สยาม :
(N) ;
Siam ;
Syn:ไทย, ประเทศไทย ;
Def:ชื่อเรียกประเทศไทยในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นประเทศไทยเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 ;
Samp:เชียงใหม่เริ่มเปิดประตูความสัมพันธ์กับภาคกลางของสยาม สารบาญชี :
(N) ;
conscription ;
Def:การจัดวิธีเกณฑ์คนเข้ารับราชการฝ่ายทหารและพลเรือนในสมัยโบราณตั้งเป็นกรม เรียกว่า กรมพระสุรัสวดี คือ สัสดี ปัจจุบันนี้ หัวโบราณ :
(ADJ) ;
conservative ;
Related:old-fashioned ;
Syn:หัวเก่า ;
Def:ที่คิดแบบคนสมัยก่อน, ที่นิยมตามแบบเก่าแก่ ;
Samp:เพราะพ่อแม่เขาเป็นคนหัวโบราณ จึงไม่ยอมให้เขาไว้ผมทรงแปลกๆ หัวโบราณ :
(V) ;
be conservative ;
Related:be old-fashioned ;
Syn:หัวเก่า ;
Def:คิดแบบคนสมัยก่อน, นิยมตามแบบเก่าแก่ ;
Samp:เธอมีเงื่อนไขชีวิตมาก จนใครๆ ก็ว่าเธอหัวโบราณ ออกญา :
(N) ;
title above Phra ;
Related:Phraya ;
Syn:พระยา ;
Def:บรรดาศักดิ์ชั้นสูงที่พระราชทานในสมัยอยุธยา สูงกว่าออกพระ เข้าใจว่ามาจากเขมร ;
Samp:ทหารอาสาชาวญี่ปุ่นยามาดะออกรบหลายครั้งจนได้รับแต่งตั้ง เป็นออกญาเสนาภิมุข อัจกลับ :
(N) ;
brass lantern ;
Syn:โคม, โคมไฟ, โคมระย้า ;
Def:โคมอย่างหนึ่งทำด้วยทองเหลือง บางทีมีระย้าห้อย ใช้ในสมัยโบราณ ;
Unit:ช่อ, ดวง, พะวง กรมท่า :
(ADJ) ;
blue ;
Related:dark blue, azure ;
Syn:สีกรมท่า, สีขาบ, สีน้ำเงินแก่ ;
Samp:ในสมัยก่อนหนุ่มสาวผู้มีสตางค์ทั้งหลายนิยมใส่เสื้อนอกแบบสากลสีกรมท่า กระดกกระดนโด่ :
(V) ;
has an ill manner ;
Syn:กระโดกกระเดก, ไม่เรียบร้อย ;
Def:ท่าทางเก้กังไม่เรียบร้อย ;
Samp:เด็กสมัยนี้กระดกกระดนโด่ไม่สู้จะเรียบร้อยเลย กระด้วมกระเดี้ยม :
(V) ;
be slowly ;
Related:be leisurely, be inactively ;
Syn:ต้วมเตี้ยม ;
Ant:คล่องแคล่ว, ว่องไว ;
Def:ไม่คล่องแคล่ว ;
Samp:สาวสมัยโบราณมักจะกระด้วมกระเดี้ยม กระโถน :
(N) ;
spittoon ;
Related:cuspidor, chamber pot ;
Def:ภาชนะสำหรับบ้วนน้ำและทิ้งของต่างๆ ที่ไม่ต้องการ ;
Samp:ในสมัยก่อนบางบ้านที่เปิบอาหารด้วยมือจะมีขัน หรือจอกตักน้ำ และกระโถนเตรียมไว้เพื่อรองน้ำล้างมือ ;
Unit:ใบ, ลูก กระโถนปากแตร : (N) ; spittoon with trumpet-shape mouth ; Related:spherical spittoon with trumpet-shaped opening ; Def:กระโถนทรงกลมมีปากผายออกคล้ายแตร ; Samp:กระโถนปากแตรในสมัยปัจจุบันหายากมาก ; Unit:ใบ, ลูก
กระเบื้องดินเผา :
(N) ;
earthenware ;
Samp:กระเบื้องดินเผาสมัยนี้มีขายอยู่ทั่วไป กระโปรง :
(N) ;
skirt ;
