พรหมวิหาร : (N) ; four principles virtuous existence ; Related:sublime states of mind ; Def:ธรรมของพรหมหรือของท่านผู้เป็นใหญ่ มี 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ; Samp:ผู้บังคับบัญชาควรใช้หลักพรหมวิหารสี่ในการปกครองคน
พรหม :
(N) ;
Brahma ;
Syn:พระพรหม ;
Def:ชื่อพระเป็นเจ้าผู้สร้างโลกตามศาสนาพราหมณ์, เทพในพรหมโลก จำพวกมีรูป เรียก รูปพรหม ;
Samp:ความเชื่อทางศาสนาพราหมณ์เชื่อว่าพระพรหมคือผู้สร้างโลก ;
Unit:องค์
วิหาร :
(N) ;
temple ;
Related:Buddha image hall ;
Def:ที่อยู่ของพระสงฆ์ ;
Samp:หลวงพ่อได้พัฒนาวัดบางพระอย่างจริงจังจนโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญมีครบถ้วน ;
Unit:หลัง
พระพรหม :
(N) ;
Brahma ;
Syn:พรหม ;
Def:ชื่อพระเป็นเจ้าผู้สร้างโลกตามศาสนาพราหมณ์ ;
Samp:พระพรหมเป็นมหาเทพผู้มีจิตใจกอปรไป เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขาในทางพระพุทธศาสนาจึงได้เรียกว่าพรหมวิหารสี่ ;
Unit:องค์
พิหาร :
(N) ;
monastery ;
Syn:วิหาร ;
Def:ที่อยู่ของพระสงฆ์, ที่ประดิษฐานของพระพุทธรูป ;
Samp:ศิลาจารึกหลักที่ 1 กล่าวไว้ว่า กลางเมืองสุโขทัยมีพิหาร มีพระพุทธรูปทอง มีพระอัฏฐารส
พรหมชาติ : (N) ; name of for fortune-teller book ; Related:name of a treatise in astrology ; Syn:ตำราพรหมชาติ ; Def:ชื่อตำราหมอดู ; Samp:โปรแกรมทายดวงชะตานี้เขียนขึ้นอย่างเคร่งครัดตามแบบการคำนวนในตำราพรหมชาติ ; Unit:เล่ม
พรหมไทย : (N) ; parental gift ; Def:ทานอันประเสริฐสุด, ของที่บิดามารดาให้ ; Samp:พระกริ่งองค์นี้ถือเป็นพรหมไทยที่ฉันได้รับมาจากพ่อ
พรหมลิขิต :
(N) ;
fate ;
Related:destiny ;
Syn:โชคชะตา, บุญกรรม ;
Def:อำนาจที่กำหนดความเป็นไปของชีวิต ;
Samp:ผู้กล่าวว่าชีวิตมนุษย์สุดแล้วแต่พรหมลิขิตเป็นการกล่าวแก้ตัวของคนที่ไม่มีความรับผิดชอบต่อชีวิต
วิหารแกลบ : (N) ; small vihara ; Related:small temple ; Def:วิหารเล็กๆ ; Unit:หลัง
มุทิตา :
(N) ;
rejoicing with others in their happiness or prosperity ;
Related:kindliness, sympathetic joy, feelings of pleasure, gladness of another's success ;
Def:ความมีจิตพลอยยินดีในลาภยศสรรเสริญสุขของผู้อื่น เป็นข้อหนึ่ง ในพรหมวิหาร 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ;
Samp:สมาธิภาวนาจะผุดขึ้นเป็นปัญญาให้เราใช้เมตตากรุณาและมุทิตาอย่างเหมาะสม
จตุรพักตร์ :
(N) ;
four-faced ;
Related:the creator of the Universe ;
Syn:พระพรหม, สี่หน้า ;
Def:ผู้มี 4 หน้า คือ พระพรหม ;
Samp:จตุรพักตร์ หมายถึงพระพรหม
กำแพงแก้ว : (N) ; low wall surrounding a pagoda ; Related:wall surrounding a pagoda, defensive wall, parapet round a monument ; Def:กำแพงเตี้ยๆ ที่ทำล้อมโบสถ์ วิหาร หรือเจดีย์ เป็นต้น เพื่อให้ดูงาม ; Samp:วัดนี้มีกำแพงแก้วที่งดงามมาก
