ฌงฺการ : ป. เสียงดังหึ่งๆ เหมือนเสียงผึ้ง
ญาตมนุสฺส : (ปุ.) มนุษย์ผู้มีชื่อเสียง.
ฏ : (ปุ.) เสียง, สำเนียง, เสียงร้อง. ฏี ปกฺขนฺทเน, อ. การปิด, การปกปิด, การกำบัง, เครื่องปิด, ฯลฯ ฏิ ฏี วา อจฺฉาทเน, อ. นก. ฏิ ฏี วา อากาสคมเน, อ.
ฐานกรณ : (นปุ.) ที่ตั้งและวัตถุเป็นเครื่องทำ (ให้เกิดเสียงในการพูด).
ตฏตฏายติ : ก. ทำเสียงตัฏตัฏ
ตฏตฏายนฺต : (วิ.) ประพฤติซึ่งเสียงว่า ตฏะ ๆ อยู่.
ตนฺติสฺสร : ป. เสียงพิณ
ตารนาท : (ปุ.) เสียงจาม.
ตุณฺหิกฺขก : ค. นิ่ง, เงียบ, ไม่มีเสียง, ดุษณี
ตุริย : (นปุ.) ดนตรี, เครื่องสาย, เครื่องดีดสีตีเป่า, หีบเสียง. กัจฯ และ รูปฯ เป็น ตูริย. ส. ตูร ตูรี.
ตุริยสทฺท : ป. เสียงดนตรี
ถนยติ : ก. คำราม, แผดเสียง, (ฟ้า) ร้อง
ถรุ : (ปุ.) ด้าม เช่นด้ามกระบี่เป็นต้น วิ. ตรตีติ ถรุ. ตรฺ ตรเณ, อุ, ตสฺส โถ, อถวา, ถรฺ สตฺถคติยํ, อุ. ถรุ เป็นชื่อของอาวุธทั่วๆ ไปก็มี เพลงอาวุธ ก็แปล.
ทณฺฑฆาต : (ปุ.) การฆ่าด้วยอาชญา, ทัณฑฆาตชื่อเครื่องหมายสำหรับฆ่าอักษร ทำให้ไม่ต้องออกเสียงอักษรตัวนั้น มีรูป ดังนี้ ์
ททฺทภ, - ธภ : ป., นป. เสียงดังทัททะภะ, เสียงดังสนั่น, เสียงดังกึกก้อง, เสียงของหนักหล่นหรือล้ม
ททฺทภยติ, - ธภายติ : ก. ทำเสียงดังทัททะภะ, ส่งเสียงกึกก้อง
ทิสาปาโมกข : (ปุ.) อาจารย์ผู้เป็นหัวหน้าใน ทิศท., อาจารย์ผู้เป็นประธานในทิศ ท., ทิศาปาโมกข์ (อาจารย์ผู้มีเสียงโด่งดัง).
ทิสาปาโมกฺข : ค. (อาจารย์) ผู้เป็นใหญ่ในทิศ, ผู้มีชื่อเสียงโด่งดังทั่วทุกทิศ
ทูรฆุฏฺฐ : ค. ซึ่งกึกก้องไปไกล, ซึ่งเล่าลือไปไกล, ซึ่งกระฉ่อนไปไกล, ซึ่งมีชื่อเสียงโด่งดัง
เทวสทฺท : (ปุ.) เสียงแห่งฟ้า. ฟ้าร้อง. ฟ้าลั่น. เสียงแห่งเมฆ, เมฆกระหึ่ม, เมฆกระหื่ม.
ธนฺต : กิต. เป่าแล้ว, พัดแล้ว, ทำเสียงแล้ว, จุดไฟแล้ว
ธนติ : ก. เปล่งเสียง, ออกเสียง
ธนิต : (วิ.) เป็นไปกับด้วยเสียง, ทำเสียง, เสียงสนั่น. ธนฺ สทฺเท, โต, อิอาคโม.
ธมติ : ก. เป่า, พัด, ทำเสียง, เปล่งเสียง, จุดไฟ, ไหม้, เกรียม, ถลุง, หลอม
ธม, ธมก : ค. ผู้เป่า, ผู้ออกเสียง, ผู้สวด
ธมาเปติ : ก. ให้พัด, ให้ทำเสียง, ให้จุดไฟ
ธเมติ : ก. พัด, เป่า, ทำเสียง, จุดไฟ
เธวต : (ปุ.) เธวตะ ชื่อเสียงดนตรีอย่าง ๑ ใน ๗ อย่าง เสียงเหมือนม้าร้อง. อภิฯ วิ. ธีมนฺเต วทียเตติ เธวโต. โต, วณฺณวิกาโร, ฏีกาอภิฯ วิ. ธีมนฺเตหิ คียเตติ เธวโต. วณฺณวิกาโร, มสฺส วตฺตํ.
