eye : (N) ; ดวงตา ; Related:ตา, นัยน์ตา, ลูกตา

peepers : (SL) ; ดวงตา ; Related:สายตา, ตา

blaze : (VI) ; (ดวงตา)ส่องแสงจ้าเนื่องจากมีอารมณ์รุนแรง

photophobia : (N) ; ความกลัวแสง ; Related:อาการแพ้แสงของดวงตา

ดวงตา : (N) ; eye ; Syn:ตา, ดวงเนตร, นัยเนตร, นัยน์ตา ; Samp:ขอทานคนนี้น่าสงสาร เพราะดวงตาของเขาบอดสนิททั้ง 2 ดวง ; Unit:ดวง

ตา 2 : (N) ; eye ; Syn:ดวงตา ; Def:ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ ทำหน้าที่เป็นเครื่องดูรูป ทำให้มองเห็นสิ่งต่างๆ ได้ ; Samp:ขณะที่เราคุยกับใครคนใดคนหนึ่งตาเราก็จะเฝ้าดูปฏิกิริยาของคู่สนทนา หูคอยฟังเสียงตอบสนอง ; Unit:คู่, ข้าง

ตา 2 : (N) ; eye ; Syn:ดวงตา ; Def:ส่วนหนึ่งของร่างกายคนและสัตว์ ทำหน้าที่เป็นเครื่องดูรูป ทำให้มองเห็นสิ่งต่างๆ ได้ ; Samp:เธอมีตาสวยงามมาก ใครเห็นก็ชม ; Unit:คู่, ข้าง

จักษุ : (N) ; eye ; Related:organ of vision, optic ; Syn:ดวงตา, ตา, จักขุ ; Samp:ทุกๆ วันอาทิตย์จะมีชายคนหนึ่งนัยว่าเป็นคนที่จักษุพิการเดินถือไม้เท้าเคาะไปตามถนน

ดวงใจ : (N) ; dearest ; Related:sweetheart, beloved one, darling, heart ; Syn:ดวงตา, แก้วตาดวงใจ, ที่รัก, สุดที่รัก ; Def:คำเปรียบเทียบเรียกหญิงที่รักหรือลูกที่รัก ; Samp:ลูกเปรียบเหมือนแก้วตาดวงใจของพ่อแม่ ; Unit:ดวง

นัยน์เนตร : (N) ; eye ; Syn:ดวงตา, นัยน์, นัยน์ตา, นัยนา ; Unit:ดวง, ข้าง, คู่

นัยนา : (N) ; eye ; Syn:นัยน์เนตร, ดวงตา, นัยน์, นัยน์ตา ; Samp:นัยนาแปลว่าดวงตา ; Unit:ดวง, ข้าง, คู่

ดวงใจ, ดวงตา : น. คําเปรียบเทียบเรียกหญิงที่รักหรือลูกที่รัก.

จักษุ : น. ดวงตา. (ส.; ป. จกฺขุ).

ดวง : น. คําเรียกสิ่งที่มีลักษณะเป็นรูปกลม ๆ หรือที่เห็นเป็นวง ๆ เช่น ดวงดาว ดวงไฟ ดวงตรา ดวงกสิณ, และบางสิ่งที่ไม่มีรูป เช่น ดวงชีวิต ดวงวิญญาณ; ลักษณนามเรียก จิต วิญญาณ หรือสิ่งที่มีแสงสว่าง เช่น ดาว ไฟฟ้า ตะเกียง ว่า ดวง; ใช้ประกอบคําอื่นเป็นคําเปรียบเทียบ เช่น ดวงใจ ดวงตา ดวงสมร หมายความถึงสิ่งที่เป็นที่รักยิ่ง หญิงที่รัก หรือ ลูกที่รัก; แบบรูปราศีที่บอก ดาวพระเคราะห์เดินถึงราศีนั้น ๆ ในเวลาเกิดของคนหรือเวลาสร้างสิ่งสําคัญ เช่นบ้านเมืองเป็นต้นที่โหรคํานวณไว้โดยแบ่งเป็น ๑๒ ราศี เรียกว่า ดวง ซึ่งเป็นคําตัดมาจาก ดวงชะตา.