ข้างกบ :
(N) ;
window frame ;
Related:door frame ;
Syn:บานกบ ;
Def:กระดานกรุกระหนาบข้างเสาในพระระเบียง ปลายแผ่นกระดานยันใต้ท้องสะพาน ที่พาดอยู่บนหัวเสา, กระดานกรุกระหนาบข้างคูหาหรือช่องหน้าต่างโบสถ์ วิหาร พระที่นั่งต่าง ๆ ;
Unit:แผ่น
ข้างกบ :
(N) ;
window frame ;
Related:door frame ;
Syn:บานกบ ;
Def:กระดานกรุกระหนาบข้างเสาในพระระเบียง ปลายแผ่นกระดานยันใต้ท้องสะพาน ที่พาดอยู่บนหัวเสา, กระดานกรุกระหนาบข้างคูหาหรือช่องหน้าต่างโบสถ์ วิหาร พระที่นั่งต่างๆ ;
Unit:แผ่น
ตรีมูรติ : (N) ; three-formed (Brahma, Siva and Vishnu) ; Related:triple form (Brahma, Siva and Vishnu) ; Syn:ตรีพรหม ; Def:ชื่อเรียกเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ 3 องค์ คือ พระพรหม (พระผู้สร้าง) พระวิษณุหรือพระนารายณ์ (พระผู้รักษา) พระศิวะหรือพระอิศวร (พระผู้ทำลาย) ; Samp:วรรณคดีที่เกี่ยวข้องกับศาสนาพราหมณ์ จะมีการกล่าวถึงตรีมูรติอยู่เสมอๆ
บานกบ :
(N) ;
window frame ;
Related:door frame ;
Syn:ข้างกบ ;
Def:กระดานกรุกระหนาบข้างเสาในพระระเบียง ปลายแผ่นกระดานยันใต้ท้องสะพาน ที่พาดอยู่บนหัวเสา, กระดานกรุกระหนาบข้างคูหาหรือช่องหน้าต่างโบสถ์ วิหาร พระที่นั่งต่างๆ ;
Samp:ช่างแกะสลักบานกบทุกแผ่นได้วิจิตรงดงามมาก ;
Unit:แผ่น
โบราณสถาน : (N) ; ancient remains ; Related:archaeological site, historic site ; Def:สิ่งที่เคลื่อนที่ไม่ได้ เช่น โบสถ์ วิหาร วัง มีอายุเก่ากว่า 100 ปีขึ้นไป ; Samp:วัดนางนองวรวิหารเป็นอารามหลวงที่รวบรวมโบราณสถาน โบราณวัตถุหลายยุคหลายสมัยทั้งศิลปะแบบไทยจีนและยุโรปคละกัน
ใบระกา : (N) ; toothlike ridges on the sloping edges of a gable, representing the fin on the back of Naga ; Def:ไม้สลักหรือปูนปั้นรูปเป็นครีบๆ หรือลวดลายต่างๆ ติดกับตัวลำยองระหว่างช่อฟ้ากับหางหงส์ ประกอบ 2 ข้างหน้าบันโบสถ์ วิหาร และปราสาท ; Samp:ทุกสิ่งทุกอย่างในวัดเงียบสนิทจนได้ยินแต่เสียงใบไม้ไหวลม กับเสียงกรุ๋งกริ๋งของใบระกา ; Unit:ใบ
พุทธาวาส :
(N) ;
shrine ;
Def:ส่วนหนึ่งของวัดประกอบด้วย โบสถ์ วิหาร เจดีย์ ซึ่งใช้เป็นที่ประกอบสังฆกรรม โดยมีกำแพงกันไว้ต่างหากจากส่วนที่พระภิกษุสามเณรอยู่อาศัย ;
Samp:ใบเสมาเป็นสัญลักษณ์แห่งการกำหนดส่วนที่เป็นพุทธาวาสแดนบริสุทธิ์แห่งศาสนา
ลำยอง : (N) ; leave-like carvings along the edges of the roofs of Buddhist temple buildings ; Syn:ปั้นลมปราสาท, ปั้นลมวิหาร ; Def:ส่วนประกอบช่วงบนของปั้นลมปราสาทหรือวิหาร ; Unit:ตัว
วัด :
(N) ;
(Buddhist) temple ;
Related:house of worship, house of prayer, monastery, temple and temple grounds ;
Def:สถานที่ทางศาสนา โดยปรกติมีโบสถ์ วิหาร และที่อยู่ของสงฆ์หรือนักบวชเป็นต้น ;
Samp:รูปหล่อโลหะสัตว์หิมพานต์ต่างๆ ในวัดสะท้อนความเชื่อทางพุทธศาสนาในเรื่องไตรภูมิ ;