Samp:ผู้หญิงสมัยนี้นิยมนุ่งทั้งกระโปรงยาว และกระโปรงสั้น ;
Unit:ตัว กรุงธนบุรี :
(N) ;
Thon Buri ;
Syn:กรุงธน, ธนบุรี ;
Samp:ในสมัยกรุงธนบุรีมีการติดต่อค้าขายกับประเทศจีน กรุงรัตนโกสินทร์ : (N) ; Rattanakosin ; Samp:คุณตาทวดของฉันเกิดสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น
กลอน :
(N) ;
verse ;
Related:poem, poetry ;
Syn:กวีนิพนธ์, ร้อยกรอง ;
Def:คำประพันธ์ซึ่งแต่เดิมเรียกคำเรียงที่มีสัมผัสทั่วไป จะเป็นโคลง ฉันท์ หรือ กาพย์ ก็ตาม ;
Samp:ในสมัยก่อนพ่อแม่ไม่อยากให้ลูกผู้หญิงรู้หนังสือเพราะกลัวจะเล่นเพลงยาวแต่งกลอนโต้ตอบกับผู้ชาย ;
Unit:คำ, บท กวี :
(N) ;
poet ;
Related:bard ;
Def:ผู้รู้ผู้เชี่ยวชาญในศิลปะการประพันธ์บทกลอน ;
Samp:ศรีปราชญ์เป็นกวีสมัยพระนารายณ์ ;
Unit:คน กาน้ำ :
(N) ;
kettle ;
Related:teakettle, pot ;
Syn:กาต้มน้ำ, กา ;
Def:ภาชนะสำหรับใส่น้ำหรือต้มน้ำ มีพวยและหูสำหรับหิ้วหรือจับ ;
Samp:ในห้องแสดงสินค้ามีกาน้ำสมัยโบราณตั้งแสดงอยู่ ;
Unit:ใบ การเก็บเงิน :
(N) ;
collection ;
Samp:คอมพิวเตอร์สามารถออกแบบระบบการเก็บเงินที่ทันสมัยในห้างสรรพสินค้าได้ การแขวน :
(N) ;
hanging ;
Related:dangling ;
Syn:การห้อย ;
Samp:ในสมัยโบราณตัดสินประหารชีวิตกบฏด้วยการแขวนคอ การคดโกง :
(N) ;
cheat ;
Ant:การซื่อสัตย์ ;
Samp:การคดโกงการเลือกตั้ง ส.ส. มีปรากฏทุกสมัย การครองเรือน :
(N) ;
marriage ;
Related:wedlock, wedding ;
Samp:หลังจากที่สมสมัยสละชีวิตโสดเขาเริ่มรู้สึกดีกับชีวิตการครองเรือนมากขึ้น การจัดส่ง :
(N) ;
distribution ;
Related:delivery ;
Samp:การจัดส่งสินค้าสมัยปัจจุบันมีความสะดวกรวดเร็วมาก การจารึก :
(N) ;
inscribing ;
Related:engraving ;
Samp:การจารึกอักษรมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ การดีดสีตีเป่า : (N) ; playing music ; Syn:การเล่นดนตรี ; Samp:การดีดสีตีเป่ามีมาตั้งแต่สมัยโบราณ
การเที่ยวเตร่ :
(N) ;
tour ;
Related:travel, trip, wandering, rove, ramble ;
Def:การตระเวนไป, การไปที่โน่นที่นี่เพื่อหาความเพลิดเพลิน ;
Samp:สังคมสมัยใหม่มีสิ่งยั่วยุให้เด็กประพฤติตัวออกนอกลู่นอกทางมากมาย เช่น การเที่ยวเตร่กลางคืน การเข้าสถานเริงรมย์ การเต้นรำ การมั่วสุมตามสถานโบว์ลิ่ง การบัญญัติ :
(N) ;
enactment ;
Related:legislation, constitution, establishment ;
Syn:การกำหนด, การตรา ;
Def:การตราหรือการกำหนดขึ้นไว้เป็นข้อบังคับเป็นหลักเกณฑ์ หรือเป็นกฎหมาย เช่น การบัญญัติศัพท์ การบัญญัติกฎหมาย ;
