ลรรลุง :
[ลัน] (กลอน) ว. เป็นทุกข์ถึง, เศร้าโศก, ครํ่าครวญ. (ดู ละลุง๑).
ละมาน :
น. ข้าวละมาน. (ดู ข้าวป่า ที่ ข้าว).
ละมุด :
น. (๑) ชื่อไม้ต้น ๒ ชนิดในสกุล Manilkara วงศ์ Sapotaceae ผลสุก รสหวาน กินได้ คือ ละมุดฝรั่ง [M. zapota (L.) P. Royen] ผลสุกสี นํ้าตาล, ละมุดสีดา หรือ ละมุดไทย [M. kauki (L.) Dubard] ผลสุก สีแดงคลํ้า. (๒) เรียกขนุนพันธุ์ที่มียวงสีเหลือง เนื้อเหลว ว่า ขนุนละมุด. (ดู ขนุน๑).
ละเมาะ ๒ :
น. ชื่อปลากระบอกขนาดเล็ก. (ดู กระบอก๒).
ละแอน :
(ถิ่นพายัพ) น. ต้นกระชาย. (ดู กระชาย).
ลันเต :
(ถิ่นจันทบุรี, ระยอง) น. ต้นมหาหงส์. (ดู มหาหงส์).
ลันเตา : น. ถั่วลันเตา. (ดู ถั่วลันเตา ที่ถั่ว๑).
ลำเจียก : น. ชื่อเรียกต้นตัวผู้ของเตยทะเล (Pandanus odoratissimus L.) ในวงศ์ Pandanaceae ขอบใบและกาบหุ้มดอกมีหนาม ดอกมี กลิ่นหอม, ปาหนัน ก็เรียก, พายัพเรียก เกี๋ยงคำ. ลำเจียกหนู ดู การะเกด.
ลิ้นกระบือ ๓ : น. (๑) ชื่อกล้วยไม้ ๒ ชนิดในวงศ์ Orchidaceae คือ ชนิด Phalaenopsis violacea Teijsm. et Binnend. ดอกเล็ก สีม่วง และชนิด Hygrochilus parichii (Veitch et Rchb.f.) Pfitz. ดอกโต สีเหลืองประม่วงแดงหรือ สีม่วงแดง. (๒) ดู กระบือเจ็ดตัว.(๓) ดู มะเดื่อ.
ลิ้นเสือ ๑ : น. (๑) ชื่อไม้เถาชนิด Erycibe expansa Wall. ex G. Don ในวงศ์ Convolvulaceae ดอกสีขาว กลิ่นหอม. (๒) ดู ตีนตุ๊กแก(๑).
ลิ้นหมา ๒ :
น. ชื่อแตนชนิดหนึ่ง. (ดู แตน).
ลิสง : น. ถั่วลิสง. (ดู ถั่วลิสง ที่ ถั่ว๑).
ลูกกระแอม :
น. ลายที่ผูกเป็นตัวลอย ๆ ลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยม ขนมเปียกปูนคล้ายลายกระหนกหางโต ใช้สําหรับอุดหรือปิดช่อง ไฟระหว่างลายกระหนกเครือวัลย์. (ดู กระแอม๒).
ลูกชิด : น. เนื้อในเมล็ดอ่อนของต้นตาวเชื่อมกินได้. (ดู ตาว๒ต๋าว).
ลูกมาด :
น. เรือมาดที่ขุดแล้วแต่ยังไม่ได้เบิก, มาดเรือโกลน ก็เรียก. (ดู มาด).
เลขจำนวน : น. ตัวเลข. (ดู ตัวเลข ที่ ตัว๒).
เลเป :
(ถิ่นจันทบุรี, ระยอง) น. ต้นมหาหงส์. (ดู มหาหงส์).
