pule : (VI) ; คร่ำครวญ ; Related:ร้องครวญคราง

groan with : (PHRV) ; คร่ำครวญออกมาด้วย ; Related:ครวญครางด้วย

lament for : (PHRV) ; คร่ำครวญถึง ; Related:ร้องไห้ฟูมฟายถึง ; Syn:grieve for, mourn for

lament over : (PHRV) ; คร่ำครวญเกี่ยวกับ ; Related:ร้องไห้ฟูมฟายเกี่ยวกับ ; Syn:grieve over, sorrow over

moan about : (PHRV) ; คร่ำครวญถึง

muse on/over/upon : (PHRV) ; คร่ำครวญถึง ; Related:คิดถึง (อย่างฝันๆ) ; Syn:think about

sorrow over : (PHRV) ; คร่ำครวญเกี่ยวกับ ; Syn:grief over, lament over

คร่ำครวญ : (V) ; lament ; Related:moan and groan, grieve ; Syn:ครวญ, ร่ำไห้, โหยไห้, รำพัน ; Ant:ร่าเริง, ยินดี, ครึกครื้น ; Def:ร้องร่ำรำพัน ; Samp:เมื่อสามีของเธอตายนั้นเธอคร่ำครวญอย่างหนัก

โหยหวน : (V) ; moan ; Related:groan, lament, bemoan, bewail, deplore ; Syn:คร่ำครวญ, โหยไห้ ; Def:ร้องคร่ำครวญไม่รู้จักหยุด ; Samp:แมวดำโหยหวนอย่างน่ารำคาญ

กำสรวล : (V) ; cry ; Related:mourn, weep, sadden, bemoan, moan, bewail, lament ; Syn:คร่ำครวญ, ร้องไห้, สะอื้น, โหยไห้, ครวญ, กันแสง, รำพัน, ร่ำไห้ ; Ant:หัวเราะ, สนุกสนาน

ครวญถึง : (V) ; lament ; Related:cry over, bemoan, moan, complain, bewail, wail ; Syn:คร่ำครวญ, ครวญคร่ำ ; Samp:นางครวญถึงสามีที่ตายไปแล้ว

วิลาป : (V) ; wail ; Related:weep, cry, bemoan, bewail, moan ; Syn:คร่ำครวญ, บ่นเพ้อ, รำพัน

โอดกาเหว่า : (V) ; lament ; Related:cry, bemoan, moan ; Syn:โอดครวญ, คร่ำครวญ ; Def:ร้องไห้คร่ำครวญ

ครวญ : (V) ; groan ; Related:lament, mourn, bemoan, cry over, complain ; Syn:รำพัน, รำพึงรำพัน, รำพึง, โอดครวญ, คร่ำครวญ ; Samp:พ่อค้าท้องถิ่นต่างก็ครวญว่ากิจการของเขารอวันตาย

คร่ำครวญ : ว. ร้องรํ่ารําพัน.

กรรโหย : [กัน-] (โบ; กลอน) ก. โหย, คร่ำครวญ เช่น มีกระเรียนร้องก้อง กรรโหย. (สมุทรโฆษ).

กระโหย : [-โหยฺ] (กลอน) ก. โหย คือ ร้องไห้, คร่ำครวญ.

จาบัล, จาบัลย์ : [-บัน] (แบบ) ก. หวั่นไหว, กระสับกระส่าย เช่น ดาลดับรงับจิตรจาบัลย์ เทียรทิพยสุคันธ ธรศมาโสรจโทรมสกนธ์. (ดุษฎีสังเวย); กำสรด, ร้องไห้คร่ำครวญ, สะอึกสะอื้น. (ส. จาปลฺย ว่า ความหวั่นไหว).

โหยหวน : ว. ลักษณะของเสียงที่คร่ำครวญด้วยความเสียใจหรือเจ็บปวด เป็นต้น ทำให้รู้สึกวังเวงใจ.

โหยหา : ก. คร่ำครวญถึงบุคคลผู้เป็นที่รักซึ่งพลัดพรากจากไปเป็นต้น.

