ใต้ฝ่าพระบาท :
(PRON) ;
Your Highness ;
Related:you ;
Def:สรรพนามบุรุษที่ 2 ใช้แทนผู้ที่เราพูดด้วย ใช้กับเจ้านายชั้นพระองค์เจ้าและเจ้าฟ้า ;
Samp:นายสุลักษณ์ ศิวรักษ์มาบอกแก่ข้าพระพุทธเจ้าว่าใต้ฝ่าพระบาททรงรับเป็นประธานกรรมการที่ปรึกษา โครงการงานอนุสรณ์อยุธยาแล้ว ใต้ฝ่าละอองพระบาท :
(PRON) ;
Your Majesty ;
Related:you ;
Def:สรรพนามบุรุษที่ 2 ใช้แทนผู้ที่เราพูดด้วย ใช้กับพระอัครมเหสีที่ไม่ได้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระราชินีลงมาจนถึงสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช และสมเด็จพระบรมราชกุมารี ;
Samp:นอกจากการบรรยายในห้องเรียนแล้ว ใต้ฝ่าละอองพระบาทได้ทรงนำนักเรียนนายร้อยไปทัศนศึกษาสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์อีกด้วย ทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท :
(V) ;
know ;
Related:understand (used when speaking to royalty) ;
Syn:รู้ ;
Samp:เมื่อความทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท ก็พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้สร้างพระบรมรูปทรงม้าขึ้น ฝ่าพระบาท : (PRON) ; Your Royal Highness ; Def:สรรพนามบุรุษที่ 2 เมื่อพูดกับเจ้านาย แทนคำว่า ท่าน ; Samp:หม่อมฉันไม่เห็นด้วยเลยที่ฝ่าพระบาทจะเสด็จไปในที่อันตรายเช่นนั้น
ฝ่าพระบาท :
(N) ;
the sole of the foot (of royal) ;
Syn:ฝ่าเท้า, ฝ่าตีน ;
Samp:พระพุทธเจ้าทรงได้รับบาดแผลเพียงฝ่าพระบาทห้อเลือด เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท : (V) ; have an audience of the king ; Def:คำราชาศัพท์ หมายถึงเข้าพบพระมหากษัตริย์หรือพระบรมราชินีนาถ ; Samp:นายกรัฐมนตรีนำคณะรัฐมนตรีเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เพื่อถวายสัตย์ปฏิญาณก่อนเข้ารับหน้าที่
รอยพระบาท :
(N) ;
footprint ;
Related:footmark ;
Syn:รอยเท้า ;
Samp:ตลอดระยะเวลากว่าสี่สิบปีที่ทรงครองแผ่นดินโดยธรรม รอยพระบาทได้ยาตรย่ำไปทั่วแดนสยาม ;
Unit:รอย ทราบฝ่าพระบาท :
(V) ;
know ;
Related:understand, perceive (used only when speaking to royalty) ;
Def:รู้ (ใช้กราบทูลพระอนุวงศ์ชั้นพระวรวงศ์เธอที่ทรงกรมขึ้นไปจนถึงสมเด็จเจ้าฟ้า) บาท 1 :
(N) ;
foot ;
Related:feet ;
Syn:เท้า, ตีน, พระบาท, บาทา ;
Samp:สานุศิษย์ก้มกราบลงที่บาทของพระองค์ด้วยความสำนึกในพระคุณเป็นล้นพ้น ;
Unit:ข้าง พระพุทธบาท :
(N) ;
Buddha's footprint ;
Related:footprint of the Buddha ;
Syn:รอยพระบาท, รอยเท้า ;
Def:รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า อันเป็นที่สักการะบูชาของพุทธศาสนิกชน ;
Samp:รอยพระพุทธบาทที่จังหวัดขอนแก่นเป็นรอยพระพุทธบาทสลักลงบนพื้นหินทรายธรรมชาติ เป็นร่องรอยชัดเจนสลักปลายพระบาทไปทางทิศตะวันออก ;
Unit:องค์, รอย ช่างหล่อ :
(N) ;
founder ;
Def:ผู้ชำนาญการหล่อ, ผู้มีอาชีพการหล่อ ;
Samp:รัชกาลที่ 1 โปรดให้นำพระพุทธปฏิมากรจากที่ต่างๆ ให้ช่างหล่อต่อพระเศียร พระศอ พระบาท ;
Unit:คน ถุงเท้า :
(N) ;
sock ;
Syn:ถุงสวมเท้า, ถุงพระบาท ;
Ant:ถุงมือ ;
Def:สิ่งที่ใช้สวมเท้า มีลักษณะยืดและหดได้ ;
Samp:แม้จะมีถุงเท้าหุ้มไว้แต่ความเย็นของพื้นก็ยังคุกคามเท้า ;
Unit:ข้าง, คู่ ขอเดชะ : (UNK) ; May it please Your Majesty ; Def:คำขึ้นต้น ละมาจากประโยค ว่า ขอเดชะฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้าปกกระหม่อม ซึ่งใช้นำหน้าคำกราบบังคมทูลแล้วลง ขอเดชะ ข้างท้ายอีก ; Samp:ขอเดชะใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท
กริ้ว :
(V) ;
angry ;
Related:furious ;
Syn:โกรธ, กริ้วโกรธ, เคือง ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงร้อนพระทัย และกริ้วกรมหลวงพิชิตปรีชากรมาก กลไฟ :
(N) ;
steamer ;
