ปรึง : [ปฺรึง] ว. อย่างเร่งรีบ, เต็มที่, เช่น บ้างควบปรึงตะบึงไปไม่รอรั้ง. (อิเหนา). (ข. บฺรึง).
ปรื๋อ : [ปฺรื๋อ] ว. อาการที่นกบินพุ่งไปอย่างเร็ว, โดยปริยายหมายความว่า มีอาการรวดเร็วเช่นนั้น เช่น แล่นปรื๋อ วิ่งปรื๋อ.
ปรือ ๑ : [ปฺรือ] น. (๑) ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Scleria poaeformis Retz. ในวงศ์ Cyperaceae ขึ้นในนํ้า ใบยาว ๆ ใช้มุงหลังคาและสานเสื่อเป็นต้น, อีสานเรียก แวง. (๒) ดู กกช้าง.
ปรือ ๒ : [ปฺรือ] ว. ลักษณะอาการของนัยน์ตาที่หรี่เพราะง่วงแต่ฝืนไว้, ลักษณะของนัยน์ตาที่มีอาการเช่นนั้น. ก. ฝึกหัด ในคําว่า ฝึกปรือ; เลี้ยงดูในคําว่า ปรนปรือ.
ปรุ : [ปฺรุ] ก. ทําให้เป็นรู ๆ, สลักให้เป็นรู ๆ มีลวดลายต่าง ๆ. ว. เป็นรูเล็ก ๆ เช่น หน้าปรุ; ทะลุ, ตลอด, เช่น เที่ยวเสียปรุ.
ปรุง : [ปฺรุง] ก. ประสมหรือประกอบให้เหมาะส่วน.
ปรุโปร่ง : ว. โล่งตลอด.
ปรู๋ : [ปฺรู๋] ว. ปรื๋อ.
ปรู ๑ : [ปฺรู] น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ชนิด Alangium salviifolium Wang. ในวงศ์ Alangiaceae ดอกสีขาว ออกเป็นกระจุก ตามง่ามใบ กลิ่นหอม เนื้อไม้สีนํ้าตาลคลํ้า ใช้ทําด้ามปืน พานท้ายปืน เปลือกรากใช้ทํายาได้.
ปรู ๒ : [ปฺรู] ว. พรู.
ปรูดปราด, ปรู๊ดปร๊าด : ว. อาการที่เคลื่อนไหวอย่างว่องไว รวดเร็ว.
ปรูด, ปรู๊ด : [ปฺรูด, ปฺรู๊ด] ว. อาการที่นํ้าหรือของเหลวเป็นต้นพุ่งออกจาก ช่องแคบโดยเร็วแรง, โดยปริยายหมายความว่า ฉับไว.
ปรู๊ฟ : [ปฺรู๊บ] น. เรียกกระดาษที่ใช้พิมพ์หนังสือ มีคุณภาพตํ่ากว่ากระดาษ ปอนด์และกระดาษอาร์ต ว่า กระดาษปรู๊ฟ; งานพิมพ์เป็นต้นเพื่อ ตรวจสอบความถูกต้องเรียบร้อย. (ปาก) ก. พิสูจน์อักษร.
ปฤงคพ : [ปฺริงคบ] (กลอน) น. ปุงคพ, โคผู้, หมายความว่า ผู้เลิศ, ผู้ประเสริฐ, หัวหน้า. (ป., ส. ปุงฺคว).
ปฤจฉา : [ปฺริด-] น. คําถาม. (ส.; ป. ปุจฺฉา).
ปฤจฉาคุณศัพท์ : (ไว) น. คําคุณศัพท์ที่เป็นคําถาม เช่นคํา ''อะไร'' ฯลฯ. ป
ปฤษฎ์ : [ปฺริด] น. หลัง, เบื้องหลัง. (ส. ปฺฤษฺ?; ป. ปิฏฺ?).
ปฤษฎางค์ : [ปฺริดสะดาง] น. อวัยวะเบื้องหลัง, ส่วนหลัง, ราชาศัพท์ใช้ว่า พระปฤษฎางค์, พระขนอง ก็ว่า.
ปฤษฐ : [ปฺริดสะถะ] น. หลัง, เบื้องหลัง; พื้นบน; ยอด. (ส.; ป. ปิฏฺ?).
ปลก : [ปะหฺลก] ว. อาการที่ยกมือไหว้ถี่ผงก ๆ (ใช้แก่กริยาไหว้ ว่า ไหว้ปลก ๆ).
ปลกเปลี้ย : [ปฺลกเปฺลี้ย] ก. กะปลกกะเปลี้ย.