ปริเทวะ : ความร่ำไรรำพัน, ความคร่ำครวญ, ความรำพันด้วยเสียใจ, ความบ่นเพ้อ

สุภัททะ วุฒบรรพชิต : “พระสุภัททะผู้บวชเมื่อแก่” ซึ่งเป็นต้นเหตุแห่งการปรารภที่จะทำสังคายนาครั้งที่ ๑ ก่อนบวช เป็นช่างตัดผมในเมืองอาตุมา มีบุตรชาย ๒ คน เมื่อบวชแล้วคราวหนึ่งได้ข่าวว่าพระพุทธเจ้าพร้อมด้วยสงฆ์หมู่ใหญ่จะเสด็จมายังเมืองอาตุมา จึงให้บุตรทั้ง ๒ เอาเครื่องมือตัดผมออกไปเที่ยวขอตัดผมตามบ้านเรือนทุกแห่ง แลกเอาเครื่องปรุงยาคูมาได้มากมาย แล้วบัญชาการให้ผู้คนจัดเตรียมข้าวยาคูไว้เป็นอันมาก เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จมาถึง ก็นำเอาข้าวยาคูนั้นเข้าไปถวาย พระพุทธเจ้าตรัสถาม ทรงทราบความว่าพระสุภัททะได้ข้าวนั้นมาอย่างไรแล้ว ไม่ทรงรับและทรงติเตียน แล้วทรงบัญญัติสิกขาบท ๒ ข้อ คือ บรรพชิตไม่พึงชักชวนคนทำในสิ่งที่เป็นอกัปปิยะ และภิกษุผู้เคยเป็นช่างกัลบกไม่พึงเก็บรักษาเครื่องตัดโกนผมไว้ประจำตัว จากการที่ได้ถูกติเตียนและเสียของเสียหน้าเสียใจ ในเหตุการณ์ครั้งนั้น พระสุภัททะก็ได้ผูกอาฆาตไว้ ต่อมา เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้วได้ ๗ วัน พระสุภัททะร่วมอยู่ในคณะของพระมหากัสสปเถระ ซึ่งกำลังเดินทางจากเมืองปาวาสู่เมืองกุสินารา ระหว่างทางนั้น คณะได้ทราบข่าวพุทธปรินิพพานจากอาชีวกผู้หนึ่ง ภิกษุทั้งหลายที่ยังไม่สิ้นราคะ (คือพระปุถชน โสดาบัน และสกทาคามี) พากันร้องไห้คร่ำครวญเป็นอันมาก ในขณะนั้นเอง พระสุภัททะวุฒบรรพชิต ก็ร้องห้ามขึ้นว่า “อย่าเลย ท่านผู้มีอายุ พวกท่านอย่าเศร้าโศก อย่าร่ำไห้ไปเลย พวกเราพ้นดีแล้ว พระมหาสมณะนั้นคอยเบียดเบียนพวกเราว่าสิ่งนี้ควรแก่เธอ สิ่งนี้ไม่ควรแก่เธอ บัดนี้พวกเราปรารถนาสิ่งใด ก็จักกระทำสิ่งนั้น” พระมหากัสสปเถระได้ฟังแล้วเกิดธรรมสังเวช ดำริว่า พระพุทธเจ้าปรินิพพานเพียง ๗ วัน ก็ยังเกิดเสี้ยนหนามขึ้นแล้วในพระศาสนา หากต่อไปคนชั่วได้พวกพ้องมีกำลังเติบกล้าขึ้น ก็จะทำพระศาสนาให้เสื่อมถอย ดังนั้น หลังจากเสร็จงานถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระแล้ว ท่านจึงได้ยกถ้อยคำของสุภัททะวุฒบรรพชิต นี้ขึ้นเป็นข้อปรารภ ชักชวนพระเถระทั้งหลายร่วมกันทำสังคายนาครั้งแรก

กนฺทติ : ก. ร้องไห้, คร่ำครวญ

ถุนาติ : ก. ทอดถอน, คร่ำครวญ; ประกาศ, กล่างถึง, ชมเชย

นิตฺถนาติ : ก. ส่องเสียง, คร่ำครวญ, คราง, ทอดถอน

ปริเทวติ : ก. ร้องไห้, คร่ำครวญ

ปโรทติ : ก. ร้องไห้, คร่ำครวญ

การคร่ำครวญ : อกฺกนฺทนํ [นปุ.]