ศิลา :
(N) ;
stone ;
Related:rock ;
Syn:หิน ;
Samp:พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงคิดประดิษฐ์ตัวอักษรไทย แล้วโปรดให้จารึกลงบนหลักศิลา
ศีล :
(N) ;
religious precept ;
Related:commandment, religious rule, moral precept, sacrament, sacred precept ;
Syn:ข้อบัญญัติ, ข้อปฏิบัติ ;
Def:ข้อบัญญัติที่กำหนดทางปฏิบัติกายและวาจาทางพระพุทธศาสนา ;
Samp:หากผู้แทนของกองทัพไทยวางตัวเป็นผู้ที่มีศีลมีสัตย์ ย่อมทำให้ชื่อเสียงของบ้านเมืองดี และเป็นที่นับถือ ;
Unit:ข้อ
กินบวช : (V) ; eat vegetarian meal ; Syn:ถือศิลกินบวช ; Def:กินเครื่องกระยาบวชในลัทธิพิธี
หิน 1 :
(N) ;
rock ;
Related:stone, boulder ;
Syn:ศิลา ;
Def:มวลของแข็งที่ประกอบด้วยแร่ชนิดเดียวหรือหลายชนิดรวมตัวกันอยู่ตามธรรมชาติ ;
Samp:ถ้ำบางแห่งถูกทำลายไปเพื่อจะนำหินไปทำถนน
ศีลแปด : (N) ; eight commandments ; Related:eight precepts ; Syn:อัฏฐศีล ; Def:ข้อบัญญัติในพระพุทธศาสนา คือ ศีลห้า และเพิ่มอีก 3 ข้อ ; Samp:ศีลมีจำแนกไว้เป็นศีล 5 ศีล 8 ศีล 10 ศีล 227 หรืออื่นๆ อีก เป็นการปฏิบัติเพื่อความสงบเรียบร้อยและปราศจากโทษ
ศีลธรรม :
(N) ;
morals ;
Related:moral standard, morality ;
Syn:คุณธรรม, จริยธรรม ;
Def:ความประพฤติที่ดีที่ชอบ, ธรรมในระดับศีล ;
Samp:ชาวพุทธจะต้องปฏิบัติตนเป็นคนดี มีศีลธรรมประจำใจ
ศีลห้า :
(N) ;
five commandments ;
Related:five precepts ;
Syn:เบญจศีล ;
Def:บัญญัติห้าประการทางศาสนาพุทธสำหรับคฤหัสถ์ ประกอบด้วย ห้ามฆ่าสัตว์ ห้ามลักทรัพย์ ห้ามล่วงประเวณี ห้ามพูดเท็จ ห้ามดื่มสุราเมรัย ;
Samp:ศีลห้าจะบอกถึงหน้าที่ที่บุคคลพึงเว้น และพึงปฏิบัติ
ศิลาจารึก : (N) ; stone inscription ; Related:stone tablet ; Def:แผ่นหินที่มีการเขียนตัวอักษรเป็นรอยลึก ; Samp:จากศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงบันทึกไว้ว่าทรงสร้างสวนสมุนไพรขนาดใหญ่ไว้บนเขาหลวง
ศิลาแลง :
(N) ;
laterite ;
Syn:หินแลง ;
Def:หินชนิดหนึ่ง เมื่ออยู่ใต้ดินมีลักษณะอ่อน แต่ถูกลมแล้วแข็ง มีสีแดงอย่างอิฐเผา และเป็นรูพรุนเหมือนไม้เพรียงกิน ;
Samp:ท่านได้สร้างสุสานของท่านด้วยศิลาแลงไว้บนยอดเขา
ศิลาจารึก :
(N) ;
stone inscription ;
Syn:จารึก, แผ่นจารึก ;
Unit:ชิ้น, อัน
ไร้ศีลธรรม : (V) ; be immoral ; Related:be amoral ; Syn:ไม่มีศีลธรรม ; Ant:มีศีลธรรม ; Samp:ไอ้โจรพวกนี้มันใจโหด ไร้ศีลธรรม
อาราธนาศีล : (V) ; request for percepts ; Syn:ขอศีล ; Samp:หลังจากที่พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนตร์แล้ว พิธีกรก็จะอาราธนาศีล
มณีศิลา :
(N) ;
quartz ;
Related:jeweled stone ;
Syn:หินแก้ว, ศิลามณี
มโนศิลา : (N) ; red-vein stone ; Related:red-striped stone, coloured marble ; Syn:หินลายสีแดง ; Def:ศิลาอ่อนที่ย่อยให้ละเอียดประสมเป็นสีทาสิ่งอื่นได้
กฎศีลธรรม : (N) ; regulations of morality ; Def:ข้อกำหนดเกี่ยวกับศีลธรรม ; Samp:คนในสังคมต้องเคารพกฎศีลธรรมบ้าง ; Unit:ข้อ