Samp:พระธรรมศาสตร์ใช้เป็นหลักในการบัญญัติกฎหมายในสมัยกรุงสุโขทัย การบัญญัติศัพท์ : (N) ; coining (new terms) ; Syn:การกำหนดศัพท์ ; Samp:วงการเศรษฐกิจ วงการศิลปะ วงการกฎหมาย วงการเมือง ฯลฯ ต่างก็มีการบัญญัติศัพท์ใหม่ๆ ขึ้นใช้ให้เหมาะกับความจำเป็นของวิทยาการสมัยใหม่
การผสาน :
(N) ;
integration ;
Related:welding, combination, joining, cohesion, sticking, mixing ;
Syn:การประสาน, การผสมผสาน ;
Def:การทำให้เข้ากันสนิท, การเชื่อมติด ;
Samp:ในปีพ.ศ. 2532 เส้นทางศิลปร่วมสมัยในบ้านเรานั้นจะเห็นว่าส่วนหนึ่งเป็นการผสานระหว่างศิลปประเพณีและศิลปตะวันตก การย้อนกลับ :
(N) ;
return ;
Related:recurrence, retraction, going back, turning back, reversion ;
Syn:การหวน, การถอยกลับ, การหวนกลับ ;
Samp:จุดสำคัญของการทัวร์ศิลปวัฒนธรรมของเราครั้งนี้อยู่ที่การย้อนกลับไปในอดีตกล่าวคือ การไปชมสถานที่ที่เคยเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมในสมัยโบราณ การเรือน :
(N) ;
housework ;
Syn:การบ้านการเรือน ;
Def:งานของแม่บ้าน เช่น หุงต้มอาหาร เย็บปักถักร้อย ;
Samp:ในสมัยก่อนเด็กผู้หญิงได้เรียนวิชาการฝีมือและการเรือนกับมารดาที่บ้าน การศึก :
(N) ;
war ;
Related:battle, conflict, combat, fight, campaign ;
Syn:การสงคราม, การต่อสู้, การรบ, การรบทัพจับศึก ;
Def:การใช้กำลังเข้าประหัตประหารกันอย่างรุนแรงระหว่างรัฐหรือประเทศตั้งแต่ 2 รัฐหรือ 2 ประเทศขึ้นไป, การต่อสู้กันระหว่างบุคคลกับบุคคลหรือระหว่างพวกหนึ่งกับอีกพวกหนึ่ง, โดยปริยายหมายถึงการเกิดขัดแย้งต่อสู้เป็นปฏิปักษ์ขึ้นในใจ ;
Samp:ในสมัยโบราณ นายทัพนายกองต้องเตรียมพร้อมและเรียนรู้การศึกการสงครามจากราชครู การอบรม :
(N) ;
teaching ;
Related:instructing, tutoring ;
Syn:การอบรมสั่งสอน, การอบรมเลี้ยงดู ;
Def:การแนะนำพร่ำสอนให้ซึมซาบเข้าไปจนติดเป็นนิสัย ;
Samp:ในสมัยก่อนเจ้าอาวาสและพระภิกษุสงฆ์มีบทบาทสำคัญในการอบรมเด็กให้เป็นคนดีในสังคม การอุบัติ :
(N) ;
occurrence ;
Related:happening ;
Syn:การกำเนิด, การเกิด, การบังเกิด ;
Samp:นักโบราณคดีสามารถใช้กระดูกมนุษย์เป็นเครื่องบอกการอุบัติของมนุษย์ในสมัยแรกได้ กินข้าว :
(V) ;
eat ;
Related:take, have ;
Syn:ทานข้าว, รับประทานข้าว ;
Samp:คนไทยรู้จักกินข้าวด้วยช้อนส้อมอย่างฝรั่งสมัยใหม่และด้วยตะเกียบอย่างจีน กุยเฮง : (N) ; Chinese jacket ; Related:open-chested upper garment, Chinese outer garment ; Syn:เสื้อกุยเฮง ; Def:เสื้อแบบจีนชนิดหนึ่ง คอกลม ผ่าอกตลอด ติดกระดุม ; Samp:การแต่งตัวแบบนักเลงในสมัยหนึ่ง คือ ใส่เสื้อกุยเฮง นุ่งกางเกงแพรปังลิ้น สวมหมวก ถือไม้เท้า ; Unit:ตัว
