อุทเกส : (วิ.) มีผมอันชุ่มแล้วด้วยน้ำ. วิ. อุทเกน ตินฺตเกโส อุทเกโส. อถวา, อุทก ตินฺตาเกสา ยสฺส โส อุทเกโส. ลบ ก ที่ อุทก.
อุทโกฆ : ป. ห้วงน้ำ
อุทโกโรหก : ค. ผู้ลงอาบน้ำ
อุทโกโรหน : นป. การลงอาบน้ำ
อุทญฺจน : นป. กระบวยตักน้ำ, ถังน้ำ
อุทญฺญวนฺตุ : ค. มีน้ำมาก
อุท, - ทก : นป. น้ำ, อุทก
อุทธิ : (ปุ.) ประเทศผู้ทรงไว้ซึ่งน้ำ, ส่วนแห่ง แผ่นดินที่ทรงไว้ซึ่งน้ำ, ทะเล. อุทกปุพฺโพ, ธา ธารเณ, อิ, อุทกสฺส อุโท (แปลง อุทก เป็น อุท). ถ้าใช้ อุท เป็นบทหน้า ก็ไม่ ต้องแปลง.
อุทปตฺต : ๑. นป. เหยือกน้ำ, ขันน้ำ;
๒. กิต. กระโดดขึ้น
อุทปาทป : (ปุ.) ชีวะที่ดื่มน้ำด้วยราก, ต้นไม้.
อุทพินฺทุ อุทวินฺทุ : (นปุ.) หยาดแห่งน้ำ, หยาดน้ำ.
อุทหารก : (วิ.) ผู้ขุดร่องน้ำ, ผู้นำน้ำไป, ผู้นำ น้ำไปด้วยเหมือง. อุทกปุพฺโพ, อุทปุพฺโพ วา, หรฺ หรเณ, ณฺวุ. ถ้าตั้งอุทก เป็น บทหน้า พึงลบ ก.
อุทหาริก : ป. ผู้นำน้ำไป
อุทหาริย : นป. การนำน้ำไป
อุปปลวติ : ก. ว่ายน้ำไป, ลอยไป
อุมงฺค อุมฺมงฺค : (ปุ. นปุ.) ช่องเป็นที่ไปใน เบื้องต่ำ, ทางใต้ดิน, ท่อน้ำ, อุมงค์, อุโมงค์. อโธปุพฺโพ, มคิ คติยํ, อ, ธโลโป, อสฺสุ. ศัพท์หลังซ้อน มฺ.
อุมฺมคฺค : ป. อุโมงค์, ทางใต้ดิน, ทางระบายน้ำ, ทางแยก
อุมฺมาน : (วิ.) ชั่งน้ำหนัก, เทียบ, เทียบกัน, วัด, วัดกัน. อุปุพฺโพ, มา ปริมาเณ, ยุ.
อุล : (นปุ.) ละอองน้ำ. อุลฺ คมเน, อ.
อุสฺสิญฺจติ : ก. วิดน้ำขึ้น, ตักน้ำขึ้น
อุสฺสิญฺจน : นป. การวิดน้ำ, การตักน้ำ
อุสุม : (ปุ.) ไอ, ไอน้ำ, ไออุ่น, ไอชุ่ม, ไออบ, ความร้อน, ฤดูร้อน, อรสุม. เรียกพยัญชนะ ที่มีลมเสียดแทรกออกมาตามฟัน ว่ามีเสียง อรสุม ได้แก่เสียง ศ, ษ, ส. ส.อุษฺม อุษมนฺ.
อุฬุป อุฬุปฺป อุฬุมฺป : (ปุ.) พวง (กลุ่มของที่ ห้อยย้อยไปทางเดียวกัน), แพ (กลุ่มของที่ เอามาผูกติดกันเป็นพาหนะทางน้ำ), ป่าไม้ (ดื่มน้ำไว้ ซับน้ำไว้ รักษาน้ำไว้). อุปุพฺโพ, ปา รกฺขเณ, อ. ศัพท์ที่ ๒ ซ้อน ปฺ ศัพท์ ที่ ๓ ลงนิคคหิตอาคม แล้วแปลง เป็น มฺ.