Unit:วัด
วัดวาอาราม :
(N) ;
temple ;
Related:monastery ;
Syn:วัด, อาราม ;
Def:สถานที่ทางศาสนา โดยปกติมีโบสถ์ วิหาร และที่อยู่ของสงฆ์หรือนักบวช ;
Samp:การบริจาคเงินค่าน้ำค่าไฟให้กับวัดวาอารามต่างๆ จะเป็นการเสริมให้ดวงตัวเอง
เสาหาน : (N) ; temple pillar ; Def:เสาที่ตั้งอยู่หน้าหรือหลังโบสถ์ วิหาร ; Samp:ลักษณะองค์พระมณฑปครอบรอยพระพุทธบาท ซุ้มบันแถลงประดับทุกชั้น มีเสาหาน ย่อมุมไม้สิบสองปิดทองประดับกระจกโดยรอบ ; Unit:เสา, ต้น
โอ้เอ้ :
(N) ;
hymn ;
Syn:สวดโอ้เอ้วิหารราย ;
Def:การสวดกาพย์ลำนำเป็นทำนองอย่างที่นักเรียนสวดตามศาลารายวัดพระศรีรัตนศาสดารามในวันเข้าพรรษา วันกลางพรรษา และวันออกพรรษา ;
Unit:บท, ทำนอง
ช้างเผือก 4 :
(N) ;
white elephant ;
Def:ช้างในตระกูลชาติพรหมพงศ์ อิศวรพงศ์ พิษณุพงศ์ หรือ อัคนิพงศ์ ที่มีลักษณะ 7 สี คือ ขาว เหลือง เขียว แดง ดำ ม่วง เมฆ และมีตา เล็บ ขน เป็นต้น ประกอบด้วยคชลักษณ์ด้วย ;
Samp:ในสมัยโบราณมักมีผู้นำช้างเผือกมาถวายพระมหากษัตริย์ ;
Unit:เชือก (ช้างบ้าน), ตัว (ช้างป่า), ช้าง (ช้างขึ้นระวาง)
แดนไตร : (N) ; three boundaries of the three worlds ; Syn:โลกทั้ง 3 ; Def:โลกทั้ง 3 ได้แก่ กามภพ คือภพของเทวดาลงมา, รูปภพ คือภพของพรหมที่มีรูป, อรูปภพ คือภพของพรหมที่ไม่มีรูป; หรือ สวรรค์ มนุษยโลก และ บาดาล
พรหมจารี : (N) ; Brahmacari ; Def:ประพฤติอย่างพรหมคือไม่ยุ่งเกี่ยวกับเพศตรงกันข้ามหรือคู่ครอง ; Samp:เขาอายุป่านนี้แล้วยังไม่ยอมแต่งงาน คงจะถือพรหมจารีไปแล้ว
พระประธาน : (N) ; principle Buddha image in a temple ; Related:image of Buddha in a temple ; Def:พระพุทธรูปองค์ใหญ่ที่ประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถหรือวิหาร ; Samp:พระประธานที่ประดิษฐาน ณ อุโบสถวัดพระราม 9 กาญจนาภิเษกได้รับการออกแบบจากเรืออากาศเอกอาวุธ เงินชูกลิ่น ; Unit:องค์
พราหมณี : (N) ; female Brahmin ; Related:Brahmanee, Brahmin woman ; Syn:นางพราหมณ์, พราหมณ์หญิง ; Def:ผู้เนื่องมาจากพรหมเพศหญิง ; Samp:พราหมณีผู้นี้มีความเคร่งครัดในศาสนกิจมาก ; Unit:คน
มหาพรหม : (N) ; name of the third of the sixteen forms of Brahma ; Def:ชื่อพรหมชั้นที่ 3 ในรูปพรหม 16 ชั้น
ระเบียง :
(N) ;
cloister ;
Syn:พระระเบียง ;
Def:โรงแถวที่ล้อมรอบอุโบสถหรือวิหาร ;
Samp:พระพุทธรูประเบียงวัดมหาธาตุลพบุรี เป็นพระพุทธรูปสลักศิลา
เกศา :
(N) ;
head ;
Syn:หัว, ศีรษะ ;
Samp:พระเกศาของสมเด็จวัดบางขุนพรหม (วัดใหม่อมตรส) พิมพ์ทรงเจดีย์คล้ายปลีกล้วย
แก้บน :
(V) ;
fulfill one's vow ;
Related:make a votive offering, redeem a vow to a god ;
Syn:ใช้บน ;
Def:เซ่นสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามที่ตนได้บนบานไว้ ;
Samp:เธอแก้บนพระพรหมด้วยไข่ต้ม100ฟอง
คำนับ :
(V) ;
salute ;
Related:greet ;
Syn:โค้ง, เคารพ ;
