ตุทติ : ก. ต่ำ, แทง, เจาะ, ลับ
เตชเต : ก. เสี้ยม, ลับ, ทำให้คม, แทง; ทำให้ร้อน
ปวิชฺฌติ : ก. ขว้าง, ปา, แทง, ยิง
ปาเรติ : ก. เจาะ, ไช, แทง
วิชฺฌติ : ก. ยิง, แทง, เจาะ
เวธติ : ก. สั่น, เจาะ, แทง
อธิพาเธติ : ก. รบกวน, กดขี่, เบียดเบียน, แทง
อภินิพฺพิชฺฌติ : ก. เจาะ, แทง, ไช
อภิวิชฺฌติ : ก. เจาะ, แทง, ไช
อาวิชฺฌติ : ก. หมุนเวียน, วนเวียน; แทง, เจาะ, ไช, ดึง, ลาก
ตุณฺณวาย ตุนฺนวาย : (ปุ.) ช่างเย็บ, ช่างชุน. วิ. ตุนฺนํ อวายิ วายติ วายิสฺสตีติ ตุนฺนวาโย. ตุนฺนปุพฺโพ, วา คนฺธเน ( ตัด แทง) , อ. แปลง อา ที่ธาตุเป็น อาย หรือ ลง ย ปัจ. ประจำหมวดธาตุ ก็ไม่ต้องแปลง อา หรือ ตั้ง เว ตนฺตุสนฺตาเน, โณ. แปลง เอ เป็น อาย ศัพท์ต้น แปลง นฺน เป็น ณฺณ.
อนุวิชฺฌติ : ก. ๑. แทง. เจาะ, ไช ;
๒. รู้แจ้ง, แทงตลอด
กุฏช : (ปุ.) ไม้มวกเหล็ก, ไม้มวก, อัญชันเขียว, ทุมแทง, มูกมัน, มูกหลวง. วิ. โรคํ กุฏตีติ กุฏโช. กุฏฺ เฉทเน, โช. กุฏชี (ปุ.?) ใบมวกเหล็ก, ฯลฯ.
คิริกณฺณิกา, คิริกณฺณี : อิต. ต้นทุมแทง, อัญชันเขียว
คิริกณฺณี : (อิต.) อัญชันเขียว, ทุมแทง. วิ. คิริมฺหิ ชาตา กณฺณี คิริกณฺณี.
คิริมลฺลิกา : (อิต.) มวกเหล็ก, อัญชันเขียว, ทุมแทง. วิ. คิริมฺหิ ชาตา มลฺลิกา คิริมลฺลิกา.
จกฺกวิทฺธ : นป. ศิลปะแทงจักร, วิธีการยิงลูกศรไปยังเป้าหมายต่างๆ ซึ่งอยู่เป็นวงล้อมให้ลูกศรทะลุเป้าหมายเหล่านั้นแล้วกลับมาตั้งอยู่ในมือของผู้ยิง
เฉทนผาลนวิชฺฌนาทิ : (วิ.) มีอันตัดและอัน ผ่าและอันแทงเป็นต้น.
ตุชฺชติ : ก. อัน...แทง, อัน...ตำ, อัน...เจาะ, ถูกแทง, ถูกตำ, ถูกเจาะ
ตุตฺต : (นปุ.) เครื่องแทงโคนหูช้าง, ปฏัก, ประตัก. หตฺถิโน กณฺณมูลวิชฺฌนกณฺฏโก ตุตฺตํ. ตุทฺ วฺยถเน, โต, ทสฺส โต.
ตุทน : นป. การต่ำ, การแทง, การเจาะ
โตทน : (นปุ.) การเบียดเบียน, การรบกวน, การทิ่มแทง, ความเบียดเบียน, ฯลฯ, ความเจ็บ, ปฏัก.ตุทฺ พฺยถเน, ยุ. ส.โตทน.