ด้านศีลธรรม :
(N) ;
morality ;
Samp:สภาพสังคมที่เจริญด้านวัตถุธรรมแต่เสื่อมโทรมทางด้านศีลธรรมก็เป็นสาเหตุสำคัญของปัญหาในทุกวันนี้
ทางศีลธรรม :
(ADJ) ;
moral ;
Related:ethical ;
Samp:การกระทำทางศีลธรรม คือการกระทำที่อาจตัดสินได้ว่าถูกหรือผิด
ผลึกศิลา : (N) ; crystal stone ; Syn:หินผลึก ; Samp:นักธรณีวิทยารวบรวมผลึกศิลาที่ขุดพบไปทำการวิจัยในขั้นต่อไป ; Unit:ก้อน, ชิ้น
รักษาศีล : (V) ; observe the precepts ; Samp:ท้าวโคจรเป็นจระเข้ที่รักษาศีล และไม่กินเนื้อมนุษย์
รับศีล : (V) ; receive the precepts ; Samp:เมื่อนำสิ่งของใส่บาตรเสร็จเรียบร้อย เขาก็นั่งคุกเข่าลงพร้อมกับพนมมือไหว้เพื่อรับศีลรับพรจากหลวงพี่
ให้ศีลให้พร :
(V) ;
bless ;
Related:give one's blessing ;
Syn:ให้พร, อวยพร ;
Samp:พ่อแม่ให้ศีลให้พรลูกๆ ในวันขึ้นปีใหม่
เบญจศีล :
(N) ;
five basic Buddhist precepts of moral practices ;
Syn:ศีลห้า ;
Def:ศีล 5 คือ 1. งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ 2. งดเว้นจากการลักทรัพย์ 3. งดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม 4. งดเว้นจากการพูดเท็จ 5. งดเว้นจากการเสพสุราเมรัย ;
Samp:สมัยเรียนท่องเบญจศีลอยู่ทุกวัน พอโตขึ้นเหมือนจะลืมทุกข้อที่เคยท่อง
จริยธรรม :
(N) ;
morality ;
Related:ethical behaviour, ethical behavior, goodness ;
Syn:ศีลธรรม, กฎศีลธรรม ;
Def:ธรรมที่เป็นข้อประพฤตปฏิบัติ ;
Samp:ประชาชนให้ความสำคัญต่อจริยธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
จารึก :
(N) ;
stone inscription ;
Syn:ศิลาจารึก ;
Samp:จารึกหลักนี้ค้นพบที่จังหวัดสุโขทัย ;
Unit:หลัก
นิจศีล : (N) ; Five Buddhist Precepts ; Related:precepts that observed regularly ; Def:ศีลที่ควรรักษาเป็นนิจ ได้แก่ ศีล 5 ; Samp:เดี๋ยวนี้เขาเปลี่ยนแปลงตัวเองไปมาก รักษานิจศีลอย่างบริสุทธิ์บริบูรณ์โดยตลอด
หินแลง :
(N) ;
laterite ;
Syn:ศิลาแลง ;
Def:หินชนิดหนึ่ง เมื่ออยู่ใต้ดินมีลักษณะอ่อน แต่ถูกลมแล้วแข็ง มีสีแดงอย่างอิฐเผา และเป็นรูพรุนเหมือนไม้เพรียงกิน ;
Samp:บนภูเขาแห่งนี้มีหินแลงเต็มไปหมด
จริยศึกษา : (N) ; moral education ; Related:ethical education ; Syn:วิชาศีลธรรม ; Def:การศึกษาเกี่ยวกับความเจริญงอกงามในทางความประพฤติ และการปฏิบัติตนเพื่อให้อยู่ในแนวทางของศีลธรรมและวัฒนธรรม ; Samp:เด็กๆ ควรได้รับความรู้เรื่องจริยศึกษาเพื่อจะได้ปฏิบัติตนให้เป็นคนดีของสังคมได้
ไตรสิกขา :
(N) ;
three studies, morality, concentration and wisdom ;
Related:threefold training ;
Syn:สิกขา 3 ;
Def:สิกขา 3 คือ ศีล เรียกว่า สีลสิกขา ษมาธิ เรียกว่า จิตสิกขา และปัญญา เรียกว่า ปัญญาสิกขา ;
Samp:ในสมัยแรกเริ่มแห่งพระพุทธศาสนา ภิกษุทั้งหลายตั้งใจประพฤติปฏิบัติธรรม ดำเนินชีวิตอยู่ในไตรสิกขา ไม่มีใครประพฤตินอกรีตผิดไปจากความเป็นภิกษุ
