forbid : (VT) ; ห้าม ; Related:ห้ามปราม, ไม่อนุญาต ; Syn:prohibit, ban, disallow ; Ant:allow, permit

prohibit : (VT) ; ห้าม ; Related:ห้ามปราม, ไม่อนุญาติ ; Syn:forbid, interdict, ban

ban : (VT) ; ห้าม ; Related:สั่งห้าม ; Syn:veto, bar

bar from : (PHRV) ; ห้าม ; Related:ขัดขวาง, ห้ามเข้า

cool out : (PHRV) ; ห้าม ; Related:ทำให้ท้อแท้, หยุดยั้ง

taboo : (VT) ; ห้าม ; Syn:inhibit, forbid, prevent, restrict ; Ant:allow, permit, sanction

veto : (VT) ; ห้าม ; Related:ขัดขวาง, ยับยั้ง ; Syn:ban, forbid, prohibit

หม่อมห้าม : (N) ; king's plebeian concubine ; Def:หญิงสามัญที่เป็นภรรยาของเจ้านาย, ใช้คำนำหน้านามว่า หม่อม ; Samp:พระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์เข้าเฝ้าอาการประชวร รวมไปถึงเจ้าจอม, หม่อมห้าม, ขุนนางน้อยใหญ่ ; Unit:คน

หม่อม : (N) ; Lady ; Related:Duchess, king's grandson's wife, Mom ; Def:คำที่ใช้นำหน้าชื่อหญิงสามัญที่เป็นภรรยาของเจ้าฟ้า พระองค์เจ้า และหม่อมเจ้า, ยศของหม่อมราชวงศ์ที่เลื่อนขึ้นเป็นหม่อมราชนิกุล ; Samp:ท่านจันทร์สมรสกับหม่อมวิภามีบุตรและบุตรี 4 คน ; Unit:คน

หม่อม : (N) ; Lady ; Related:Duchess, king's grandson's wife, Mom ; Def:คำที่ใช้นำหน้าชื่อหญิงสามัญที่เป็นภรรยาของเจ้าฟ้า พระองค์เจ้า และหม่อมเจ้า, ยศของหม่อมราชวงศ์ที่เลื่อนขึ้นเป็นหม่อมราชนิกุล ; Samp:ท่านจันทร์สมรสกับหม่อมวิภามีบุตรและบุตรี 4 คน ; Unit:คน

ห้าม : (V) ; forbid ; Related:prohibit, disallow, ban ; Def:ให้เว้นกระทำ, ไม่ให้ทำตามที่กำหนดไว้

นางห้าม : (N) ; royal concubine ; Related:prince's concubine ; Syn:นางสนม, หม่อมห้าม ; Def:หญิงสามัญที่เป็นภรรยาของเจ้านายที่ไม่ใช่สะใภ้หลวง ; Samp:เธอถูกเลือกเข้าไปเป็นนางห้ามอยู่ในวัง ; Unit:คน

ห้ามปราม : (V) ; dissuade ; Related:warn, discourage, deter ; Syn:ห้าม ; Def:สั่งไม่ให้ทำ ; Samp:ลูกชายกับลูกสะใภ้ทะเลาะตบตีแล้วร้องไห้เสียงลั่นจนผู้เป็นแม่ต้องออกมาห้ามปราม

หวงห้าม : (V) ; forbid ; Related:restrict, prohibit ; Syn:ห้าม ; Ant:อนุญาต ; Def:ห้ามกันไว้ ; Samp:ผู้ใหญ่แสนจะหวงห้ามไม่ให้ลูกหลานผู้หญิงออกจากบ้าน ยามตะวันลับดวงไปแล้ว

หม่อมห้าม : น. หญิงสามัญที่เป็นเมียของเจ้านาย, ใช้คํานําหน้านามว่า หม่อม.

ห้าม : ก. ให้เว้นกระทํา, ไม่ให้ทําตามที่กําหนดไว้. น. เรียกภรรยาของเจ้านายที่ ไม่ใช่สะใภ้หลวง ว่า นางห้าม, เรียกหญิงสามัญที่เป็นเมียของเจ้านาย ว่า หม่อมห้าม.