ทิฏฺฐิปฏิเวธ : ป. การแทงตลอดถึงทิฐิ, การรู้ชัดซึ่งทิฐิ
ทุปฺปฏิวิชฺฌ : ค. ซึ่งแทงตลอดได้โดยยาก, ซึ่งเข้าใจยาก
นิตฺตุทน : นป. การเจาะ, การแทง, การตำ, การไช
นิวิชฺฌ : ค.อันเขาเจาะหรือแทง; ยากที่จะแทงตลอด
ปฏิวิชฺฌติ : ก. แทงตลอด, รู้แจ้ง, เข้าใจชัด
ปฏิวิทฺธ : กิต. (อันเขา) แทงตลอดแล้ว, รู้ชัดแล้ว
ปฏิเวธ : ป. การแทงตลอด, การเข้าใจตลอด, การรู้แจ่มแจ้ง, การบรรลุธรรม
ปโตท : ป. ประตัก, เครื่องแทง, ขอสับ (ช้าง) ; เดือย, เดือยไก่
ปริกนฺตติ : ก. เฉือน, ฝาน, ตัด, ผ่าออก, เสียดแทง; หมุน, (จักร) ผัน, บิด
ปวิชฺฌน : นป. การขว้าง, การปา, การแทง, การยิง
พฺยธ : (ปุ.) การเจาะ, การแทง, การไช. วิธฺ วิชฺฌเน, อ.
พฺยาธิ : (ปุ.) ภาวะอันเสียดแทง, ภาวะที่เบียดเบียน, ภาวะอันบีบคั้นใจ, ภาวะอันทำลาย, ความบีบคั้น, ความเจ็บไข้, โรค, พยาธิ. วิ. วิชฺฌตีติ วฺยาธิ วา. วิธฺ วิชฺฌนาพาธเนสุ, อิ. แปลง อิ ที่ วิ เป็น ย ลง อา อาคม. อภิฯ. คำ พยาธิ ในพจนาฯ ให้อ่านว่า พะยาด และให้ความหมายว่า ได้แก่ตัวเชื้อโรคชนิดหนึ่งที่เกิดในกายและเชื้อโรคอย่างหนึ่ง ที่เกิดจากผิวหนัง ผู้เขียนพจนาฯ มคธ นี้ ว่า ที่เป็นชื่อของโรคผิวหนัง อ่านเรียงพยางค์ว่า พะ-ยา-ธิ เหมาะกว่า.
ภินฺทิ : (นปุ.) แหลน ชื่อเหล็กกลมยาวปลายแหลมใช้แทง. ทิ วิทารเณ, นิคฺคหิ-ตาคโม.
เภณฺฑิ : (อิต.) ฉมวก ชื่อเครื่องมือสำหรับแทงปลาเป็นต้น ทำเป็น ๓ ง่ามบ้าง ๕ ง่ามบ้าง ปลายง่ามแหลมและมีเงี่ยงเหมือนเบ็ดมีด้ามยาว. ภิทิ วิทารเณ, อิ. แปลง ท เป็น ฑ นิคคหิตอาคม แปลงเป็น ณฺ แปลง อิ ที่ ภิ เป็น เอ.
รุชติ : ก. เสียดแทง, เจ็บปวด
รุชน : นป., รุชา อิต. ความเสียดแทง, ความเจ็บปวด
วฺยธ : ป. การเจาะ, การแทง
วิชฺฌน : นป. การยิง, การแทง
วิตุทติ : ก. แทง, เจาะ, สะกิด
วิตุทน : นป. การแทง, การเจาะ, การสะกิด
วิตุนฺน : กิต. แทงแล้ว, เจาะแล้ว, สะกิดแล้ว
วิทฺธ : กิต. แทงแล้ว, ยิงแล้ว
วินิวิชฺฌ : กิต. แทงแล้ว
วินิวิชฺฌติ : ก. แทงตลอด
เวธ : ป. การเจาะ, การแทง
สมย : (ปุ.) ขณะ, ครั้ง, ครา, คราว, หน, กาล, เวลา, ฤดู, โอกาส. วิ. สํ ปุนปฺปุนํ เอติ อยติ วาติ สมโย. สํปุพฺโพ, อิ อยฺ วา คติยํ, อ. การได้, การถึง, การเห็น, ความเห็น, ลัทธิ, มติ, ทิฏฐิ, ความพร้อมเพรียง, ความพร้อมเพรียงแห่งเหตุ, การณะ, เหตุการประชุม, หมวด, หมู่, กอง, คณะ. วิ. สมนฺตโต อยนํ คติ สมโย. การแทงตลอด, ฯลฯ. วิ. สํสุฎชุ สมฺมา วา อวิปริตากาเรน อยิตพฺโพ ญาตพฺโพติ สมโย. การละ, การสละ, การทิ้ง, การปล่อย, การวาง. ส. สมย.
สุจก : (วิ.) ส่อเสียด, เสียดแทง, ทิ่มแทง. สุจฺ เปสุญฺเญ, อ. ก สกัด.
สุปฺปฏิวิทฺธ : ค. เข้าใจตลอดแล้ว, รู้แจ้งแทงตลอดแล้ว