การจารึก :
(N) ;
inscribing ;
Related:engraving ;
Samp:การจารึกอักษรมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ การดีดสีตีเป่า : (N) ; playing music ; Syn:การเล่นดนตรี ; Samp:การดีดสีตีเป่ามีมาตั้งแต่สมัยโบราณ
การเที่ยวเตร่ :
(N) ;
tour ;
Related:travel, trip, wandering, rove, ramble ;
Def:การตระเวนไป, การไปที่โน่นที่นี่เพื่อหาความเพลิดเพลิน ;
Samp:สังคมสมัยใหม่มีสิ่งยั่วยุให้เด็กประพฤติตัวออกนอกลู่นอกทางมากมาย เช่น การเที่ยวเตร่กลางคืน การเข้าสถานเริงรมย์ การเต้นรำ การมั่วสุมตามสถานโบว์ลิ่ง การบัญญัติ :
(N) ;
enactment ;
Related:legislation, constitution, establishment ;
Syn:การกำหนด, การตรา ;
Def:การตราหรือการกำหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับเป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย เช่น การบัญญัติศัพท์ การบัญญัติกฎหมาย ;
Samp:พระธรรมศาสตร์ใช้เป็นหลักในการบัญญัติกฎหมายในสมัยกรุงสุโขทัย การบัญญัติศัพท์ : (N) ; coining (new terms) ; Syn:การกำหนดศัพท์ ; Samp:วงการเศรษฐกิจ วงการศิลปะ วงการกฎหมาย วงการเมือง ฯลฯ ต่างก็มีการบัญญัติศัพท์ใหม่ๆ ขึ้นใช้ให้เหมาะกับความจำเป็นของวิทยาการสมัยใหม่
การผสาน :
(N) ;
integration ;
Related:welding, combination, joining, cohesion, sticking, mixing ;
Syn:การประสาน, การผสมผสาน ;
Def:การทำให้เข้ากันสนิท, การเชื่อมติด ;
Samp:ในปีพ.ศ. 2532 เส้นทางศิลปร่วมสมัยในบ้านเรานั้นจะเห็นว่าส่วนหนึ่งเป็นการผสานระหว่างศิลปประเพณีและศิลปตะวันตก การยอ :
(N) ;
praise ;
Related:adulation, laudation, flattery, eulogy, admiration ;
Syn:การยกยอ, การสรรเสริญเยินยอ ;
Def:การกล่าวคำเพื่อเชิดชูหรือเพื่อให้ชอบใจ เช่น ยอพระเกียรติ ;
Samp:การอภิปรายครั้งนี้ผมขอกราบเรียนท่านผู้ฟังที่เคารพว่าไม่ใช่การยอพระเกียรติแต่เป็นการนำข้อเท็จจริงซึ่งปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์ชั้นต้นซึ่งนักประวัติศาสตร์ได้เก็บรวบรวมไว้มากล่าวกัน การย้อนกลับ :
(N) ;
return ;
Related:recurrence, retraction, going back, turning back, reversion ;
Syn:การหวน, การถอยกลับ, การหวนกลับ ;
Samp:จุดสำคัญของการทัวร์ศิลปวัฒนธรรมของเราครั้งนี้อยู่ที่การย้อนกลับไปในอดีตกล่าวคือ การไปชมสถานที่ที่เคยเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมในสมัยโบราณ การเรือน :
(N) ;
housework ;
Syn:การบ้านการเรือน ;
Def:งานของแม่บ้าน เช่น หุงต้มอาหาร เย็บปักถักร้อย ;
Samp:ในสมัยก่อนเด็กผู้หญิงได้เรียนวิชาการฝีมือและการเรือนกับมารดาที่บ้าน การศึก :
(N) ;
war ;
Related:battle, conflict, combat, fight, campaign ;