หม่อม : น. หญิงสามัญที่เป็นภรรยาของเจ้าฟ้า พระองค์เจ้า หรือหม่อมเจ้า, บุตร ชายหญิงของพระองค์เจ้าหรือหม่อมเจ้า, (โบ) เจ้าฟ้า พระองค์เจ้า หรือ หม่อมเจ้า ที่ต้องโทษถูกถอดจากบรรดาศักดิ์, คํานําหน้าชื่อราชนิกุล ราชินีกุลชั้นผู้ใหญ่ทั้งชายหญิงที่ไม่มีตําแหน่ง, คํานําหน้าชื่อหญิงสามัญ ซึ่งไม่มีบรรดาศักดิ์ได้เป็นภรรยาของเจ้าคุณราชพันธ์ในตระกูลบุนนาค ทั้ง ๓ ชั้น เช่น หม่อมปาน หม่อมรอด, คํานําหน้านามบุคคลที่เป็นผู้ดีมี ตระกูลทั้งชายหญิง เช่น เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา สมัยธนบุรี เรียกว่า หม่อมบุนนาค.

ห้ามสมุทร : น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ ทั้ง ๒ ข้างยกเสมอพระอุระ ตั้งฝ่าพระหัตถ์ยื่นออกไปข้างหน้า เป็นกิริยา ห้าม ที่สร้างเป็นแบบพระทรงเครื่องก็มี.

หม่อมราชวงศ์ : น. คํานําหน้าชื่อบุตรของหม่อมเจ้า.

ขลุปัจฉาภัตติกังคะ : องค์แห่งผู้ถือ ห้ามภัตที่เขานำมาถวายภายหลัง คือ เมื่อลงมือฉันแล้วมีผู้นำอาหารมาถวายอีก ก็ไม่รับ (ธุดงค์ข้อ ๗)

จักรวรรดิวัตร ๑๒ : ๑.อนฺโตชนสฺมึ พลกายสฺมึ คุ้มครองสงเคราะห์แก่ชนในพระราชฐานและพยุหเสนา ๒.ขตฺติเยสุ แก่กษัตริย์เมืองขึ้นหรือผู้ครองนครภายใต้พระบรมเดชานุภาพ ๓.อนุยนฺเตสุ แก่กษัตริย์ที่ตามเสด็จคือ เหล่าเชื้อพระวงศ์ผู้เป็นราชบริพาร ๔.พฺราหฺมณคหปติเกสุ แก่พราหมณ์และคฤหบดีทั้งหลาย ๕.เนคมชานปเทสุ แก่ชาวนิคมและชาวชนบทคือ ราษฎรพื้นเมืองทั้งเหล่าย ๖.สมณพฺราหฺมเณสุ แก่เหล่าสมณพราหมณ์ ๗.มิคปกฺขีสุ แก่เหล่าเนื้อนกอันพึงบำรุงไว้ให้มีสืบพันธุ์ ๘.อธมฺมการปฏิกฺเขโป ห้ามปรามมิให้มีความประพฤติการอันไม่เป็นธรรม ๙.อธนานํ ธนานุปฺปทานํ เจือจานทรัพย์ทำนุบำรุงแก่ผู้ขัดสนไร้ทรัพย์ ๑๐.สมณพฺราหฺมเณ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺหาปุจฺฉนํ ไปสู่หาพราหมณ์ไต่ถามอรรถปฤษณา ๑๑.อธมฺมราคสฺส ปหานํ เว้นความกำหนัดในกามโดยอาการไม่เป็นธรรม ๑๒.วิสมโลภสฺส ปหานํ เว้นโลภกล้า ไม่เลือกควรไม่ควร

ญาตัตถจริยา : พระพุทธจริยาเพื่อประโยชน์แก่พระญาติ, ทรงประพฤติประโยชน์แก่พระประยูรญาติ เช่น ทรงอนุญาตให้พระญาติที่เป็นเดียรถีย์เข้ามาอุปสมบทในพระพุทธศาสนา ไม่ต้องอยู่ติตถิยปริวาส ๔ เดือนก่อน เหมือนเดียรถีย์อื่น และเสด็จไปห้ามพระญาติที่วิวาทกันด้วยเรื่องน้ำ เป็นต้น ดู พุทธจริยา

