อาขยา : อิต. ชื่อ, นาม, คำร้องเรียก
อาจย : ป. การสั่งสม, การรวบรวม, ก่อทำขึ้น
อาติเถยฺย : นป. ของต้อนรับแขก, ของควรรับแขก
อาทิย :
๑. ค. (๑) กินได้, รับประทานได้;
(๒) ดู อาทิ๒. กิต. ถูกถือเอาแล้ว อาธิปจฺจ, อาธิปเตยฺย : นป. อธิปไตย, ความเป็นใหญ่
อาธิปเตยฺยอาธิปฺปเตยฺย : (นปุ.) แปลเหมือนอาธิปจฺจ.วิ.อธิปติสฺสภาโวอาธิปเตยฺยํวา.เณยฺยปัจ.าวตัท.รูปฯ ๓๗๑.
อานย : (ปุ.) การนำมา. อาปุพฺโพนินีวานยเน, อ, ยุ, ส. อานยอานยน.
อายติชาติชรามรณีย : (วิ.) อันเป็นที่ตั้งแห่งชาติและชราและมรณะต่อไป.เป็นฐานตัท.มีส. ทวันและวิเสสนบุพ.กัม. เป็นท้อง.
อายาจนปณฺณ : (นปุ.) หนังสือยื่นคำร้อง, ใบยื่นคำร้อง, ฏีกา.
อายาจนา : (อิต.) วาจาเป็นเครื่องขอโดยยิ่ง, ฯลฯ, การเชื้อเชิญ, ฯลฯ, การเซ่นสรวง.
อายาจิกา : อิต. หญิงผู้ขอ, หญิงผู้อ้อนวอน
อายาติ : ก. มาถึง, กลับมา
อายาเปติ : ก. ให้ดำเนินไป, ให้เป็นไป
อารกฺเขยฺย : ค. ควรดูแลรักษา
อาโรคฺยสาลา : (อิต.) โรงพยาบาล.ส. อาตุรศาลา
อาสยานุสยญาณ : (นปุ.) ญาณอันเป็นไป ด้วยสามารถแห่งความรู้ซึ่งฉันทะเป็น ที่มา นอนและธรรมเป็นที่มานอนตาม, ญาณ (ความรู้) ในฉันทะเป็นที่มานอน และกิเลส อันนอนเนืองของสัตว์ ท., ญาณเป็นเครื่อง รู้ซึ่งฉันทะเป็นที่มานอน และกิเลสเป็นที่มา นอนตาม, ปัญญาหยั่งรู้ อัธยาศัยและอนุสัย ของสัตว์ท.
อาหริย : ค. ผู้ควรนำมา
อาหุเนยฺย, - เณยฺย : ค. ควรแก่การบูชา, ควรแก่การบวงสรวง
อิลฺลิยา : อิต. กระบี่, ดาบสั้น, กฤช
อิสฺสริยาภรณ : (นปุ.) เครื่องประดับอันยิ่งใหญ่, อิสริยาภรณ์ (เครื่องประดับเกียรติยศ).
อุตฺตริย : นป. ความเป็นของสูง, ความเลิศยิ่ง; คำกล่าวตอบ
อุตฺตรีย : (นปุ.) ผ้าห่ม, อุตตราสงค์. วิ. อุตฺตรสฺมึ เทหภาเค ภวํ อุตฺตรียํ. อีย ปัจ.