Syn:การสงคราม, การต่อสู้, การรบ, การรบทัพจับศึก ;
Def:การใช้กำลังเข้าประหัตประหารกันอย่างรุนแรงระหว่างรัฐหรือประเทศตั้งแต่ 2 รัฐหรือ 2 ประเทศขึ้นไป, การต่อสู้กันระหว่างบุคคลกับบุคคลหรือระหว่างพวกหนึ่งกับอีกพวกหนึ่ง, โดยปริยายหมายถึงการเกิดขัดแย้งต่อสู้เป็นปฏิปักษ์ขึ้นในใจ ;
Samp:ในสมัยโบราณ นายทัพนายกองต้องเตรียมพร้อมและเรียนรู้การศึกการสงครามจากราชครู การอบรม :
(N) ;
teaching ;
Related:instructing, tutoring ;
Syn:การอบรมสั่งสอน, การอบรมเลี้ยงดู ;
Def:การแนะนำพร่ำสอนให้ซึมซาบเข้าไปจนติดเป็นนิสัย ;
Samp:ในสมัยก่อนเจ้าอาวาสและพระภิกษุสงฆ์มีบทบาทสำคัญในการอบรมเด็กให้เป็นคนดีในสังคม การอุบัติ :
(N) ;
occurrence ;
Related:happening ;
Syn:การกำเนิด, การเกิด, การบังเกิด ;
Samp:นักโบราณคดีสามารถใช้กระดูกมนุษย์เป็นเครื่องบอกการอุบัติของมนุษย์ในสมัยแรกได้ กินข้าว :
(V) ;
eat ;
Related:take, have ;
Syn:ทานข้าว, รับประทานข้าว ;
Samp:คนไทยรู้จักกินข้าวด้วยช้อนส้อมอย่างฝรั่งสมัยใหม่และด้วยตะเกียบอย่างจีน กุยเฮง : (N) ; Chinese jacket ; Related:open-chested upper garment, Chinese outer garment ; Syn:เสื้อกุยเฮง ; Def:เสื้อแบบจีนชนิดหนึ่ง คอกลม ผ่าอกตลอด ติดกระดุม ; Samp:การแต่งตัวแบบนักเลงในสมัยหนึ่ง คือ ใส่เสื้อกุยเฮง นุ่งกางเกงแพรปังลิ้น สวมหมวก ถือไม้เท้า ; Unit:ตัว
กุลธิดา :
(N) ;
good daughter ;
Related:virtuous daughter ;
Syn:ลูกสาว, บุตรี, บุตรสาว, ธิดา, ลูกหญิง ;
Ant:กุลบุตร ;
Def:ลูกหญิงผู้มีตระกูล ;
Samp:ในสมัยก่อน กุลบุตรกุลธิดาที่ได้รับการศึกษาจากสถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย ล้วนเป็นผู้เกิดจากครอบครัวที่มีเศรษฐกิจพอมีอันจะกิน ;
Unit:คน เก่ง :
(V) ;
be expert ;
Related:be proficient, be good at, be skilful ;
Syn:สามารถ, รอบรู้ ;
Def:สามารถในทางใดทางหนึ่ง ;
Samp:ผู้หญิงในสมัยก่อนถูกอบรมเลี้ยงดู เตรียมให้เป็นภรรยาที่ดี จึงต้องเก่งในการจัดบ้านและการครัว เก็บเนื้อเก็บตัว :
(V) ;
be withdrawn from ;
Related:isolate, confine ;
Syn:เก็บตัว ;
Ant:แสดงตัว, เปิดเผยตัว ;
Def:สงวนตัวไม่ไปงานสังคม, ไม่ออกสังคม, ไม่คบหาสมาคมกับใคร ;
Samp:ผู้หญิงสมัยนี้เค้าไม่ต้องเก็บเนื้อเก็บตัว เป็นผ้าพับไว้เหมือนสมัยคุณแม่อีกแล้ว เกาทัณฑ์ :
(N) ;
crossbow ;
Related:cross-bow, bow, war-bow, eyebrow ;
Syn:ธนู, กุทัณฑ์ ;
Def:อาวุธชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยคันสำหรับยิง ;
Samp:อาวุธที่ใช้ในสมัยอยุธยานั้น จะเป็นอาวุธประจำกายของแต่ละบุคคลทั้งสิ้น เช่น ทวน หอก ดาบ แหลน หลาว เกาทัณฑ์ ;
Unit:คัน ขันที :
