จิตฺตานุปริวตฺตี : ค. ผู้หมุนไปตามจิต, ผู้เปลี่ยนแปลงไปตามจิต
จิตฺตานุปสฺสนา :
(อิต.) การตามเห็นจิต, ความตามเห็นจิต (คือการใช้ปัญญาตรวจตราดู จิตของตนให้รู้เท่าทันอารมณ์ ไม่ยึดมั่น ถือมั่น). จิตฺตุชฺชุกตา : อิต. ความซื่อตรงแห่งจิต, ความเป็นผู้มีจิตซื่อตรง
จินฺตามณี : (ปุ.) แก้วที่เกิดขึ้นตามใจนึก, จิน- ดามณี. ไทยใช้คำ จินดามณี ในความหมาย ว่า แก้วอันผลแก่เจ้าของดังใจนึก แก้วสาร- พัดนึก คือนึกอย่างไรได้อย่างนั้น อีกอย่าง หนึ่งเป็นชื่อของหนังสือแบบเรียนของไทย เล่มแรกแต่งในยุดกรุงศรีอยุธยา.
เจตา : (อิต.) ความคิด, ความรู้, ความจงใจ, ความตั้งใจ.
เจตาปน : นป. การแลกเปลี่ยน, การซื้อขาย
เจตาเปติ : ก. แลก, เปลี่ยน, ซื้อขาย
เจโตผรณตา : อิต. ความแผ่ซ่านแห่งจิต, ความอิ่มเอิบแห่งจิต, ความฟูใจ
ฉิทฺทตา : อิต. ความเป็นคือรอยแตกหรือช่อง, รอยแตก, ช่อง, รู
เฉกตา : อิต. ความเป็นแห่งบุคคลผู้ฉลาด, ความฉลาดเฉียบแหลม
ชนตฺตา : อิต. ฉัตร, ร่มกันแดด
ชนฺตาคาร : ป., นป. เรือนไฟ
ชราพฺยาธิมรณมิสฺสตา : (อิต.) ความที่แห่ง ชาตินั้นเป็นชาติเจือด้วยชราและพยาธิและ มรณะ, ความที่แห่งชาตินั้นเป็นของมีชรา และพยาธิและมรณะเจือปน.
ชานนตา : อิต. ความรู้
ชิคึสนตา, ชิคึสนา, ชิคึสา : อิต. ความอยากได้, ความต้องการ, ความปรารถนา, ความโลภ
ชิณฺณตา : อิต. ความชรา, ความแก่, ความทุพพลภาพ
ชิมฺหตา : อิต. ความคดโกง, ความไม่ซื่อ
ชีรณตา : อิต. ความเป็นคืออันชรา, ความชรา, ความเก่าแก่, ความคร่ำคร่า, ความเสื่อม, ความทุพพลภาพ
ชีวิตาสา : อิต. ความหวังในชีวิต, ความต้องการเป็นอยู่
ชุติมตา : อิต. ความสุกใส, ความรุ่งเรือง
เชคุจฺฉิตา : อิต. ความไม่พอใจ, ความสะอิดสะเอียน
ฐิตตา : อิต. ความเป็นผู้ดำรงอยู่, ความเป็นผู้ตั้งมั่น
ตถตฺตา : (อัพ. นิบาต) เพียงนั้นนั่นเทียว, เหมือนกัน, ฉันนั้น. ตถา+อิว รฺ อาคม.
ตถตา : อิต. ความเป็นจริง, ความเป็นแท้, ความเป็นเช่นนั้น, ความเป็นเหมือนอย่างนั้น
ตนฺตากุลกชาต : ค. ซึ่งผูกพันกันยุ่งเหมือนกลุ่มด้าย
ตนุตา : อิต., ตนุตฺต นป., ตนุภาว ป. ความผอม, ความบาง, ความน้อย
ตาวตา : (อัพ. นิบาต) มีประมาณเพียงนั้น, มีประมาณเท่านั้น.
ติตฺถญฺญุตา : อิต. ความรู้เรื่องลัทธิ
ติตาลมตฺต : ค. สูงประมาณสามลำตาล
ตุลฺยตา : อิต. ความเสมอกัน
ถิรตา : อิต. ความมั่นคง, ความไม่หวั่นไหว, ความคงทน
ถูลตา : อิต. ความอ้วน, ความหยาบ
ทกฺขตา : อิต. ความเป็นผู้ฉลาดสามารถ, ความชำนาญ, ความคล่องแคล่ว
ทกฺขิเณยฺยตา : อิต. ความเป็นผู้ควรซึ่งทักษิณา
ทนฺตตา : อิต. ความเป็นผู้มีตนอันฝึกฝนแล้ว, ภาวะที่ได้รับการฝึกหัดอบรมแล้ว
ทนฺตาชิน : (นปุ.) เหงือก. ทนฺต+อชิน.
ทนฺธตา : อิต. ความเป็นคนเฉื่อยชา, ความโง่เขลา
ทยิตา : (อิต.) หญิง, ผู้หญิง (ชายพึงใจ).
ทลิทฺทตา : อิต. ความขัดสน, ความยากจน
ทวกมฺยตา : อิต. ความเป็นผู้ใคร่ในการเล่น, ความอยาก, ความขี้เล่น, ความชอบตลก, ความชอบเล่นสนุก
ทฺวิตา, (ทฺวิตฺตา) : อิต. ความเป็นสองเท่า
ทฺวิตาลมตฺต : ค. ประมาณสองส่วน, สูงสองชั่วลำตาล
ทาสพฺยตา : อิต. สภาพความเป็นทาส
ทิสตา : อิต. ทิศ, ทิศทาง, เขต, ภาค, ส่วนแห่งโลก; ความเป็นข้าศึก, ความเป็นโจร
ทีฆายุตา : (อิต.) ความเป็นแห่งคนผู้มีอายุยืน, ฯลฯ, ความเป็นคนมีอายุยืน.
ทีนตา : อิต., ทีนตฺต นป. ความเป็นคนจน, เข็ญใจ, มีทุกข์, เลว, ทราม, ต่ำช้า
ทุกฺกรตา : อิต., ทุกฺกรตฺต นป. ความเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก
ทุกฺขตา : อิต., ทุกฺขตฺต นป. ความเป็นสิ่งที่ทนได้ยาก, ความเป็นทุกข์, ความเป็นสิ่งที่นำมาซึ่งทุกข์