know : (VT) ; รู้ ; Related:รู้จัก, รู้ดี, ทราบ, เข้าใจ, ประจักษ์, รู้เรื่อง, ตระหนัก

eyewitness : (N) ; ผู้เห็นเหตุการณ์ ; Related:ประจักษ์พยาน ; Syn:onlooker

empirical : (ADJ) ; ซึ่งได้จากประสบการณ์หรือการทดลองมากกว่าทฤษฎี ; Related:เชิงประจักษ์ ; Syn:experiental, observation

see : (VT) ; เข้าใจ ; Related:เล็งเห็น, ตระหนัก, ประจักษ์แจ้ง

see : (VI) ; เข้าใจ ; Related:เล็งเห็น, ตระหนัก, ประจักษ์แจ้ง ; Syn:comprehend, understand, perceive

ประจักษ์ : (V) ; be evident ; Related:be certain, be convinced, be obvious, be clear, realize ; Syn:กระจ่าง, แจ่มแจ้ง, เข้าใจ, ตระหนัก ; Def:ปรากฏชัด อาจเป็นทางตาหรือใจก็ได้ ; Samp:ข้อค้นพบของเขาทำให้โลกต้องประจักษ์ในอำนาจของวิธีการทางวิทยาศาสตร์

ประจักษ์ชัด : (V) ; realize ; Related:see clearly, understand well, perceive clearly ; Syn:ประจักษ์แจ้ง ; Def:ปรากฏชัด ; Samp:สิ่งที่เราได้ประจักษ์ชัดอยู่ทุกเมื่อก็คือ พระองค์ทรงวางพระองค์อยู่ในฐานะที่โกรธใครไม่ได้

ประจักษ์แจ้ง : (V) ; be evident ; Related:be certain, be convinced, be obvious, be clear, realize ; Syn:เห็นประจักษ์, ปรากฏชัด, เข้าใจ, ตระหนัก, เข้าใจแจ่มแจ้ง, ทราบ, รู้ ; Samp:พี่น้องประจักษ์แจ้งในการกระทำของเขา

ประจักษ์พยาน : (N) ; eyewitness ; Syn:พยาน, พยานบุคคล, ผู้เห็นเหตุการณ์, ผู้ที่อยู่ในเหตุการณ์ ; Def:พยานบุคคลที่เป็นผู้ได้เห็น ได้ยิน หรือทราบข้อความเกี่ยวในเรื่องที่จะให้การเป็นพยานนั้นมาด้วยตนเองโดยตรง ; Samp:้เจ้าหน้าที่ตำรวจนำคนเจ็บส่งโรงพยาบาล และสอบปากคำประจักษ์พยานที่เห็นเหตุการณ์หลายคน

เชิงประจักษ์ : (ADJ) ; empirical

ชัด : (ADV) ; clearly ; Related:obviously, explicitly, distinctly ; Syn:ชัดเจน, แจ่มแจ้ง, ประจักษ์, แจ่มแจ้ง, ชัดแจ้ง ; Samp:การกระทำของเขาเห็นได้ชัดว่าเขาไม่จริงใจ

ความตระหนัก : (N) ; awareness ; Related:realization, knowingness ; Syn:ความเข้าใจ, ความประจักษ์แจ้ง ; Def:ความรู้ประจักษ์ชัด ; Samp:ถ้าทุกคนมีความตระหนักในหน้าที่จะทำให้ประเทศเจริญก้าวหน้ามากกว่านี้

ประจักษ-, ประจักษ์ : ว. ปรากฏชัด อาจเป็นทางตาหรือใจก็ได้ เช่น ประจักษ์แก่ตา ประจักษ์แก่ใจ. (ส. ปฺรตฺยกฺษ; ป. ปจฺจกฺข).

ประจักษ์พยาน : (กฎ) น. พยานบุคคลที่เป็นผู้ได้เห็น ได้ยิน หรือทราบ ข้อความเกี่ยวในเรื่องที่ให้การเป็นพยานนั้นมาด้วยตนเองโดยตรง.