เอกรตฺต : (นปุ.) ใบตะไคร้น้ำ.
เอรก : (ปุ.) แกะ, แพะ, ตะไคร้น้ำ.
เอรกทุสฺส : นป. เครื่องนุ่งห่มที่ทำด้วยใบตะไคร้น้ำ
เอฬคณิ : (ปุ.) ตะไคร้น้ำ.
โอก : (นปุ.) น้ำ, อุทก ศัพท์ ลบ ก พฤทธิ์ อุ เป็น โอ.
โอกจร : ค. ผู้อาศัยอยู่ในเรือน, ผู้อยู่ในน้ำ, ผู้เที่ยวไปในน้ำ เช่น ปลา เป็นต้น
โอกโมก : (ปุ. นปุ.) อาลัยคือน้ำ, ที่อยู่คือน้ำ. โอก+โอก, มฺ อาคม.
โอคหน : นป. การดำน้ำ, การอาบน้ำ
โอฆชล : (นปุ.) น้ำในห้วงลึก.
โอฆสสาร : (ปุ.) การท่องเที่ยวไปในห้วงน้ำ คือกิเลส, โอฆสงสาร (การเวียนเกิดเวียน ตายในโลก).
โอชวนฺตตา : อิต. ความมีโอชะ, ความมีน้ำหล่อเลี้ยง, ความมีกำลัง
โอชวนฺตุ : ค. มีโอชะ, มีรสอร่อย, มีน้ำหล่อเลี้ยง
โอชวนิก : ค. ผู้แล่นตามน้ำ
โอตฺถรก : นป. ธมกรก, เครื่องกรองน้ำ
โอทกนฺติก : ๑. นป. สถานที่ใกล้น้ำ, ที่ใกล้เคียง;
๒. ค. ผู้ชำระกรรมชั่วโดยมีน้ำเป็นที่สุด, ผู้อาบน้ำล้างบาป
โอทฺทาลก : นป. น้ำผึ้ง, รวงผึ้ง
โอทปตฺตกินี : อิต., ค. ผู้มีหม้อน้ำ, ภรรยาผู้มีคุณสมบัติในการจัดหาน้ำ, ภรรยาที่สมรสได้แก่สตรีที่บุรุษจับต้องภาชนะด้วยกันแล้วให้อยู่ร่วม
โอสธิกา : อิต. ยารักษาโรค, ยานอก, การบ่ม, การชะด้วยน้ำอุ่น
โอสฺสวน : นป. น้ำไหล, น้ำพุ, สายน้ำ
โอหีฬนา : อิต. การดูถูก, การหยามน้ำหน้า
กฏิภาร : ป. ของหรือภาชนะที่นำไปด้วยเอว เช่นการอุ้มเด็ก
กตฺตุ : (ปุ.) นักการ คือพนักงานชั้นผู้น้อย มีหน้าที่นำหนังสือไปส่ง ณ ที่ต่าง ๆ ตามที่ได้รับคำสั่ง, พนักงาน. กตฺตุกมฺยตาฉนฺท
กตาภินิหาร : (วิ.) ผู้มีธรรมเป็นเครื่องนำออก ซึ่งคุณอันยิ่งอันทำแล้ว, ผู้มีอภินิหาร อัน ทำแล้ว, ผู้มีกฤษฎาภินิหาร, ผู้มี กฤดาภินิหาร.
กถาวตฺถุ : นป. เรื่องที่นำมาสนทนา, ชื่อของคัมภีร์เล่มที่ห้า ของอภิธรรมเจ็ดคัมภีร์
กรมรานีต : (ปุ.) คนผู้อัน...นำมาแล้วด้วยความเป็นแห่งเชลย, ทาสเชลย. วิ. กรมรภาเวน อานีโต กรมรานีโต.
กามนีต : ค. ผู้อันกามนำไปแล้ว
เกตุกมฺยตา : (อิต.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้ใคร่ ดังธงนำหน้า, ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีจิต ใคร่ดังธงนำหน้า, ความเป็นผู้มีจิตใคร่ดัง ธงนำหน้า.