Related:steamship ;
Syn:เรือกลไฟ, เรือไฟ ;
Def:เรือที่แล่นไปด้วยเครื่องจักรที่ใช้กำลังไอน้ำ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จลงพระที่นั่งเรือกลไฟ ;
Unit:ลำ การนิพนธ์ :
(N) ;
composition ;
Related:writing, creation ;
Syn:การเขียน, การประพันธ์ ;
Ant:การอ่าน ;
Def:การร้อยกรองถ้อยคำ, การแต่งหนังสือ, (ราชา) ทรงนิพนธ์, ทรงพระราชนิพนธ์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระปรีชาสามารถในการนิพนธ์นิทาน กระทู้ หรือ เรื่องสั้น มิสามารถหาผู้ใดเสมอเหมือน ครองแผ่นดิน :
(V) ;
rule ;
Related:reign over ;
Syn:ครองราชย์, ครองราชย์สมบัติ, เสวยราชสมบัติ, ขึ้นครองราชย์, ครองเมือง, เถลิงถวัลย์ราชสมบัติ, ครองบัลลังก์ ;
Def:ปกครองประเทศ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงครองแผ่นดินยืนนานยิ่งพระมหากษัตริย์พระองค์ใดในประวัติศาสตร์ชาติไทย ครองราชย์ :
(V) ;
reign ;
Related:succeed to the throne ;
Syn:ครองราชสมบัติ, ครองบัลลังก์, ครองแผ่นดิน, เสวยราชสมบัติ ;
Def:ดำรงฐานะเป็นพระมหากษัตริย์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลองค์ปัจจุบันครองราชย์ตั้งแต่พระชนมายุได้ 19 พระชันษา ครองราชสมบัติ :
(V) ;
reign ;
Related:succeed to the throne ;
Syn:ปกครองแผ่นดิน, ครองบัลลังก์, ครองแผ่นดิน, เสวยราชสมบัติ ;
Def:ดำรงฐานะเป็นพระมหากษัตริย์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์ปัจจุบันทรงครองราชสมบัตินานกว่าพระมหากษัตริย์องค์อื่น จตุสดมภ์ : (N) ; the four ministries in the ancient government ; Related:the four pillars ; Def:ตำแหน่งเจ้ากระทรวงปกครองครั้งโบราณ คือ เวียง วัง คลัง นา ; Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงเปลี่ยนแปลงแก้ไขระบบการเมืองโดยเปลี่ยนจากจตุสดมภ์มาใช้เป็นกระทรวง ทบวง กรม
จักรี : (N) ; Chakri ; Samp:พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี
ดำเนิน :
(V) ;
proceed ;
Related:walk, go on foot, go ;
Syn:เดิน, ไป, เคลื่อนที่ ;
Ant:ท ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนราษฎร โดยเสด็จ :
(V) ;
accompany a prince ;
Related:follow, be in the retinue (of a prince or a king) ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการให้จัดขบวนเสด็จเป็นส่วนพระองค์มีข้าราชบริพารโดยเสด็จแต่ที่จำเป็น ตำหนักแพ : (N) ; residence of royalty built on a raft (/float) ; Def:ตำหนักที่ตั้งอยู่บนแพ ; Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ตามเสด็จพระราชดำเนินไปทรงลอยพระประทีป ณ พระตำหนักแพ ; Unit:หลัง
ถวัลย์ :
(V) ;
reign ;
Related:govern, regulate by authority, exercise the right to command ;
Syn:ทรง, ครอง ;
Def:ครอง (ราชสมบัติ) ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์จักรีเสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2325 เถลิงราชสมบัติ :
(V) ;
ascend the throne ;
Related:enthrone, be crowned as a king ;
Syn:เถลิงถวัลย์ราชสมบัติ, ขึ้นครองราชสมบัติ, ครองราชย์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกปฐมกษัตริย์ราชวงศ์จักรีเสด็จเถลิงราชสมบัติเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ.2325 ทวาร :
(N) ;
door ;
Related:gate ;
Syn:ประตู ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จพระราชดำเนินผ่านทวารบานนี้เพื่อเข้าไปในวัด ;
Unit:บาน ทหารช่าง :
(N) ;
army engineer ;
Def:หน่วยทหารที่รับผิดชอบงานด้านวิศวกรรมของกองทัพ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งหน่วยทหารช่างขึ้น ในกรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ ทอดพระเนตร :
(V) ;
look at (of Royalty) ;
