abrade : (VT) ; ขัด ; Related:ขัดถู ; Syn:scrub, buff, burnish

burnish : (VT) ; ขัด ; Related:ขัดเงา, ขัดให้วาว ; Syn:polish

polish : (VT) ; ขัด ; Related:ขัดให้ขึ้นเงา, ถูให้ขึ้นเงา ; Syn:brighten, burnish, rub, varnish

scour 1 : (VI) ; ขัด ; Related:ขัดให้สะอาด

rub up : (PHRV) ; ขัด/ถูให้เป็นเงา ; Syn:polish up

obstruct : (VT) ; ขัดขวาง ; Related:ขัดขวางไม่ให้กระทำสำเร็จ ; Syn:stop, hinder, impede ; Ant:aid, assist, succor

refurbish : (VT) ; ขัดให้เงามันอีก ; Related:ขัดใหม่

ขัด 1 : (V) ; act immorally ; Related:contravene, be incompatible with, be immoral ; Syn:ขัดแย้ง, แย้ง ; Ant:ยอมตาม, ทำตาม, เห็นด้วย ; Def:ไม่ทำตามหรือฝ่าฝืนสิ่งที่กำหนดไว้ ; Samp:การกระทำของเธอขัดต่อศีลธรรมและประเพณีของเมืองนี้

ขัด 1 : (V) ; go against ; Related:be opposed to, be in contrast to ; Syn:ขัดแย้ง ; Def:ไม่ทำตามหรือฝ่าฝืนสิ่งที่กำหนดไว้ ; Samp:การกระทำของเธอขัดต่อศีลธรรมและประเพณีของเมืองนี้

ขัด 1 : (V) ; go against ; Related:violate, override ; Syn:ขัดแย้ง ; Def:เห็นแย้งกันหรือไม่ลงรอยกัน ; Samp:ฝ่ายค้านมักขัดกับฝ่ายรัฐบาลเป็นเรื่องธรรมดา

ขัด 2 : (V) ; rub ; Related:burnish, wipe, scrub ; Syn:ถู, ขูด, ลับ, ขัดเงา, ขัดสี ; Def:ถูให้เกลี้ยง, ถูให้ผ่องใสหรือให้ขึ้นเงา ; Samp:คนใช้กำลังขัดพื้นด้วยแปรงทองเหลือง

ขัด 1 : (V) ; cross ; Syn:กลัด, ตรึง ; Def:ทำให้ติดขวางไว้ไม่ให้หลุดออก ; Samp:แม่ขัดฝาหม้อข้าวด้วยไม้ไผ่ด้ามยาว

ไขว้ : (V) ; cross ; Related:intersect, crisscross, alternate ; Syn:ขัด ; Def:ก่ายสับกันอยู่ ; Samp:เขาไขว้ไม้แกะสลักไว้ตรงกลางข้างบนสุดของหลังคา

ขัดถู : (V) ; polish ; Related:burnish, wipe, scrub, rub ; Syn:ขัด, ถู ; Def:เช็ดโดยวิธีใช้สิ่งใดสิ่งหนึ่งไถไปไถมาให้สะอาดจนขึ้นเงา ; Samp:พวกเราช่วยกันขัดถูหม้อไหกันเป็นการใหญ่ เพราะที่บ้านจะมีงานบุญครั้งใหญ่

ขัด ๑ : ก. ให้ติดขวางไว้ไม่ให้หลุดออก เช่น ขัดกระดุม ขัดกลอน; เหน็บ เช่น ขัดกระบี่; ไม่ทําตาม, ฝ่าฝืน, ขืนไว้, เช่น ขัดคําสั่ง; แย้งกัน, ไม่ลงรอยกัน.

ขัด ๒ : ก. ถูให้เกลี้ยง, ถูให้ผ่องใส, ถูให้ขึ้นเงา, เช่น ขัดขี้ไคล ขัดพื้น.

ขัด ๔ : (โบ; กลอน) ก. คาด เช่น มีพิกัดขัดค่าเป็นราคาน้อยมาก. (ม. ร่ายยาว มหาราช).

ขัด ๓ : ก. ไม่ใคร่จะมี, ฝืดเคือง, ไม่คล่อง, ไม่เป็นปรกติ.

ขัดสมาธิ : [ขัดสะหฺมาด] ว. นั่งคู้เข่าทั้ง ๒ ข้างให้แบะลงที่พื้นแล้วเอา ขาไขว้กันทับฝ่าเท้า, ถ้าเอาขาซ้อนทับกันเรียกว่า ขัดสมาธิสองชั้น, ถ้าเอาขาขวาทับขาซ้าย เรียกว่า ขัดสมาธิราบ, ถ้าเอาฝ่าเท้าทั้ง ๒ ข้างขึ้น ข้างบน เรียกว่า ขัดสมาธิเพชร, ขัดสมาธิราบและขัดสมาธิเพชรนั้น เป็น ท่าพระพุทธรูปนั่ง. น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถ นั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ทั้ง ๒ วางซ้อนกันบนพระเพลา พระหัตถ์ขวา ทับพระหัตถ์ซ้าย.