แล ๑ : ก. ดู, มอง, เช่น สองตาก็ไม่อยากแล เหลียวซ้ายแลขวา, ทอดตาดู เพื่อให้รู้ให้เห็น, มักใช้เข้าคู่กับคำดู หรือ เห็น เป็น แลดู แลเห็น.
วรรณศิลป์ :
น. ศิลปะในการประพันธ์หนังสือ เช่น ลิลิตพระลอ เป็นวรรณคดีที่มีวรรณศิลป์สูงส่ง, ศิลปะทางวรรณกรรม เช่น นักวรรณศิลป์; วรรณกรรมที่ถึงขั้นเป็นวรรณคดี, หนังสือที่ได้รับ ยกย่องว่าแต่งดี. [วันนะ] น. พรรณนา, การกล่าวถ้อยคําให้ผู้ฟังนึกเห็นเป็นภาพ. (ส. วรฺณนา; ป. วณฺณนา). [วันนะพรึด] น. ฉันท์ที่กําหนดด้วยอักษรตามอักขรวิธีเป็นเสียง หนักเบาที่เรียกว่า ครุ ลหุ เป็นสำคัญ. น. ผู้เขียน, ผู้ประพันธ์; เลขานุการ. (ส. วรฺณิก). [วัดทะกะ] น. ผู้เจริญ. (ส. วรฺธก ว่า ผู้ทําให้เจริญ; ป. วฑฺฒก). [วัดทะนะ] น. ความเจริญ, ความงอกงาม. (ส. วรฺธน; ป. วฑฺฒน). [วัด] น. พรรษ, ฝน; ปี. (ส. วรฺษ; ป. วสฺส). [วัดสา] น. พรรษา, ฤดูฝน; ปี. (ส.). [วะรันยู] น. ''ผู้ตรัสรู้ธรรมอันประเสริฐ'' คือ พระพุทธเจ้า. (ป.). (แบบ) น. ตุ่ม, ไห, หม้อนํ้า. ว. น่าเวทนา, น่าสงสาร. (ป., ส.). น. หญิงผู้ประเสริฐ. (ส.). น. หมู. (ป., ส.). น. พระพิรุณ, เทวดาแห่งนํ้า, เทวดาแห่งฝน. (ส.). ดู วร.[วะรูถะ] (แบบ) น. การป้องกัน, ที่ป้องกัน, ที่พัก, เครื่องป้องกัน, เกราะ, โล่. (ส.).
วัณณะ :
(แบบ) น. สี, ผิว; ชนิด, อย่าง. (ป.; ส. วรฺณ). (ดู วรรณ, วรรณะ).
วัณนา :
[วันนะ] น. คําชี้แจง, คําอธิบาย. (ป. วณฺณนา; ส. วรฺณนา). (ดู พรรณนา).
วัน ๒ :
น. แมลงวัน. (ดู แมลงวัน ที่ แมลง).
วาทิน :
น. คนเล่นดนตรี. (ดู วาที).
วาน ๑ :
น. กงเรือ. (ดู กงวาน)ช่องที่เจาะบากกงเรือเพื่อให้นํ้าเดิน เรียกว่า ช่องวาน.
ว่านมีดยับ :
(ถิ่นอีสาน, พายัพ) น. ว่านหางช้าง. (ดู หางช้าง๑).
วายุ :
น. ลม, อากาศ, ลมหายใจ; เทพแห่งลม. (ป., ส.). (ดู พายุ).
วินตกะ :
[วินตะกะ] น. ชื่อภูเขาชั้นที่ ๖ ในหมู่เขาสัตบริภัณฑ์ที่ล้อมเป็น วงกลมรอบเขาพระสุเมรุ. (ป., ส. วินตก). (ดู สัตบริภัณฑ์, สัตภัณฑ์).
แวง ๓ :
(ถิ่นอีสาน) น. ต้นปรือ. [ดู ปรือ๑(๑)].
