ดอกฟอน : น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Buddleja asiatica Lour. ในวงศ์ Buddlejaceae, พายัพ เรียก ดอกด้าย.
ดอกฟ้า : น. หญิงที่ถือว่ามีฐานะสูงศักดิ์กว่าชายที่หมายปอง.
ดอกมะขาม : น. ชื่อข้าวพันธุ์หนึ่ง สีเหลืองคล้ายดอกมะขาม.
ดอกมะตาด, ดอกไม้ตาด : น. ดอกไม้เพลิงชนิดหนึ่ง ทําด้วยกระบอกไม้ บรรจุดินปืนเมื่อจุดมีสีต่าง ๆ. (เทียบอิหร่าน มะตัด ว่า ดอกไม้เทียน). ดอกไม้ น. ฟันของเด็กที่แรกขึ้น.
ดอกไม้จันทน์ : น. เนื้อไม้จันทน์เป็นต้นที่ไสเป็นแถบบางนํามาประดิษฐ์ เป็นช่อขนาดเล็ก ใช้ในการเผาศพ.
ดอกไม้จีน ๑ : น. ดอกไม้กระดาษแบบจีน.
ดอกไม้จีน ๒ : น. ชื่อไม้ล้มลุก ๒ ชนิดในสกุล Hemerocallis วงศ์ Hemerocallidaceae ชนิด H. lilioasphodelus L. ดอกสีเหลือง ชนิด H. fulva (L.) L. ดอกสีส้ม, ทั้ง ๒ ชนิดนิยมใช้ดอกแห้งเป็นอาหาร.
ดอกไม้จีบ : น. เรียกลายแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่จัดเป็นดอกเล็ก ๆ สําหรับประดับที่รังดุมคอพับของเสื้อสากลเบื้องซ้ายแทนเครื่อง ราชอิสริยาภรณ์, ภาษาปากใช้ว่า ดอกจอก.
ดอกไม้เจ้า : น. ขุนเพ็ดซึ่งใช้เป็นเครื่องบูชาตามศาลเจ้า.
ดอกไม้ทะเล : น. ชื่อสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลังหลายชนิดและหลายสกุล ในอันดับ Actiniaria รูปทรงกระบอกยืดหดได้ ด้านหนึ่งเป็นฐานสําหรับยึด ด้าน ตรงข้ามเป็นช่องปาก มีหนวดมาก, เห็ดหลุบ ก็เรียก.
ดอกไม้เทียน : น. ดอกไม้ไฟชนิดหนึ่ง รูปเหมือนเทียน จุดมีสีนวล.
ดอกไม้ไทร : น. ชื่อเพลงปี่พาทย์ทํานองหนึ่ง.
ดอกไม้น้ำ : น. ดอกไม้ไฟที่จุดให้วิ่งไปบนผิวนํ้า.
ดอกไม้พวง : น. ชื่อเพลงยาวกลอักษร ตัวอย่างว่า นิจาเอ๋ยกะไรเลยไม่เคยเห็น นิจาเอ๋ยกะไรน่านํ้าตากระเด็น นิจาเอ๋ยกะไรเปนได้เช่นนี้. (กลบท).
ดอกไม้พุ่ม : น. ดอกไม้เทียนที่เสียบปลายซี่ไม้ไผ่ ทําเป็นชั้น ๆ คล้ายฉัตร จุดเวลาคํ่า.
ดอกไม้เพลิง, ดอกไม้ไฟ : น. เครื่องสําหรับจุดในงานเทศกาลหรืองานศพ เป็นต้น ทําด้วยกระบอกไม้อ้อหรือไม้ไผ่เป็นต้น บรรจุดินดํา มีชื่อต่าง ๆ กันตามชนิด.
ดอกไม้ร่วง : น. ชื่อลายที่เขียนเป็นช่อดอกไม้จะจะไม่ติดต่อกัน; ดอกไม้ ที่ยังไม่ได้ร้อยเป็นพวง.
