กรชกาย กรชฺชกาย : (ปุ.) กายอันเกิดแต่ธุลี ในน้ำ, กายอันเกิดแต่ความรักของพรหม คือมารดาและบิดา วิ. กรชา ชาโต กาโย กรชกาโย. กายอันเกิดจากกระคือน้ำ สัมภวะของมารดาและบิดา วิ. กรโช กาโย กรชกาโย. ศัพท์หลังซ้อน ชฺ. กรญฺช
กายปาคพฺภินิย : นป. ความคะนองกาย, ความไม่สุภาพ
กายโมเนยฺย : นป. ความเป็นปราชญ์ด้วยการทรมานกาย; ข้อปฏิบัติที่ให้ถึงความเป็นผู้นิ่งได้ด้วยการฝึกหัดกาย
กาฬเมยฺย : ป. นกแซงแซว
กาฬิย : (นปุ.) กระลำพัก วิ. กาฬวณฺณํ ชเน ตีติ กาฬิยํ. อิย ปัจ.
กิริยวาที : (ปุ.) บุคคลผู้มีปกติกล่าวว่า อ. กรรมอันบุคคลทำแล้วชื่อว่าเป็นอันทำ, ฯลฯ.
เกยฺย : ค. (สิ่ง) ที่ควรซื้อ
โกฏิย : ป. พังพอน
โกปเนยฺย : ค. เป็นที่ตั้งแห่งความโกรธ
โกเลยฺย : (ปุ.) หมา?
โกเสยฺยปาวาร : ป. ผ้าห่มซึ่งทอด้วยไหม, เสื้อคลุมไหม
คงฺเคยฺย : (วิ.) เกิดในแม่น้ำคงคา, อยู่ในแม่น้ำ คงคา. วิ. คงฺคาย ชาโต คงฺเคยฺโย. คงฺคาย วสตีติ คงฺเคยฺโย. เณยฺย ปัจ. ราคาทิตัท. รูปฯ ๓๖๒.
คพฺภาสย : (ปุ.) มดลูก ชื่ออวัยวะภายในของ หญิงสำหรับตั้งครรภ์. วิ. คพฺโภ อาสเต ติฏฺฐตฺยเตรฺติ คพฺภาสโย (อวัยวะเป็นที่ เข้าไปดำรงอยู่ของสัตว์ผู้เกิดในครรภ์).
คมนนฺตราย : ป. อันตรายในการไปหรือการเดินทาง
ครุฏฐานิย : ค. ผู้ตั้งอยู่ในตำแหน่งครู, ผู้ควรแก่การเคารพนับถือและยกย่อง
คาเมยฺย : ค. ซึ่งอยู่ในบ้าน, เกี่ยวกับบ้าน
คิริย : ป. ชื่อนักแสดงละครพวกหนึ่ง
คุณิฏฺฐ คุณิย : (วิ.) มีคุณที่สุด มีคุณกว่า. คุณวนฺตุ, คุณมนฺตุ+อิฏฐ, อิย ปัจ. ลบ วนฺตุ, มนฺตุ วิ. สพฺเพ อิเม คุณวนฺโต คุณมนฺโต วา, อยมิเมสํ วิเสเสน คุณวา คุณมา วาติ คุณิฏฺโฐ คุณิโย. รูปฯ๓๘๐.
คุหาสย : (วิ.) มีถ้ำเป็นที่อยู่อาศัย วิ. คุหา อาสยา อสฺส อตฺถีติ คุหาสโย คุหาสยํ วา คุหาสยา วา. นอนอยู่ในถ้ำ วิ. คุหายํ สยตีติ คุหาสยํ (จิตฺตํ).
โคมย : (วิ.) อันโคทำแล้ว วิ. โคโต ปกโต โคมโย. อันเกิดแล้วแต่โค วิ. โคโต นิพฺพตฺโต โคมโย. มย ปัจ. ปกติตัท.
จิตฺตาธิปเตยฺย : ค. มีธรรมที่เป็นใหญ่คือจิต
จินฺตามย : ค. ซึ่งสำเร็จด้วยความคิด
จินฺเตยฺย : ค. (สิ่ง) ที่พึงคิด, ที่ควรดำริ, ที่ควรไตร่ตรอง
ฉนฺทาธิปเตยฺย : ค. ตกอยู่ในอำนาจความรักใคร่หรือพอใจ, มีความรักใคร่พอใจเป็นใหญ่
ฉาทนีย : ค. ควรปกปิด, ควรกำบัง, ควรห่อหุ้ม
ชนปทตฺถาวริย : นป. ความถาวรหรือมั่นคงแห่งชนบท
ชาคริย : (ปุ.)
ชาเมยฺย : ป. ลูกของน้องสาวพี่สาว, หลาน
ชิมฺเหยฺย : นป. ความคด, ความหลอกลวง, ความฉ้อโกง
ชิวฺหามูลย : ป. ลิ้นไก่
ชีวนฺตราย : (ปุ.) อันตรายของชีวิต, อันตราย แก่ชีวิต.
เชยฺย : (วิ.) พึงชนะ วิ. เชตพฺพนฺติ เชยฺยํ. ชิ ธาตุ ณฺย ปัจ. วิการ อิ เป็น เอ ซ้อน ยุ.
ฐานิย : (วิ.) เป็นที่ตั้ง, เป็นฐานะ, ควรแก่ฐานะ, น่ารัก, น่าชม.
ฐิติภาคิย : ค. ผู้มีส่วนแห่งความตั้งมั่น, ผู้มีหลักฐาน, ผู้มีความยั่งยืน
ตณฺฑุเลยฺย : (ปุ.) กระเพรา, มะพลับ. วิ. ตมียติ วิการ มาปาทียตีติ ตณฺฑุโล. ตณฺฑุลโต ชายตีติ ตณฺฑุเลยฺโย. เณยฺย ปัจ. เป็น ตณฺฑุลิย บ้าง.
ตณฺฑุเลยฺย, - เลยฺยก : ป. กระเพรา, มะพลับ
ตณฺหาธิปเตยฺย : ค. เป็นใหญ่เหนือตัณหา
ตสฺสปาปิยสิกา ตสฺสปาปิยฺยสิกา : (อิต.) ตัสสปาปิยสิกา ชื่อวิธีระงับอาบัติอย่าง ๑ ใน ๗ อย่าง
ถาวริย : นป. ความถาวร, ความมั่นคง, ความทนทาน
เถยฺยสงฺขาต : อ. โดยอาการอันบัณฑิตกล่าวแล้วว่า การขโมย, โดยอาการขโมย
เถริย : (วิ.) มั่น. มั่นคง, ยั่งยืน.
ทกฺเขยฺย : นป. ความเป็นผู้ฉลาดสามารถ, ความชำนาญ
ทสฺสนานุตฺตริย : (นปุ.) ความเห็นอันประเสริฐ, ความเห็นอย่างประเสริฐ.
ทสฺสนีย, - เนยฺย : ค. ซึ่งควรมองดู, ซึ่งควรแก่การเห็น, น่าดู, น่าชม, สวย, งาม
ทารุมย : ค. ซึ่งสำเร็จด้วยไม้, ซึ่งทำด้วยไม้
ทิวิย, (ทิวฺย) :
ค. ดู ทิพฺพ ทีปาลย : ป. สถานที่พำนัก, ที่พักผ่อน
ทุนฺนิวารย : (วิ.) อัน...พึงห้ามได้โดยยาก, ยากที่จะห้ามได้.
ทูเตยฺย : นป. ความเป็นทูต, การส่งข่าวสาร, การสื่อสาร