว.

เขม : (วิ.) ดี, งาม, เจริญ, ประเสริฐ, สบาย, สบายใจ, ปลอด, ปลอดภัย, ปลอดโปร่ง, สำราญ, เป็นมงคล, เกษม. วิ. ขียเตตฺถ อสุภนฺติ เขมํ. ขี ขเย, โม.

เขมจารี : (วิ.) ผู้ประพฤติซึ่งธรรมอันเกษม วิ. เขมํ จรตีติ เขมจารี, ผู้ประพฤติซึ่งธรรมอัน อันเกษมโดยปกติ วิ. เขมํ จรติ สีเลนาติ เขมจารี. ผู้มีความประพฤติซึ่งธรรมอัน เกษมเป็นปกติ. ผู้มีปกติประพฤติซึ่งธรรม อันเกษม วิ. เขมสฺส จรณสีโลติ เขมจารี.

เขมฏฐาน : นป. สถานที่อันเกษม, สถานที่ปลอดภัย

เขมฏฐิต : ค. ผู้ดำรงอยู่ในความเกษม, ผู้สำราญ

เขมปฺปตฺต : ค. ผู้ตั้งอยู่ในความเกษมสำราญ

โยคกฺเขม : (วิ.) อันเป็นแดนเกษมจากโยคะ, อันเป็นแดนปลอดโปร่งจากโยคะ.

โยตกฺเขมี : (วิ.) ผู้มีธรรมเป็นแดนเกษมจากโยคะ. อี ปัจ. ตทัสสัตถิตัท.

โสภคฺค : (นปุ.) ความเจริญ, ความงอกงาม, ความรุ่งเรือง, ความดี, ความสง่า, ความสุข, ความเกษม, ความสำเร็จ, โชคดี. เสาวภาคย์. สุภา+ณฺย ปัจ. สกัด. เอา อุ เป็น โอ ลบ อ ที่ ค ลบ ณฺ แปลง คฺย เป็น คฺค.

อภิรมฺม : (วิ.) อัน...พึงยินดียิ่ง, อัน...พึงรื่นรมย์ยิ่ง, อันน่ายินดียิ่ง, อันน่าเกษม, อันน่าพึงใจ.