อุทฺธภาคิย : ค. ซึ่งอยู่ส่วนบน, เป็นส่วนเบื้องสูง
อุทรามย : ป. โรคบิด
อุปฺปฏิปาฏิยา : ก. วิ. ผิดระเบียบ, ขัดต่อระเบียบ
อุปเมยฺย : ค. อุปไมย, สิ่งที่เขาพึงเปรียบเทียบได้
อุปยาจิตก : นป. การอ้อนวอน, การขอร้อง
อุปยาติ : ก. ไปถึง, ไปใกล้, เข้าใกล้
อุปสงฺเขยฺย : ค. อันควรนับได้, ควรตระเตรียม
อุปเสนิยา : อิต. คนหรือสัตว์ที่น่ารัก
อุยฺยาติ : ก. ออกไป, หนีไป, หลีกไป
อุยฺยานวนฺต : ค. มีสวนเป็นที่น่ารื่นรมย์
อุสภาชาเนยฺย : (ปุ.) โคผู้รู้ซึ่งเหตุและภาวะมิ ใช่เหตุโดยยิ่ง, โคผู้ ผู้อาจในอันรู้ซึ่งกิจ โดยพลัน, โคผู้อาชาไนย (ผู้ได้รับการฝึก มาดีแล้วรู้เหตุและภาวะมิใช่เหตุได้รวดเร็ว).
อุสฺสูรเสยฺยา : (อิต.) การนอนมีพระอาทิตย์ ในเบื้องบน, การนอนสาย (ตื่นนอนสาย), ความเป็นคนนอนสาย (ตื่นสาย), ความเป็นผู้นอนสาย.
อุสุยา อุสฺสูยา อุสูยา : (อิต.) ความริษยา, ฯลฯ. อุสูยฺ โทสาวิกรเณ, อ.
เอกสย : ป. ม้า
เอกเสยฺยา : อิต. ฟูกหรือเบาะสำหรับนอนคนเดียว
เอกากิย : ค. โดดเดี่ยว, เปล่าเปลี่ยว
โอจิตฺย : นป. ความเหมาะสม, ความสมควร
โอธานีย : นป. ที่สำหรับวางของ, ที่ใส่ของ
โอรมฺภาคิย : (วิ.) อันเป็นไปในส่วนเบื้องต่ำ.
ฆฏียนฺต : (นปุ.) ถัง, ถังมีสาย, ครุ, โพง (ชง โลง), ชงโลง, แครง ชื่อภาชนะสานสำ- หรับตักน้ำรดต้นไม้ รูปร่างคล้าย หอยแครง มีด้ามยาว. ฆฏีปุพฺโพ, ยา คติปาปุณเนสุ, อนฺโต อโต วา.
นิยฺยาน : (ปุ.) ธรรมเป็นเครื่องนำออก, ธรรม เครื่องนำออก. นิปุพฺโพ, ยา คติปาปุเณสุ. ยุ.
อายาม : (ปุ.) การชัก, การชักมา, ฯลฯ, ความยาว, ส่วนยาว.อาปุพฺโพ, ยา คติปาปุณเนสุโม.ยมุวาอุปรเม, อ. ส. อายาม.
อุปยาน : (นปุ.) บรรณาการ, เครื่องบรรณาการ, ของที่ส่งไปให้ วิ. อุปยนฺติ เอเตน อิสฺสรสฺส วา ปิยมาปสฺส สนฺติกํ คจฺตีติ อุปยานํ. อุปปุพฺโพ, ยา คติยํ. ยุ.
อุปายาส : (ปุ.) ความคับแค้น, ความคับแค้น ใจ, ความเคือง. อุป อา ปุพฺโพ, ยา คติยํ, โส.
อุยฺยาม : (ปุ.) ความเพียร, ความหมั่น, ความพยายาม, ความขยัน, ความขยันขันแข็ง, การตั้งหน้าทำ. วิ. อุทฺธํ ยนฺติ เยน โส อุยฺยาโม. อุทฺธํปุพฺโพ, ยา คมเน, โม. ส. อุทฺยาม.
กาปญฺญ : (นปุ.) ความเป็นแห่งบุคคลผู้อันคน ควรกรุณา, ความเป็นแห่งคนผู้ควรสงสาร. กปณ ศัพท์ ณฺย ปัจ. ภาวตัท. ทีฆะต้น ศัพท์ ลบ อ ที ณ ด้วยอำนาจ ปัจ. ได้รูป เป็น ณฺ ลบ ณฺ ของปัจ. เหลือ ย รวมกับ ณฺ ที่สุดศัพท์ เป็น ณฺย แปลง ณฺย เป็น ญฺญ.