(N) ;
eunuch ;
Def:ชายที่ถูกตอน ;
Samp:เราสามารถค้นคว้าเรื่องของขันทีได้จากประวัติศาสตร์จีน ;
Unit:คน ข้างล่าง :
(ADV) ;
below ;
Related:beneath, under ;
Syn:ข้างใต้ ;
Ant:ข้างบน ;
Def:อยู่ในที่หรือฐานะต่ำกว่าสิ่งที่อ้างถึง, ถัดไปข้างใต้ ;
Samp:บ้านเรือนไทยสมัยก่อนจะนิยมสร้างเล้าไก่ไว้ข้างล่างตัวบ้าน ขาดช่วง :
(V) ;
cease ;
Related:pause, stop, discontinue, suspend ;
Syn:ทิ้งช่วง ;
Samp:การสงครามของไทยกับพม่าขาดช่วงมาตั้งแต่สิ้นรัชกาลสมเด็จพระนเรศวรราช จนถึงสมัยอยุธยาตอนปลายในรัชกาลพระเจ้าเอกทัศน์ ข้าราชการประจำ :
(N) ;
senior official ;
Related:government official ;
Syn:ข้าราชการ ;
Def:บุคคลซึ่งรับราชการโดยได้รับเงินเดือนจากเงินงบประมาณรายจ่ายหมวดเงินเดือน ;
Samp:ข้าราชการประจำบางกลุ่มตกเป็นเครื่องมือรับใช้นักการเมืองมาแทบทุกยุคทุกสมัย ขี้เมาหยำเป : (V) ; be dead drunk ; Related:be habitually drunken, be as drunk as a lord or skunk, be drunk ; Def:เมาจนครองสติไม่อยู่เป็นนิตย์ ; Samp:เขาเคยขี้เมาหยำเปในสมัยที่เขายังหนุ่ม
ขึ้นสมอง : (V) ; be embedded in one's memory ; Related:firmly bear in mind, keep firmly in mind ; Def:จำได้แม่นยำ, อยู่ในความคิดตลอดเวลา ; Samp:ทำไมผู้คนสมัยนี้จึงหวาดกลัวคำว่า ขาดทุน จนขึ้นสมองก็ไม่รู้
ขุดค้น :
(V) ;
delve ;
Related:dig out, explore, search, unearth ;
Syn:คุ้ยหา, ค้นหา, แสวงหา ;
Def:พยายามหาให้พบโดยวิธีขุดลงไปในพื้นดิน เป็นต้น ;
Samp:หลักฐานทางโบราณคดีที่เจ้าหน้าที่ขุดค้นขึ้นมาได้ใหม่นี้ อาจจะเปลี่ยนแปลงโฉมหน้าประวัติศาสตร์ใหม่เลยก็ได้ ขุนโจร : (N) ; bandit leader ; Def:ผู้ร้ายซึ่งเป็นหัวหน้าใหญ่ที่ลักขโมยหรือปล้นสะดมทรัพย์สินผู้อื่น ; Samp:จังหวัดสุพรรณบุรีในสมัยนั้นเป็นยุคที่ชุกชุมไปด้วยขุนโจรชื่อดังมากมาย ; Unit:คน
เขตการปกครอง : (N) ; administrative district ; Related:administrative district ; Samp:ในแผ่นดินจีนก่อนสมัยใหม่จะมีการแบ่งเขตการปกครองทั้งในระดับมณฑลและอำเภออย่างชัดเจน ; Unit:เขต
เขน :
(N) ;
shield attached to the forearm ;
Related:round shield, rectangular shield ;
Syn:เกราะกำบัง, โล่ ;
Def:เครื่องมือสำหรับป้องกันอาวุธ ;
Samp:คนในสมัยก่อนใช้เขนเป็นเครื่องมือต่อสู้กับศัตรู เข้าพุง : (V) ; forget all the acquired knowledge ; Syn:เข้ากรุ ; Def:ลืมวิชาที่เรียนมาหมดแล้ว ; Samp:สูตรคำนวณพื้นที่ที่เคยเรียนสมัยมัธยมเข้าพุงไปหมดแล้ว
เข้าพุง : (V) ; remember verbatim ; Related:learn by heart ; Def:จำได้แม่นจนไม่ต้องอาศัยตำราสอบทาน ; Samp:ความรู้ทางประวัติศาสตร์เข้าพุงเขาอย่างไม่ต้องนั่งเปิดตำรายันกันแล้ว