ขัดบัลลังก์ : ดู บัลลังก์

ขันธมาร : ขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นมาร เพราะเป็นสภาพอันปัจจัยปรุงแต่งขึ้น เป็นที่ตั้งแห่งทุกข์ ถูกปัจจัยต่างๆ มีอาพาธเป็นต้น บีบคั้นเบียดเบียนเป็นเหตุขัดขวางหรือรอนโอกาส มิให้สามารถทำความดีงามได้เต็มที่ หรืออาจตัดโอกาสนั้นโดยสิ้นเชิง (ข้อ ๒ ในมาร ๕)

ไตรวัฏ : วัฏฏะ ๓, วงวน ๓ หรือวงจร ๓ ส่วนของปฏิจจสมุปบาท หมุนเวียนสืบทอดต่อๆ กันไป ทำให้มีการเวียนว่ายตายเกิด หรือวงจรแห่งทุกข์ ได้แก่ กิเลส กรรม และวิบาก (เรียกเต็มว่า ๑.กิเลสวัฏ ประกอบด้วย อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ๒.กรรมวัฏ ประกอบด้วย สังขาร ภพ ๓.วิปากวัฏ ประกอบด้วย วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ชาติ ชรามรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส) คือ กิเลสเป็นเหตุให้ทำกรรม เมื่อทำกรรมก็ได้รับวิบากคือผลของกรรมนั้น อันเป็นปัจจัยให้เกิดกิเลสแล้วทำกรรมหมุนเวียนต่อไปอีก เช่น เกิดกิเลสอยากได้ของเขา จึงทำกรรมด้วยการไปลักของเขามา ประสบวิบากคือได้ของนั้นมาเสพเสวยเกิดสุข เวทนา ทำให้มีกิเลสเหิมใจอยากได้รุนแรงและมากยิ่งขึ้นจึงยิ่งทำกรรมมากขึ้น หรือในทางตรงข้ามถูกขัดขวาง ได้รับทุกขเวทนาเป็นวิบาก ทำให้เกิดกิเลส คือโทสะแค้นเคือง แล้วพยายามทำกรรมคือประทุษร้ายเขา เมื่อเป็นอยู่อย่างนี้ วงจรจะหมุนเวียนต่อไปไม่มีที่สิ้นสุด

ไตรวัฏฏ์ : วัฏฏะ ๓, วงวน ๓ หรือวงจร ๓ ส่วนของปฏิจจสมุปบาท หมุนเวียนสืบทอดต่อๆ กันไป ทำให้มีการเวียนว่ายตายเกิด หรือวงจรแห่งทุกข์ ได้แก่ กิเลส กรรม และวิบาก (เรียกเต็มว่า ๑.กิเลสวัฏ ประกอบด้วย อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ๒.กรรมวัฏ ประกอบด้วย สังขาร ภพ ๓.วิปากวัฏ ประกอบด้วย วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ชาติ ชรามรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส) คือ กิเลสเป็นเหตุให้ทำกรรม เมื่อทำกรรมก็ได้รับวิบากคือผลของกรรมนั้น อันเป็นปัจจัยให้เกิดกิเลสแล้วทำกรรมหมุนเวียนต่อไปอีก เช่น เกิดกิเลสอยากได้ของเขา จึงทำกรรมด้วยการไปลักของเขามา ประสบวิบากคือได้ของนั้นมาเสพเสวยเกิดสุข เวทนา ทำให้มีกิเลสเหิมใจอยากได้รุนแรงและมากยิ่งขึ้นจึงยิ่งทำกรรมมากขึ้น หรือในทางตรงข้ามถูกขัดขวาง ได้รับทุกขเวทนาเป็นวิบาก ทำให้เกิดกิเลส คือโทสะแค้นเคือง แล้วพยายามทำกรรมคือประทุษร้ายเขา เมื่อเป็นอยู่อย่างนี้ วงจรจะหมุนเวียนต่อไปไม่มีที่สิ้นสุด

เทวปุตตมาร : มารคือเทพบุตร, เทวบุตรเป็นมาร เพราะเทวบุตรบางตนที่มุ่งร้าย คอยขัดขวางเหนี่ยวรั้งบุคคลไว้ไม่ให้สละความสุขออกไปบำเพ็ญคุณธรรมที่ยิ่งใหญ่ ทำให้บุคคลนั้นพินาศจากความดี, คัมภีร์สมัยหลังๆ ออกชื่อว่า พญาวสวัตตีมาร (ข้อ ๕ ในมาร ๕)

ปริมชฺชติ : ก. ถู, ทุบ, นวด; กวาด, ขัด

ปุณฺฑติ : ก. ถู, ขูด, ขัด, บด

สณฺเหติ : ก. บด, ลับ, ขัด

อุคฺฆเสติ : ก. ถู, บด, ขัด, สี

โอปุญฺฉติ : ก. ทำให้เป็นกอง, ตะล่อม, ห่อ; ทา, ถู, เช็ด, ล้าง, ขัด

ขัดกัน : ตพฺพิปรีโต

ขัดแข็ง : สนฺถมฺภิตฺวา

นั่งขัดสมาธิ : ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสีทิ

ผู้ขัดขวาง : อวโรธโก [ป.]

สถาปนาพระมหากษัตริย์ : มหาขตฺติยวํโส