Def:ทำความเคารพ, ทำความเคารพโดยก้มศีรษะให้ ;
Samp:เขาเข้าไปในวิหารแล้วคำนับเทพยดาฟ้าดิน
จุก :
(N) ;
tuft ;
Related:bunch, topknot ;
Syn:ผมจุก, หัวจุก ;
Def:ผมเด็กๆ ที่ขมวดเอาไว้ตรงขม่อม ;
Samp:หัวนาคที่เขาพระวิหารเป็นหัวนาคที่ไม่มีจุก ;
Unit:จุก
ตีผึ้ง : (V) ; drive bees out of the nest ; Related:smoke bees to get honey, drive away bees from a nest by smoke ; Syn:หาผึ้ง ; Def:หาผึ้งโดยวิธีเอาควันรมแล้วตัดคอนหรือปาดเอารังลงมา ; Samp:ชาวบ้านแอบขึ้นไปตีผึ้งบนเพดานพระวิหาร
เทพ :
(N) ;
god ;
Related:deity, goddess ;
Syn:เทวดา ;
Samp:ศาสนาพราหมณ์เชื่อว่าพระพรหมเป็นผู้สร้างโลกและมีเทพประจำธาตุต่างๆ ประจำสิ่งต่างๆ เช่น ฝนก็มีเทวดาของฝน
นางรำ 1 :
(N) ;
Thai folk dancer ;
Related:dancing girl ;
Def:หญิงผู้แสดงการร่ายรำ ;
Samp:นางรำกำลังรำแก้บนหน้าศาลพระพรหม ;
Unit:คน
บน :
(V) ;
vow ;
Related:take an oath, pray ;
Syn:บนบาน, บนบานศาลกล่าว ;
Def:ขอร้องสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยโดยให้คำมั่นว่าจะให้สิ่งของตอบแทนหรือทำตามที่ให้สัญญาไว้เมื่อเป็นผลสำเร็จ ;
Samp:นักเรียนมักมาบนพระพรหมเอราวัณไว้ว่าขอให้สอบเข้ามหาวิทยาลัยได้
แปดเปื้อน :
(V) ;
contaminate ;
Related:soil, dirty, sullied, stain, tarnish, smear, smirch ;
Syn:สกปรก, เลอะเทอะ, โสโครก, เปื้อน, ด่างพร้อย, มัวหมอง ;
Ant:้สะอาด, บริสุทธิ์ ;
Def:ติดสิ่งที่ทำให้เกิดสกปรกหรือน่ารังเกียจ ;
Samp:เขาตั้งใจจะถือเพศพรหมจรย์ไปจนตลอดชีวิตโดยจะไม่ยอมให้ความชั่วร้ายมาแปดเปื้อนเขาได้
แปดเปื้อน :
(V) ;
sully ;
Related:soil, smear, be soiled, be sullied, smirch, tarnish ;
Syn:เปื้อน, ด่างพร้อย, มัวหมอง, มีมลทิน, มีราคี ;
Ant:ให้สะอาด, บริสุทธิ์, เบิกบาน ;
Samp:เขาตั้งใจจะถือเพศพรหมจรย์ไปจนตลอดชีวิตโดยจะไม่ยอมให้ความชั่วร้ายความผิดบาปมาแปดเปื้อนเขาได้
ผนวช :
(V) ;
ordain ;
Related:enter Buddhist priesthood, tonsure ;
Syn:บวช, อุปสมบท, บรรพชา ;
Ant:สึก ;
Def:คำราชาศัพท์หมายถึงถือเพศเป็นภิกษุสามเณรหรือนักพรตอื่นๆ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงผนวชที่วัดบวรนิเวศน์วิหาร
พระอาทิตย์ตกดิน :
(N) ;
sunset ;
Syn:พระอาทิตย์ลับฟ้า ;
Ant:พระอาทิตย์ขึ้น ;
Def:พระอาทิตย์ที่กำลังลับขอบฟ้าในยามเย็น ;
Samp:เขาพาครอบครัวไปชมพระอาทิตย์ตกดินที่แหลมพรหมเทพ
พิพาท :
(V) ;
dispute ;
Related:argue, quarrel, discuss, debate, wrangle ;
Syn:วิวาท, ทะเลาะ, ถกเถียง, ทุ่มเถียง, โต้แย้ง, โต้เถียง ;
Def:โต้เถียงกัน, โต้แย้งกัน, พูดเกี่ยงแย่งกัน ;
Samp:ประเทศไทยกับกัมพูชาพิพาทกันด้วยเรื่องกรรมสิทธิ์เขาพระวิหาร
พุทธประวัติ : (N) ; biography of Lord Buddha ; Def:เรื่องราวของพระพุทธเจ้า ; Samp:วัดไชยวัฒนารามมีประติมากรรมผนังเป็นเรื่องพุทธประวัติรอบพระวิหาร