ทัณฑกรรม : การลงอาชญา, การลงโทษ; ในที่นี้ หมายถึงการลงโทษสามเณรคล้ายกับการปรับอาบัติภิกษุ ได้แก่กักบริเวณ ห้ามไม่ให้เข้า ห้ามไม่ให้ออกจากอาราม หรือการใช้ตักน้ำ ขนฟืน ขนทราย เป็นต้น

ธรรมกาย : “ผู้มีธรรมเป็นกาย” เป็นพระนามอย่างหนึ่งของพระพุทธเจ้า (ตามความในอัคคัญญสูตร แห่งทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค) หมายความว่า พระองค์ทรงคิดพุทธพจน์คำสอนด้วยพระหทัยแล้วทรงนำออกเผยแพร่ด้วยพระวาจา เป็นเหตุให้พระองค์ก็คือพระธรรม เพราะทรงเป็นแหล่งที่ประมวลหรือที่ประชุมอยู่แห่งธรรมอันปรากฏเปิดเผยออกมาแก่ชาวโลก; อนึ่งธรรมกายคือกองธรรมหรือชุมนุมแห่งธรรมนั้น ย่อมเจริญงอกงามเติบขยายขึ้นได้โดยลำดับจนไพบูลย์ ในบุคคลผู้เมื่อได้สดับคำสอนของพระองค์ แล้วฝึกอบรมตนด้วยไตรสิกขาเจริญมรรคให้บรรลุภูมิแห่งอริยชน ดังตัวอย่างดำรัสของพระมหาปชาบดีโคตมี เมื่อครั้งกราบทูลลาพระพุทธเจ้าเพื่อปรินิพพานตามความในคัมภีร์อปทานตอนหนึ่งว่า “ข้าแต่พระสุคตเจ้า หม่อมฉันเป็นมารดาของพระองค์, ข้าแต่พระธีรเจ้า พระองค์ก็เป็นพระบิดาของหม่อมฉัน..รูปกายของพระองค์นี้ หม่อมฉันได้ทำให้เจริญเติบโต ส่วนธรรมกายอันเป็นที่เอิบสุขของหม่อมฉัน ก็เป็นสิ่งอันพระองค์ได้ทำให้เจริญเติบโต”; สรุปตามนัยอรรถกถาธรรมกายก็คือโลกุตตรธรรม ๙ หรือ อริยสัจ

ขลีน : (ปุ. นปุ.) บังเหียนม้า คือเครื่องบังคับม้าให้ไปตามที่ต้องการ ทำด้วยเหล็กหรือไม้ใส่ผ่าปากม้า ที่ปลายมีห่วงสองข้างสำหรับผูกสายบังเหียนโยงไว้ให้ผู้ขี่ถือ, เหล็กผ่าปากม้า. ขลุ (อัพ. นิบาต) ก็, ริม, ใกล้, แท้จริง, ได้ ยินว่า, เขาลือว่า, ห้าม, แล. ลงในอรรถ อนุสสวะ ปฏิเสธ ปรากฏ และ ปทปูรณะ.

นิวาเรติ : ก. ป้องกัน, กีดขวาง, ห้าม, ปฏิเสธ

นิเสเธติ : ก. ป้องกัน, ห้าม

ปฏิกฺโกสติ : ก. ด่าตอบ, ติเตียน, แช่งด่า, ดูหมิ่น; คัดค้าน, ปฏิเสธ, ห้าม

ปฏิเสธติ, - เธติ : ก. ปฏิเสธ, ห้าม, ป้องกัน, กีดกั้น, ขัดขวาง

ห้าม : นิวาเรติ, ปฏิพาหติ

ห้าม, คัดค้าน : นิวาเรตฺวา, ปฏิกฺขิปิตฺวา, ปฏิพาหิตฺวา, ปฏิเสเธตฺวา, นิเสเธตฺวา, วารยิตฺวา

กีดกั้น, ห้าม : อาวรติ [ก.]

ห้ามคน, ห้ามอันตราย : นิวาเรตฺวา

ห้ามใจ : นิเสเธตฺวา

กีดกัน, ห้ามแล้ว : โอวฏ [กิ.]

เครื่องห้าม : ปฏิปกฺขภูตา, ปฏิฆาตภูตา

เป็นเครื่องห้าม : ปฏิปกฺขภูตา โหนฺติ, ปฏิฆาตภูตา