นจฺจคีตวาทิตวิสูกทสฺสน : (นปุ.) การฟ้อน รำและเพลงอันบุคคลพึงขับและดนตรี อันบุคคลพึงประโคมและการดูการเล่น อันเป็นข้าศึกแก่กุศล, การฟ้อนและการขับและการประโคมดนตรีและการดูการเล่นอันเป็นข้าศึกแก่กุศล. สำนวนการแปลแรกที่แปล คีต และ วาทิต ว่าพึงนั้นแปลตามรูป วิ. เคตพฺพนฺคิ คีตํ. วาทิตพฺพนฺติวาทิตํ.
นทติ : ก. บันลือ, แผดเสียง, คำราม, ร้อง
นทน : นป. การบันลือ, การแผดเสียง, การคำราม, การร้อง
นทิต : นป. เสียงคำราม,เสียงร้อง
นิกูชติ : ก. ร้องเสียงแหลม, ส่งเสียงร้องด้วยความยินดี, คุยอย่างสนุก
นิกูชิต : ค. ซึ่งร้องเสียงแหลม, ซึ่งส่งเสียง
นิคฺคหิต : ๑. นป. นิคหิต, พยัญชนะ คือ ˚ มีเสียงออกทางจมูก;
๒. ค. อัน...ตำหนิแล้ว, ...ติเตียนแล้ว, ....ข่มแล้ว, ซึ่งถูกติเตียนแล้ว
นิคฺคหิต นิคฺคหีต : (นปุ.) นิคหิต ชื่อ พยัญชนะตัวที่ ๓๓ เป็นรูป “ ํ ” ซึ่งต้อง อาศัยสระ อ อิ อุ ออกเสียงเป็น อัง อิง อุง. วิ. รสฺสรํ นิสสาย คยฺหติ อุจฺจารียตีติ นิคฺคหิตํ กรณํ นิคฺคหิตฺวา อวิวเฏน มุเขน คยฺหติ อุจฺจารียตีติ วา นิคฺคหิตํ.
นิตฺถนน : นป. การส่งเสียง, การคร่ำครวญ, การทอดถอน
นิตฺถนาติ : ก. ส่องเสียง, คร่ำครวญ, คราง, ทอดถอน
นิตฺถุน : นป. การส่งเสียง, การครวญคราง, การสะอึกสะอื้น; การตำหนิติเตียน, การด่าว่า, การนินทา
นินฺนาท : (ปุ.) การกึกก้อง,การบันลือ,ความ กึกก้อง, ความบันลือ, ความเกรียวกราว, เสียงกึกก้อง, เสียงบันลือ, เสียงสะท้าน, เสียงเกรียวกราว, นินาท, นฤนาท. วิ. ปุนปฺนปุนํ นาโท นินฺนาโท แปลง น เป็น นฺน แปลง อ ที่น ตัวต้นเป็น อิ ลงนิคคหิต อาคม แล้วแปลงเป็น นฺ.
นินฺนาทิ : ป. เสียงคล่อง, เสียงไม่ติดขัด
นินฺนาที : ค. มีเสียงบันลือลั่น, มีเสียงอึกทึก
นิรว : (วิ.) มีเสียงออกแล้ว, ไม่มีเสียง, ปราศ จากเสียง, มีเสียงร้องออกแล้ว, ฯลฯ, ไม่มีเสียงอึกทึก, เงียบ.
นิสฺสทฺท : ค. ไม่มีเสียง, เงียบสงบ
นิสาท : ค. เสียงเหมือนช้างร้อง
นีรว : ค. ไม่มีเสียง
ปฏิคายติ : ก. ขับเพลงตอบ, ร้องเพลงตอบ
ปฏิคีต : นป. เพลงขับตอบ, เพลงที่ร้องโต้ตอบ
ปฏิโฆส : ป. เสียงสะท้อน
ปฏิรว : ป. การร้องตะโกน, เสียงคำราม, เสียงร้องตอบ