กายานุปสฺสนาสติปฏฺฐ าน : (นปุ.) การตั้งไว้ ซึ่งสติกำหนดพิจารณาซึ่งกาย, การตั้งไว้ซึ่งสติเป็นเครื่องกำหนดพิจารณากาย, การตั้งสติกำหนดพิจารณากาย.
กายานุปสฺสี : ป. ผู้พิจารณาเห็นกายในกายเป็นนิตย์, ผู้ตั้งสติกำหนดกาย
กาฬเมยฺย : ป. นกแซงแซว
กาฬิย : (นปุ.) กระลำพัก วิ. กาฬวณฺณํ ชเน ตีติ กาฬิยํ. อิย ปัจ.
กิริยวาที : (ปุ.) บุคคลผู้มีปกติกล่าวว่า อ. กรรมอันบุคคลทำแล้วชื่อว่าเป็นอันทำ, ฯลฯ.
เกทารปริยาทา : (อิต.) คันนา.
เกยฺย : ค. (สิ่ง) ที่ควรซื้อ
โกฏิย : ป. พังพอน
โกปเนยฺย : ค. เป็นที่ตั้งแห่งความโกรธ
โกเลยฺย : (ปุ.) หมา?
โกเสยฺยปาวาร : ป. ผ้าห่มซึ่งทอด้วยไหม, เสื้อคลุมไหม
ขตฺติยมายา : อิต. มารยากษัตริย์
ขตฺติยา, - ยานี : อิต. นางกษัตริย์, เจ้าหญิง
ขยาตีต : ค. ล่วงเลยไป, การหมดไปแล้วกลับคืนมาใหม่
ขยานุปสฺสนา : อิต. ความรู้แจ้งเห็นจริงในความเสื่อม
คงฺเคยฺย : (วิ.) เกิดในแม่น้ำคงคา, อยู่ในแม่น้ำ คงคา. วิ. คงฺคาย ชาโต คงฺเคยฺโย. คงฺคาย วสตีติ คงฺเคยฺโย. เณยฺย ปัจ. ราคาทิตัท. รูปฯ ๓๖๒.
คพฺภเสยฺยา : อิต. การก้าวลงสู่ครรภ์, การจุติมาเกิดในครรภ์
คพฺภาสย : (ปุ.) มดลูก ชื่ออวัยวะภายในของ หญิงสำหรับตั้งครรภ์. วิ. คพฺโภ อาสเต ติฏฺฐตฺยเตรฺติ คพฺภาสโย (อวัยวะเป็นที่ เข้าไปดำรงอยู่ของสัตว์ผู้เกิดในครรภ์).
คมนนฺตราย : ป. อันตรายในการไปหรือการเดินทาง
ครุฏฐานิย : ค. ผู้ตั้งอยู่ในตำแหน่งครู, ผู้ควรแก่การเคารพนับถือและยกย่อง
คาเมยฺย : ค. ซึ่งอยู่ในบ้าน, เกี่ยวกับบ้าน
คิริย : ป. ชื่อนักแสดงละครพวกหนึ่ง
คุณสขฺยา : (อิต.) การนับด้วยวิธีคูณ, การคำนวนด้วยวิธีคูณ.
คุณิฏฺฐ คุณิย : (วิ.) มีคุณที่สุด มีคุณกว่า. คุณวนฺตุ, คุณมนฺตุ+อิฏฐ, อิย ปัจ. ลบ วนฺตุ, มนฺตุ วิ. สพฺเพ อิเม คุณวนฺโต คุณมนฺโต วา, อยมิเมสํ วิเสเสน คุณวา คุณมา วาติ คุณิฏฺโฐ คุณิโย. รูปฯ๓๘๐.
โคมย : (วิ.) อันโคทำแล้ว วิ. โคโต ปกโต โคมโย. อันเกิดแล้วแต่โค วิ. โคโต นิพฺพตฺโต โคมโย. มย ปัจ. ปกติตัท.
จิตฺตาธิปเตยฺย : ค. มีธรรมที่เป็นใหญ่คือจิต
จินฺตามย : ค. ซึ่งสำเร็จด้วยความคิด
จินฺเตยฺย : ค. (สิ่ง) ที่พึงคิด, ที่ควรดำริ, ที่ควรไตร่ตรอง
ฉนฺทาธิปเตยฺย : ค. ตกอยู่ในอำนาจความรักใคร่หรือพอใจ, มีความรักใคร่พอใจเป็นใหญ่
ฉาทนีย : ค. ควรปกปิด, ควรกำบัง, ควรห่อหุ้ม
เฉทนกปาจิตฺติยา : (อิต.) เฉทนกปาจิตตีย์ ชื่ออาบัติปาจิตตีย์ ที่ต้องให้ตัดของที่ทำ เกินกำหนด (ประมาณ) ออกเสียก่อนจึง แสดงอาบัติตก คือจึงจะพ้นจากอาบัติ.
ชนปทตฺถาวริย : นป. ความถาวรหรือมั่นคงแห่งชนบท
ชาคริย : (ปุ.)
ชาคริยานุโยค : (ปุ.) การประกอบความเพียร, การประกอบความเพียรเพื่อชำระใจให้ หมดจด.
ชานิยา : ก. พึงรู้, พึงทราบ, พึงเข้าใจ
ชาเมยฺย : ป. ลูกของน้องสาวพี่สาว, หลาน
ชิมฺเหยฺย : นป. ความคด, ความหลอกลวง, ความฉ้อโกง
ชิวฺหามูลย : ป. ลิ้นไก่
ชีวนฺตราย : (ปุ.) อันตรายของชีวิต, อันตราย แก่ชีวิต.
ชีวิตปริยาทาน : นป. การดับของชีวิต, การสิ้นสุดชีวิต
ชีวิตินฺทฺริยารมฺมณ : (วิ.) มีอินทรีย์คือชีวิตเป็น อารมณ์.
เชยฺย : (วิ.) พึงชนะ วิ. เชตพฺพนฺติ เชยฺยํ. ชิ ธาตุ ณฺย ปัจ. วิการ อิ เป็น เอ ซ้อน ยุ.
ฐานิย : (วิ.) เป็นที่ตั้ง, เป็นฐานะ, ควรแก่ฐานะ, น่ารัก, น่าชม.
ฐิติภาคิย : ค. ผู้มีส่วนแห่งความตั้งมั่น, ผู้มีหลักฐาน, ผู้มีความยั่งยืน
ตณฺฑุเลยฺย : (ปุ.) กระเพรา, มะพลับ. วิ. ตมียติ วิการ มาปาทียตีติ ตณฺฑุโล. ตณฺฑุลโต ชายตีติ ตณฺฑุเลยฺโย. เณยฺย ปัจ. เป็น ตณฺฑุลิย บ้าง.
ตณฺฑุเลยฺย, - เลยฺยก : ป. กระเพรา, มะพลับ
ตณฺหาธิปเตยฺย : ค. เป็นใหญ่เหนือตัณหา
ตนยา : (อิต.) ลูกหญิง, ลูกสาว.
ตสฺสปาปิยสิกา ตสฺสปาปิยฺยสิกา : (อิต.) ตัสสปาปิยสิกา ชื่อวิธีระงับอาบัติอย่าง ๑ ใน ๗ อย่าง