กุลธิดา :
(N) ;
good daughter ;
Related:virtuous daughter ;
Syn:ลูกสาว, บุตรี, บุตรสาว, ธิดา, ลูกหญิง ;
Ant:กุลบุตร ;
Def:ลูกหญิงผู้มีตระกูล ;
Samp:ในสมัยก่อน กุลบุตรกุลธิดาที่ได้รับการศึกษาจากสถาบันการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย ล้วนเป็นผู้เกิดจากครอบครัวที่มีเศรษฐกิจพอมีอันจะกิน ;
Unit:คน เก่ง :
(V) ;
be expert ;
Related:be proficient, be good at, be skilful ;
Syn:สามารถ, รอบรู้ ;
Def:สามารถในทางใดทางหนึ่ง ;
Samp:ผู้หญิงในสมัยก่อนถูกอบรมเลี้ยงดู เตรียมให้เป็นภรรยาที่ดี จึงต้องเก่งในการจัดบ้านและการครัว เก็บเนื้อเก็บตัว :
(V) ;
be withdrawn from ;
Related:isolate, confine ;
Syn:เก็บตัว ;
Ant:แสดงตัว, เปิดเผยตัว ;
Def:สงวนตัวไม่ไปงานสังคม, ไม่ออกสังคม, ไม่คบหาสมาคมกับใคร ;
Samp:ผู้หญิงสมัยนี้เค้าไม่ต้องเก็บเนื้อเก็บตัว เป็นผ้าพับไว้เหมือนสมัยคุณแม่อีกแล้ว เกลือสมุทร :
(N) ;
sea salt ;
Related:table salt ;
Syn:เกลือทะเล, เกลือแกง ;
Ant:เกลือสินเธาว์, เกลือบก ;
Def:เกลือที่ได้จากน้ำทะเล ;
Samp:มนุษย์รู้จักการทำเกลือตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ราว 10,000 ปีก่อนคริสตศักราช ทั้งเกลือสินเธาว์ในแผ่นดินและเกลือสมุทรแถบชายทะเล ;
Unit:เม็ด, ถุง, กิโลกรัม เกาทัณฑ์ :
(N) ;
crossbow ;
Related:cross-bow, bow, war-bow, eyebrow ;
Syn:ธนู, กุทัณฑ์ ;
Def:อาวุธชนิดหนึ่ง ประกอบด้วยคันสำหรับยิง ;
Samp:อาวุธที่ใช้ในสมัยอยุธยานั้น จะเป็นอาวุธประจำกายของแต่ละบุคคลทั้งสิ้น เช่น ทวน หอก ดาบ แหลน หลาว เกาทัณฑ์ ;
Unit:คัน ข้างล่าง :
(ADV) ;
below ;
Related:beneath, under ;
Syn:ข้างใต้ ;
Ant:ข้างบน ;
Def:อยู่ในที่หรือฐานะต่ำกว่าสิ่งที่อ้างถึง, ถัดไปข้างใต้ ;
Samp:บ้านเรือนไทยสมัยก่อนจะนิยมสร้างเล้าไก่ไว้ข้างล่างตัวบ้าน ขาดช่วง :
(V) ;
cease ;
Related:pause, stop, discontinue, suspend ;
Syn:ทิ้งช่วง ;
Samp:การสงครามของไทยกับพม่าขาดช่วงมาตั้งแต่สิ้นรัชกาลสมเด็จพระนเรศวรราช จนถึงสมัยอยุธยาตอนปลายในรัชกาลพระเจ้าเอกทัศน์ ข้าราชการประจำ :
(N) ;
senior official ;
Related:government official ;
Syn:ข้าราชการ ;
Def:บุคคลซึ่งรับราชการโดยได้รับเงินเดือนจากเงินงบประมาณรายจ่ายหมวดเงินเดือน ;
Samp:ข้าราชการประจำบางกลุ่มตกเป็นเครื่องมือรับใช้นักการเมืองมาแทบทุกยุคทุกสมัย