แว่น ๒ :
น. (๑) ชื่อเฟินชนิด Marsilea crenata Presl ในวงศ์ Marsileaceae มีใบกลม ๔ ใบเรียงเป็นวงทุกส่วนกินได้ เรียกว่า ผักแว่น. (๒) (ถิ่นตราด) ต้นบัวบก. [ดู บัวบก(๑)].
ศศิ ๒ :
[สะสิ] (โหร) น. ชื่อยาม ๑ ใน ๘ ยามในเวลากลางคืน. (ดู ยาม).
ศาลคดีเด็กและเยาวชน : (กฎ; เลิก) ดู ศาลเยาวชนและครอบครัว.
ศาลอุทธรณ์ภาค : (กฎ) ดู ศาลอุทธรณ์.
ศีล : [สีน] น. ข้อบัญญัติทางพระพุทธศาสนาที่กําหนดการปฏิบัติกาย และวาจา เช่น ศีล ๕ ศีล ๘, การรักษากายวาจาให้เรียบร้อย, เป็น ธรรมข้อ ๑ ในทศพิธราชธรรม; (ดู ทศพิธราชธรรม และ ราชธรรม)พิธีกรรมบางอย่างทางศาสนา เช่น ศีลจุ่ม ศีลมหาสนิท. (ส. ศีล ว่า ความประพฤติที่ดี, ป. สีล).
ศุกระ :
(โหร) น. ชื่อยาม ๑ ใน ๘ ยามในเวลากลางวัน. (ดู ยาม).
ศุโกร :
[สุกโกฺร] (โหร) น. ชื่อยาม ๑ ใน ๘ ยามในเวลากลางคืน. (ดู ยาม).
สกทาคามิผล, สกิทาคามิผล :
[สะกะ, สะกิ] น. ธรรมที่พระสกทาคามีได้บรรลุ. (ป. สกทาคามิผล, สกิทาคามิผล; ส. สกฺฤทาคามินฺ + ผล). (ดู ผล).
สกทาคามิมรรค, สกิทาคามิมรรค :
[มัก] น. ทางปฏิบัติที่ให้สําเร็จเป็นพระสกทาคามี. (ส. สกฺฤทาคามินฺ + มารฺค; ป. สกทาคามิมคฺค, สกิทาคามิมคฺค). (ดู มรรค).
สถาปัตยเวท :
[สะถาปัดตะยะเวด] น. วิชาการก่อสร้าง เป็นสาขาหนึ่งของ อุปเวท. (ส. สฺถาปตฺย + เวท). (ดู อุปเวท ประกอบ).
สนวน :
[สะหฺนวน] ดู ฉนวน๔.
ส้มชื่น :
(ถิ่นพายัพ, อีสาน) น. ต้นเขยตาย. (ดู เขยตาย).
ส้มเช้า : น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด Euphorbia ligularia Roxb. ในวงศ์ Euphorbiaceae ต้นคล้ายต้นสลัดได แต่มีใบซึ่งมีรสเปรี้ยวในเวลาเช้า. (๒) ดู ต้นตายใบเป็น.
สมถวิปัสสนา :
น. สมถะและวิปัสสนา เป็นแบบปฏิบัติในการ เจริญกรรมฐานทางพุทธศาสนา. (ป.). (ดู วิปัสสนา ประกอบ).
สมุทรโคดม :
[สะหฺมุดทฺระ] น. ข้าวฟ่างสมุทรโคดม. (ดู ข้าวฟ่าง ที่ ข้าว).
สร้อยนกเขา : น. (๑) ดู ข้างตะเภา.(๒) ดู ขี้ขม และ ทองลิน.
สลักเกลียว :
น. แท่งโลหะที่หัวมีลักษณะกลมหรือเหลี่ยม ตอนปลาย มีเกลียวสําหรับใส่ขันยึดกับนอต. (ดู นอต๒).
สวาดิ ๑ : [สะหฺวาด] ดู สวัสติ.
สอ ๔ :
น. โกฐสอ. (ดู โกฐสอ ที่ โกฐ).