ทศพิธราชธรรม : (N) ; virtues of the king ; Def:จริยาวัตรที่พระเจ้าแผ่นดินควรประพฤติเป็นหลักธรรมประจำพระองค์ หรือคุณธรรมของผู้ปกครองบ้านเมือง มี 10 ประการ คือ ทาน ศีล บริจาค อาชวะ มัทวะ ตบะ อักโกธะ อวิหิงสา ขันติ อวิโรธนะ ; Samp:พระเจ้าอยู่หัวทรงเปี่ยมด้วยทศพิธราชธรรมอย่างสมบูรณ์ ; Unit:ประการ, ข้อ
บารมี : (N) ; ten virtues ; Syn:ทศบารมี ; Def:คุณความดีที่ควรบำเพ็ญมี 10 อย่าง คือ ทาน ศีล เนกขัมมะ (การออกจากกาม คือ บวช) ปัญญา วิริยะ ขันติ สัจจะ อธิฏาน เมตตา อุเบกขา
สิกขา :
(N) ;
virtue ;
Def:ข้อที่จะต้องปฏิบัติ ได้แก่ ศีล สมาธิ ปัญญา ซึ่งเรียกว่า ไตรสิกขา ;
Samp:การที่จะไปสู่ความดับทุกข์ได้นั้น ประการแรกแต่ละคนต้องใฝ่รู้สิกขาด้วยตนเองก่อน
อริยทรัพย์ : (N) ; seven noble treasures ; Related:excellent property, noble wealth ; Def:ทรัพย์อันประเสริฐ มี 7 ประการ คือ ศรัทธา ศีล หิริ โอตตัปปะ พาหุสัจจะ จาคะ ปัญญา
จำศีล :
(V) ;
keep the Buddhist precepts in a monastery ;
Syn:ถือศีล, รักษาศีล ;
Samp:ทุกวันพระลุงทาจะหอบเสื่อ หิ้วปิ่นโตไปนอนวัด จำศีลภาวนาร่วมกับอุบาสกอุบาสิกาคนอื่นๆ
ชีปะขาว 1 :
(N) ;
ascetic ;
Related:white-robed ascetic ;
Syn:ผู้ทรงศีล, ผู้บำเพ็ญเพียร ;
Def:ผู้จำศีลนุ่งห่มผ้าขาว ;
Samp:มีชีปะขาวอยู่ที่วัดนั้นด้วย ;
Unit:คน, รูป, ตน
ถือศีล :
(V) ;
observe religious precepts/rite ;
Related:observe the commandments ;
Syn:รักษาศีล, ถือศีลกินเพล ;
Samp:คนแก่ถือศีลที่วัดในวันพระ
กาเมสุมิจฉาจาร :
(N) ;
adultery ;
Def:การประพฤติผิดในประเวณี ;
Samp:ศีลข้อที่ 3 กล่าวถึงกาเมสุมิจฉาจาร
พิหาร :
(N) ;
monastery ;
Syn:วิหาร ;
Def:ที่อยู่ของพระสงฆ์, ที่ประดิษฐานของพระพุทธรูป ;
Samp:ศิลาจารึกหลักที่ 1 กล่าวไว้ว่า กลางเมืองสุโขทัยมีพิหาร มีพระพุทธรูปทอง มีพระอัฏฐารส
มัชชะ :
(N) ;
liquor ;
Related:wine, strong drink, alcohol ;
Syn:น้ำเมา, ของเมา, ของมึนเมา ;
Samp:ศีลข้อห้าว่าด้วยการละเว้นการเสพมัชชะหรือน้ำเมา
วรรคตอน :
(N) ;
space ;
Related:punctuation ;
Samp:ศิลาจารึกตัวจริงเขาเขียนติดกันหมด ไม่มีเว้นวรรคตอน
สารีริกธาตุ :
(N) ;
Buddha's relics ;
Syn:พระบรมสารีริกธาตุ, พระบรมธาตุ ;
Def:พระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้า ;
Samp:ศิลาจารึกหลักนี้ทำขึ้นเมื่อปีที่สถาปนาพระบรมสารีริกธาตุ คือพ.ศ.1900 ;
Unit:องค์
หลังเต่า : (N) ; turtle's back ; Related:back of a turtle ; Syn:กระดองเต่า ; Samp:ศิลาทุกแท่งมีรูปสลักมังกรอยู่ข้างบน และตั้งอยู่บนหลังเต่าตัวโต
แหล่งข้อมูล : (N) ; source of information ; Def:สถานที่ซึ่งเป็นที่รวมของข้อมูล ; Samp:ศิลาจารึกเป็นแหล่งข้อมูล ซึ่งเป็นข้อสังเกตเพิ่มเติมจากที่ผู้เขียนเคยเสนอไว้แล้ว ; Unit:แหล่ง, แห่ง
แหล่งข้อมูล : (N) ; source of information ; Def:สถานที่ซึ่งเป็นที่รวมของข้อมูล ; Samp:ศิลาจารึกเป็นแหล่งข้อมูล ซึ่งเป็นข้อสังเกตเพิ่มเติมจากที่ผู้เขียนเคยเสนอไว้แล้ว ; Unit:แหล่ง, แห่ง