นยนะ, นยนา : [นะยะ] น. ดวงตา. (ป., ส.).

นัยน์ : น. ดวงตา. (ป., ส. นยน).

นัยนา : ดวงตา

ดวงตาเห็นธรรม : แปลจากคำว่า ธรรมจักษุ หมายถึงความรู้เห็นตามเป็นจริง ด้วยปัญญาว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดมีความดับเป็นธรรมดา ดู ธรรมจักษุ

เนตร : ตา, ดวงตา

ธรรมจักษุ : ดวงตาเห็นธรรมคือ ปัญญา รู้เห็นความจริงว่า สิ่งใดก็ตามมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งปวง ล้วนมีความดับไปเป็นธรรมดา; ธรรมจักษุโดยทั่วไป เช่น ที่เกิดแก่ท่านโกณฑัญญะเมื่อสดับธรรมจักร ได้แก่ โสดาปัตติมรรคหรือโสดาปัตติมรรคญาณ คือญาณที่ทำให้เป็นโสดาบน

โกณฑัญญะ : พราหมณ์หนุ่มที่สุดในบรรดาพราหมณ์ ๘ คน ผู้ทำนายลักษณะของพระสิทธัตถกุมาร ต่อมาออกบวชตามปฏิบัติพระสิทธัตถะ ขณะบำเพ็ญทุกรกิริยา เป็นหัวหน้าพระปัญจวัคคีย์ ฟังพระธรรมเทศนาธัมมจักกัปปวัตตนสูตรแล้วได้ดวงตาเห็นธรรม ขอบรรพชาอุปสมบทเป็นปฐมสาวกของพระพุทธเจ้า มีชื่อเรียกกันภายหลังว่า พระอัญญาโกณฑัญญะ

นยน : (นปุ.) ตา, ดวงตา, นัยน์, นัยน์ตา. วิ. เนติ อตตโน นิสสิตํ ปุคคลนติ นยนํ. นี ปาปุณเน, ยุ. อภิฯ. รูปฯ ๕๘๑ วิ. นยตีติ นยนํ นียติ เอเตนาติ วา นยนํ. นี นยเน. การถึง, การบรรลุ, การได้, การนำ, การนำไป, ความถึง, ฯลฯ. วิ. นยนํ คมนํ นยนํ ส. นยน.

อกฺขิ : (นปุ.) ตา, ดวงตา, นัยน์ตา (หมายเอาลูกตาที่กลอกไปมา)วิ. อสติ วิสเยสุพฺยาปีวิย ภวตีติ อกฺขิ. อสุ พฺยาปเน, ขิ, สสฺส โก. อถวา, อกฺขติ วิสเยสุ พฺยาปีภวติ อกฺขติ วา เอเนนาติ อกฺขิ. อกฺข พฺยาปนทสฺสเนสุ, อิ. ส. อกฺษิ.

อกฺขิตารา : อิต. ลูกตา, ดวงตา, แก้วตา

นยนเนตต : (นปุ.) ตาเป็นเครื่องนำไป, นัยน์ เนตร (ดวงตา).

วิโลจน : นป. ดวงตา

โคปขุม : ค. มีดวงตาเหมือนดวงตาลูกโค

นยนามย : (ปุ.) โรคอันเกิดในดวงตา, จักษุ โรค, จักษุโรคพิเศษ.

นยนาวุธ : (นปุ.) อาวุธคือดวงตา, ดวงตาเป็น อาวุธ, นยนาวุธ คืออาวุธของยมราช. วิ. นยน เมว อาวุธํ นยนาวุธํ.

อปฺปรชกฺข : (นปุ.) ดวงตามีธุลีน้อย.อปฺป+รช+อกฺข.

อปฺปรชกฺขชาติก : (วิ.) ผู้มีชาติแห่งบุคคลผู้มีธุลีในนัยน์ตาน้อย, ผู้มีกิเลสธุลีในดวงตาน้อย.