ดอกไม้รุ่ง : น. ดอกไม้เพลิงชนิดหนึ่ง ทําด้วยดินจุดใส่ในห่อกระดาษขด เหมือนไส้ไก่แขวนไว้ตามศาลาเพื่อจุดเวลาคํ่าให้มีแสงสว่างตลอดรุ่ง ใช้แทนโคม.
ดอกไม้ไหว : น. ชื่อดอกไม้ประดิษฐ์ ทําด้วยกระดาษบ้าง ด้วยทองบ้างแล้ว เอาลวดเล็ก ๆ ขดทําเป็นต้นสั่นไหวได้.
ดอกยาง : น. ดอกของยางนอกที่หล่อเป็นลวดลายต่าง ๆ เพื่อให้เกาะถนน.
ดอกรัก : น. ชื่อลวดลายชนิดหนึ่ง.
ดอกลำเจียก : น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทำด้วยแป้งข้าวเจ้า แร่งลงบนกระทะ ร้อน ๆ ให้ผงแป้งติดกันเป็นแผ่น ใส่ไส้หน้ากระฉีก โบราณพับเป็นรูป สามเหลี่ยม ปัจจุบันพับเป็นรูปสี่เหลี่ยมหรือม้วนคล้ายทองม้วน.
ดอกลำดวน : น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งสาลีเคล้านํ้าตาลกับนํ้ามัน ปั้นเป็นดอก ๓ กลีบอย่างดอกลําดวน แล้วอบหรือผิง.
ดอกลำโพง : น. เครื่องช่วยในการขยายเสียง รูปเหมือนดอกลําโพง, เรียก สั้น ๆ ว่า ลําโพง.
ดอกเล็บ : น. รอยจุดขาว ๆ ที่เกิดบนเล็บ.
ดอกสร้อย ๑ : น. ชื่อไม้เถาชนิด Combretum apetalum Wall. ในวงศ์ Combretaceae ใบ รูปไข่ เรียงตรงข้าม ดอกเล็กมาก.
ดอกสร้อย ๒ : น. ชื่อคําร้อยกรองชนิดหนึ่งมีลักษณะคล้ายสักวา แต่ในวรรคที่ ๑ ใช้ ๔ คํา มี เอ๋ย เป็นคําที่ ๒ มี ๔ คํากลอน และคําลงจบบทให้ลงว่า เอย เช่น แมวเอ๋ย แมวเหมียว... คอยดูอย่างไว้ใส่ใจเอย.
ดอกหมาก ๑ : น. ชื่อเกลื้อนชนิดหนึ่ง ขึ้นตามตัวตามหลังเป็นผื่นขาว ๆ; จั่นหมากที่บานแล้ว; ขนสร้อยคอไก่หรือตามตัวไก่ที่เป็นจุดขาว ๆ.
ดอกหมาก ๒ : น. (๑) ชื่อปลาทะเลและนํ้ากร่อยขนาดเล็กหลายชนิดในสกุล Gerres วงศ์ Gerreidae ลําตัวสั้นป้อม แบนข้าง คล้ายปลาแป้น เว้นแต่มีเกล็ดใหญ่ ไม่หลุดง่าย ส่วนท้ายทอยไม่มีกระดูกแข็งโผล่ บางชนิดมีก้านครีบหลัง อันแรก ๆ ยาวเป็นเส้น ด้านหลังสีนํ้าตาลอมเทา ด้านข้างและท้องสีเงิน มักมีจุดสีเข้มเป็นดอกดวงเรียงลงมาจากหลังหลายแนว อยู่กันเป็นฝูง. (๒) ชื่อปลานํ้าจืดในสกุล Barilius วงศ์ Cyprinidae ลําตัวยาว แบนข้าง เล็กน้อย มีหนวดสั้น ๆ หรือไม่มี แต่ก็มีจุดสีดําหรือนํ้าตาลบนพื้นลําตัว สีเงินกระจายอยู่ข้างตัว อาศัยอยู่ตามต้นนํ้าลําธาร.
ดอกอาว :
(ถิ่น-พายัพ) น. ต้นว่านมหาเมฆ. (ดู ว่านมหาเมฆ ที่ ว่าน).