ปลง : [ปฺลง] ก. เอาลง เช่น ปลงหม้อข้าว, ปล่อยหรือเปลื้องให้พ้นไป (ในลักษณะที่รู้สึกว่าหนักอยู่) เช่น ปลงหาบ; เมื่อใช้ประกอบกับ คําอื่น มีความหมายต่าง ๆ.
ปล่ง : [ปฺล่ง] ว. ปลอด, ตลอด, จะแจ้ง, เป็นทางไป, กระจ่าง, โปร่ง.
ปลงกรรมฐาน : [ปฺลงกํามะถาน] ก. พิจารณากรรมฐาน.
ปลงใจ : ก. ตกลงใจ.
ปลงช้าง : ก. ปลดเปลื้องของหนักบนหลังช้างแล้วปล่อยให้พัก.
ปลงชีวิต : ก. ฆ่า.
ปลงตก : ก. พิจารณาจนเห็นจริงแล้วปล่อยไปตามสภาพ.
ปลงธรรมสังเวช : [ปฺลงทํามะสังเวด] ก. เกิดความสังเวชโดยธรรม เมื่อเห็นความแตกดับของสังขาร (ใช้แก่พระอริยบุคคล).
ปลงธุระ : ก. ทอดธุระ, วางธุระ.
ปลงบริขาร : ก. มอบบริขารให้แก่ผู้อื่นในเวลาใกล้จะตาย (ใช้แก่บรรพชิต).
ปลงผม : ก. โกนผม (ใช้แก่บรรพชิต).
ปลงศพ : ก. เผาผี, จัดการเผาหรือฝังศพให้เสร็จสิ้นไป.
ปลงสังขาร : ก. พิจารณาเห็นว่าเราจะต้องตายเป็นแน่แท้.
ปลงสังเวช : ก. พิจารณาเห็นเป็นเรื่องน่าสลดใจหรือน่าสมเพช.
ปลงอนิจจัง : ก. รู้สึกสังเวชใจว่าไม่น่าจะเป็นถึงเช่นนั้น.
ปลงอาบัติ : ก. แสดงความผิดของตนเพื่อเปลื้องโทษทางวินัย (ใช้แก่พระภิกษุ).
ปลงอายุสังขาร : ก. บอกกําหนดวันสิ้นสุดแห่งอายุ (ใช้แก่พระพุทธเจ้า).
ปลด : [ปฺลด] ก. เอาออก (ใช้แก่สิ่งที่เกี่ยวอยู่ แขวนอยู่ คล้องอยู่ หรือขัดอยู่ เป็นต้น) เช่น ปลดม่านที่แขวนอยู่ ปลดห่วงที่เกี่ยวอยู่ ปลดลูกดุมที่ ขัดอยู่; โดยปริยายหมายความว่า ทําให้พ้นจากข้อผูกพันหรือพ้น จากตําแหน่งหน้าที่ เช่น ปลดหนี้ ปลดออกจากราชการ.
ปลดเกษียณ, ปลดเกษียณอายุ : (ปาก) ก. ให้ออกจากราชการหรืองาน เพราะเหตุสูงอายุ.
ปลดทุกข์ : ก. ทําให้หมดทุกข์; (ปาก) เยี่ยว, ขี้.
ปลดปลง : (กลอน) ก. ตาย.
ปลดปล่อย : ก. ปล่อยจากที่คุมขังหรือการผูกมัด, ให้เสรีภาพ.
ปลดเปลื้อง : ก. ทําให้หลุดพ้นเพื่อแบ่งเบาหรือให้หมดไป, เปลื้อง ก็ว่า.
ปลดระวาง : ก. ปลดจากตําแหน่ง, ปลดจากทําเนียบ, ปลดจาก ประจําการ; โดยปริยายหมายความว่า หมดหน้าที่.
ปลดหนี้ : (กฎ) ก. การที่เจ้าหนี้ยกหนี้ให้แก่ลูกหนี้ อันเป็นเหตุให้หนี้ นั้นเป็นอันระงับสิ้นไป.
ปลดออก : (กฎ) น. โทษทางวินัยสถานหนึ่ง ที่ใช้ลงแก่ข้าราชการผู้ กระทําผิดวินัยอย่างร้ายแรง โดยสั่งให้ออกจากราชการ ผู้ถูกลงโทษ ปลดออกมีสิทธิได้รับบําเหน็จบํานาญเสมือนว่าผู้นั้นลาออก.
ปลดอาวุธ : ก. บังคับให้วางศัสตราวุธเพื่อไม่ให้ใช้ต่อสู้.
ปลดแอก : ก. ทําให้พ้นจากอํานาจหรือการกดขี่, ทําให้เป็นอิสระ.
ปล้น : [ปฺล้น] ก. ใช้กําลังลอบมาหักโหมแย่งชิงเอาโดยไม่รู้ตัว.