ไข้เหลือง : (N) ; yellow fever ; Syn:โรคไข้เหลือง ; Def:โรคติดต่อร้ายแรงชนิดหนึ่ง เกิดจากเชื้อไวรัส มียุงเป็นพาหะ ผู้ป่วยมักมีอาการเวียนศีรษะ คลื่นเหียน อาเจียน ปวดศีรษะ และปวดหลัง ไข้ขึ้นสูงอย่างรวดเร็ว ชีพจรเต้นช้าลง ผิวและตาเหลือง อาจมีอันตรายถึงแก่ชีวิตภายใน 6-7 วัน ; Samp:คนในชนบทสมัยก่อนป่วยเป็นไข้เหลืองกันมาก
คชกรรม : (N) ; methods of taming an elephant ; Def:กิจกรรมในทางปฏิบัติที่เกี่ยวกับช้าง ; Samp:ในสมัยก่อนมีรายละเอียดเกี่ยวกับพิธีทางคชกรรมมากมาย เพราะถือว่าเป็นพาหนะของกษัตริย์
ครองความสาว :
(V) ;
be still an unmarried woman ;
Related:remain unmarried, be unmarried, be single ;
Ant:เสียสาว ;
Def:ยังไม่เคยมีความสัมพันธ์ทางเพศกับใคร ;
Samp:ผมไม่ทราบเหมือนกันว่าสาวๆ ในเมืองสมัยนี้จะสามารถครองความสาวไปได้จนถึงวันแต่งงานหรือเปล่า ครองแผ่นดิน :
(V) ;
rule ;
Related:reign over ;
Syn:ครองราชย์, ครองราชย์สมบัติ, เสวยราชสมบัติ, ขึ้นครองราชย์, ครองเมือง, เถลิงถวัลย์ราชสมบัติ, ครองบัลลังก์ ;
Def:ปกครองประเทศ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงครองแผ่นดินยืนนานยิ่งพระมหากษัตริย์พระองค์ใดในประวัติศาสตร์ชาติไทย ครัว :
(N) ;
kitchen ;
Related:kitchenette ;
Syn:ห้องครัว ;
Def:บริเวณสำหรับทำกับข้าวของกิน ;
Samp:บ้านจัดสรรสมัยใหม่แทบจะไม่มีพื้นที่สำหรับครัว ;
Unit:ครัว คร่ำทอง : (V) ; inlay with gold ; Related:gold engraving ; Def:เอาทองฝังเป็นลวดลายลงในโลหะ ; Samp:ช่างสมัยโบราณคร่ำทองกันอย่างวิจิตรบรรจง
คริสตัง :
(N) ;
Roman Catholic ;
Def:ผู้นับถือคริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิก ;
Samp:คริสตังเริ่มแผ่เข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่สมัยอยุธยา ครึกโครม :
(ADV) ;
noisily ;
Related:loudly ;
Def:อย่างแพร่หลาย ;
Samp:มีการประกาศอย่างครึกโครมถึงการเผด็จศึกอย่างรวดเร็วด้วยกำลังทางอากาศที่ทันสมัยไร้เทียมทาน คลื่นลูกใหม่ : (N) ; new wave ; Def:คนรุ่นใหม่ที่เข้ามามีบทบาทในกิจการนั้นๆ แทนคนรุ่นเก่า ; Samp:นักประวัติศาสตร์จะพูดถึงการเคลื่อนไหวนี้ในฐานะคลื่นลูกใหม่ที่จะนำประวัติศาสตร์สู่ยุคใหม่ ; Unit:คน
ความได้เปรียบ :
(N) ;
advantage ;
Syn:การได้เปรียบ, ความเป็นต่อ ;
Ant:ความเสียเปรียบ ;
Def:สภาวะที่ได้ประโยชน์มากกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง ;
Samp:การมีเครื่องมือที่ทันสมัยเป็นความได้เปรียบทางการผลิต ความเป็นมนุษย์ :
(N) ;
humanity ;
Related:human nature ;
Syn:ความเป็นคน ;
Samp:เราเรียนประวัติศาสตร์ไปพร้อมกับแสวงหาที่มาของความเป็นมนุษย์