ดอง ๑ : ก. แช่หรือหมักผัก ผลไม้ และสิ่งต่าง ๆ ไว้ในนํ้าส้ม นํ้าเกลือ เป็นต้น เพื่อเก็บรักษาไว้ให้อยู่ได้นาน ๆ เช่น ดองผัก ดองผลไม้ หรือเพื่อไม่ให้ เปื่อยเน่า เช่น ดองศพ; โดยปริยายหมายความว่า เก็บหมกไว้นานเกินควร เช่น เอาหนังสือไปดองไว้. ว. เรียกสิ่งที่ดองแล้วนั้น เช่น ผักดอง ยาดอง ศพดอง.
ด้อง ๑ : น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Parasilurus cochinchinensis ในวงศ์ Siluridae มี หนวดยาว ไม่มีเกล็ด ลักษณะคล้ายปลาเนื้ออ่อนพวกที่มีครีบหลัง เว้นแต่ มีครีบก้นต่อเนื่องกับครีบหางที่มีขอบกลม ครีบอกมีก้านแข็งคล้ายเงี่ยง.
ดอง ๒ : น. วิธีห่มผ้าของภิกษุสามเณรอย่างหนึ่งโดยปิดบ่าซ้าย เปิดบ่าขวา เรียกว่า ห่มดอง.
ด้อง ๒ : (ถิ่น-พายัพ) ว. ผอม.
ดอง ๓ : (ถิ่น-อีสาน) น. การแต่งงาน เช่น กินดอง = กินเลี้ยงในพิธีแต่งงาน เกี่ยวดอง = เกี่ยวข้องกันโดยการแต่งงาน. ว. เนื่องกันในทางเขยหรือ สะใภ้ เช่น เกี่ยวดอง เป็นดองกัน.
ดอง ๔ : น. ไม้สําหรับสงฟางในเวลานวดข้าว, กระดองหาย ขอฉาย คันฉาย ดองฉาย หรือ ดองหาย ก็เรียก.
ดองฉาย, ดองหาย : น. ไม้สําหรับสงฟางในเวลานวดข้าว, ดอง กระดองหาย ขอฉาย หรือ คันฉาย ก็เรียก. (ข. จงฺหาย ว่า ไม้สงฟาง, ดอง ว่า ด้าม, ฉาย ว่า สง).
ด่อง ๆ, ด้อง ๆ : ว. หย่อง ๆ.
ดองดึง : น. ชื่อไม้เถาชนิด Gloriosa superba L. ในวงศ์ Colchicaceae ปลายใบ ม้วนลง กลีบดอกเป็นคลื่น สีแดงและเหลือง หัวมีพิษ. (ข. ฎงฎึง).
ดองยา : ก. แช่เครื่องยาไว้ในของเหลวมีเหล้าเป็นต้น.
ดอด : ก. อาการที่ไปมาหรือทําอย่างใดอย่างหนึ่งโดยอีกฝ่ายหนึ่งไม่รู้หรือโดย ไม่ให้อีกฝ่ายหนึ่งรู้ เช่น ดอดมา ดอดเอาไป ดอดไปหา.
ดอน : น. ที่สูงซึ่งมีลักษณะตรงข้ามกับที่ลุ่ม, ที่เขิน, ที่ห่างนํ้า, เนิน, โคก, โขด, เขิน; (ถิ่น-อีสาน) เรียกเกาะในแม่นํ้าว่า ดอน; คําประพันธ์โบราณเขียนเป็น ดร ก็มี.
ด่อน ๑ : น. ที่ปัก, ที่สวม, เช่น ด่อนตะไล.
ด่อน ๒ : ว. เผือก, ขาว, ด่างขาว, เช่น ควายด่อน.
ด่อน ๓ : น. เครื่องมือสําหรับแทงช้างเมื่อเวลาขี่ รูปเป็นเดือยแหลม ทําด้วยเหล็ก.
ด่อม : ว. ดุ่ม เช่น สู่ซุ้มไพรเดียวด่อม. (ม. คําหลวง ทานกัณฑ์).
ด้อม : ก. อาการเดินที่มีลักษณะก้ม ๆ เงย ๆ.