Syn:ดู, ชม, มองดู, เพ่ง, จ้อง, พิศ, ทัศนา ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จทอดพระเนตรวิว บนอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ที่นั่ง :
(N) ;
throne ;
Related:palace ;
Syn:พระที่นั่ง ;
Def:ที่สำหรับเจ้านายทรงหรือประทับ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออก ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ปฏิสันถาร :
(N) ;
greeting ;
Related:salutation, welcome, small talk, light conversation ;
Syn:การทักทายปราศรัย, การต้อนรับ ;
Ant:บึ้งตึง, บึ้งใบ้ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชปฏิสันถารกับทูตานุทูตทีละคนโดยทั่วหน้า ปรมาภิไธย :
(N) ;
name of the king ;
Related:king's title, supreme name ;
Syn:ชื่อ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชกฤษฎีกา ปรมินทร์ :
(N) ;
the great one ;
Related:the mighty one, the supreme, the chief ;
Syn:ผู้เป็นใหญ่ยิ่ง, ปรเมนทร์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชวงษ์จักรี ;
Unit:องค์ ประทับ :
(V) ;
sit ;
Syn:นั่ง ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประทับอยู่บนพระราชบัลลังก์ ประทับแรม :
(V) ;
stay overnight ;
Related:be in residence ;
Syn:ค้างคืน, พักแรม, ค้างแรม, หยุดพัก ;
Def:พักค้างคืนในที่อื่น ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวประทับแรมอยู่ ณ พระที่นั่งไกลกังวล ปรีชาญาณ :
(N) ;
intuition ;
Related:comprehension, sagacity, comprehensive wisdom ;
Syn:ความฉลาด, ความหลักแหลม ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระปรีชาญาณในการประพันธ์ดนตรี ปิดทอง :
(V) ;
gild ;
Related:cover with gold leaf ;
Def:ปิดทับด้วยแผ่นทองคำเปลว ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงได้โปรดฯ ให้ปิดทองพระพุทธชินราชและถวายมหาสังวาลนพรัตน์เป็นพุทธบูชา ผนวช :
(V) ;
ordain ;
Related:enter Buddhist priesthood, tonsure ;
Syn:บวช, อุปสมบท, บรรพชา ;
Ant:สึก ;
Def:คำราชาศัพท์หมายถึงถือเพศเป็นภิกษุสามเณรหรือนักพรตอื่นๆ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงผนวชที่วัดบวรนิเวศน์วิหาร ฝ่ายหน้า : (N) ; officials of the king ; Related:governmental employers in the palace but outside the inner quarter ; Def:เจ้านายและข้าราชการซึ่งไม่ใช่ฝ่ายใน ; Samp:พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เรียกเจ้านายฝ่ายหน้าว่าสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ ; Unit:ท่าน
พระชนมพรรษา :
(N) ;
age ;
Syn:อายุ, ชันษา, พระชนมายุ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์นี้เมื่อทรงพระชนมพรรษา 60 จะไม่ทรงเกษียณแน่ ;
Unit:พรรษา, ชันษา พระนคร :
(N) ;
capital ;
Related:metropolis, capital city ;
Syn:เมืองหลวง, นครหลวง ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงย้ายพระนครมาตั้งที่กรุงเทพมหานคร ;
Unit:เมือง, แห่ง พระบรมวงศานุวงศ์ :
(N) ;
member of the royal family ;
Related:royalty ;
Def:พระบรมวงศ์และพระอนุวงศ์ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างเหรียญรัชฎาภิเศกมาลา สำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ;
Unit:พระองค์ พระมหากรุณาธิคุณ :
(N) ;
royal grace ;
Related:divine grace ;
Syn:บุญคุณ ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอย่างล้นพ้นแก่บรรดาไพร่ฟ้าประชาราษฎร์ พระราชวัง :
(N) ;
royal palace ;
Related:palace ;
Syn:วัง, ราชสำนัก, พระราชสำนัก ;
Def:ที่ประทับของพระเจ้าแผ่นดิน ;
Samp:พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จมาแปรพระราชฐานที่พระราชวังสนามจันทร์อยู่เสมอ ;
Unit:วัง