ปรตยักษ์ : [ปฺรดตะยัก] (กลอน) ก. ประจักษ์. (ส. ปฺรตฺยกฺษ; ป. ปจฺจกฺข).

ปรัตยนต์ : [ปะรัดถะจะ-] น. ความประพฤติให้เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น. (ป.). [ปฺรัดตะยัก] (โบ; กลอน) ว. ประจักษ์. (ส. ปฺรตฺยกฺษ; ป. ปจฺจกฺข).

ปรัตยักษ์ : [ปฺรัดตะยัก] (โบ; กลอน) ว. ประจักษ์. (ส. ปฺรตฺยกฺษ; ป. ปจฺจกฺข).

ประจักษ์ : ชัดเจน, แจ่มแจ้ง, ต่อหน้าต่อตา

กายสักขี : ผู้เป็นพยานด้วยนามกาย, ผู้ประจักษ์กับตัว, พระอริยบุคคลตั้งแต่โสดาบันขึ้นไปจนถึงผู้ตั้งอยู่ในอรหัตตมรรค ที่เป็นผู้มีสมาธินทรีย์แรงกล้า ได้สัมผัสวิโมกข์ ๘ (ถ้าบรรลุอรหัตตผล กลายเป็นอุภโตภาควิมุต) ดู อริยบุคคล๗

ภัทเทกรัตตสูตร : ชื่อสูตรหนึ่งในมัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ แห่งพระสุตตันตปิฎก แสดงเรื่องบุคคลผู้มีราตรีเดียวเจริญ คือ คนที่เวลาวันคืนหนึ่งๆ มีแต่ความดีงามความเจริญก้าวหน้า ได้แก่ ผู้ที่ไม่มัวครุ่นคำนึงอดีต ไม่เพ้อหวังอนาคต ใช้ปัญญาพิจารณาให้เห็นแจ้งประจักษ์สิ่งที่เป็นปัจจุบัน ทำความดีเพิ่มพูนขึ้นเรื่อยไป มีความเพียรพยายาม ทำกิจที่ควรทำเสียแต่วันนี้ ไม่รอวันพรุ่ง

สันทัสสนา : การให้เห็นชัดแจ้ง หรือชี้ให้ชัด คือ ชี้แจงให้เข้าใจชัดเจน มองเห็นเรื่องราวและเหตุผลต่าง ๆ แจ่มแจ้งเหมือนจูงมือไปดูเห็นประจักษ์กับตา; เป็นลักษณะอย่างแรกของการสอนที่ดีตามแนวพุทธจริยา (ข้อต่อไป คือสมาทปนา)

นิชฺฌตฺติ : ๑. ค. อันดับ, ซึ่งสงบ, ซึ่งระงับ, ๒. อิต. ความเห็น, ความเข้าใจ, ความประจักษ์แจ้ง

ปจฺจกฺข : ค. ประจักษ์, ชัดเจน, แจ่มแจ้ง, แน่นอน

พฺยตฺติ : (อิต.) ความฉลาด, ฯลฯ, ความจัดเจน, ความจัดจ้าน, ความประจักษ์แจ้ง, ความปรากฏ. วิปุพฺโพ, อทฺ คติยํ, ติ. แปลง ติ เป็น ตฺติ ลบ ทฺ หรือ คง ติ ไว้แปลง ทฺ เป็น ตฺ ก็ได้.

สนฺนิธิ : (ปุ.) การรวบรวม, การใก้ลเคียง, การปรากฏเฉพาะหน้า, การสะสม, การสั่งสม, การนับเนื่อง, ความรวบรวม, ฯลฯ. อิ ปัจ. ที่ใกล้ ความประจักษ์ ก็แปล. ส. สนฺนิธิ.

อตฺตปจฺจกฺข : ค. ประจักษ์ด้วยตนเอง

อินฺทฺริยคฺคยฺห : (วิ.) ประจักษ์, ปรากฏ. วิ. อินฺทฺริยํ จกฺ ขาทิกํ เตน คยฺหํ อินฺทฺริยคฺคยฺหํ.