พินิต : ก. แนะนํา, สั่งสอน, ปกครอง. (ป., ส. วินีต).
พินิศ : ก. ดู, แลดู, เพ่งดู.
พินิศจัย : [พินิด] ก. ตัดสิน, ชี้ขาด. (ส. วินิศฺจย; ป. วินิจฺฉย).
พิเนต : ก. พินิต, แนะนํา, สั่งสอน, ปกครอง.
พิบัติ : น. ความฉิบหาย, ความหายนะ, ความเป็นอัปมงคล. ก. ฉิบหาย. (ป., ส. วิปตฺติ).
พิบาก : น. ผล (ผลแห่งกรรม). ว. ยากเย็น. (ป., ส. วิปาก).
พิบุล, พิบูล : ว. กว้างขวาง, มาก. (ป., ส. วิปุล).
พิปริต : [ปะหฺริด] ก. วิปริต. (ป., ส. วิปรีต).
พิปลาส : [ปะลาด] ว. วิปลาส. (ป. วิปลฺลาส; ส. วิปรฺยาส ว่า ความ คลาดเคลื่อน).
พิปัสสนา : น. วิปัสสนา. (ป. วิปสฺสนา; ส. วิปศฺยนา).
พิพรรธ : ก. พิพัฒ. (ส. วิวรฺธ; ป. วิวฑฺฒ).
พิพรรธน์ : น. พิพัฒน์. (ส. วิวรฺธน; ป. วิวฑฺฒน).
พิพักพิพ่วน : ก. กังวล, อักอ่วน, รวนเร, นึกกลับไปกลับมา. ว. อาการที่รู้สึก ปั่นป่วนในท้อง, อาการที่รู้สึกกระอักกระอ่วนลังเลใจ.
พิพัฒ : ก. เจริญแล้ว. (ป. วิวฑฺฒ; ส. วิวรฺธ).
พิพัฒน์ : น. ความเจริญ. (ป. วิวฑฺฒน; ส. วิวรฺธน).
พิพากษ์ : ก. ตัดสิน.
พิพากษา : (กฎ) ก. ตัดสินคดีโดยศาล, เรียกตุลาการผู้ทำหน้าที่ตัดสินดังกล่าว ว่า ผู้พิพากษา, เรียกคำตัดสินนั้นว่า คำพิพากษา. (ส. วิวกฺษา ว่า ความสำคัญ).
พิพาท : ก. โต้แย้งสิทธิ์ เช่น พิพาทเรื่องที่ดิน พิพาทเรื่องมรดก. (ป., ส. วิวาท).
พิพิธ, พิพิธ : [พิพิด, พิพิดทะ] ว. ต่าง ๆ กัน. (ป., ส. วิวิธ).
พิพิธภัณฑ์, พิพิธภัณฑสถาน : [พิพิดทะพัน, พันทะสะถาน] น. สถานที่เก็บรวบรวมและแสดงสิ่งต่าง ๆ ที่มีความสำคัญด้าน วัฒนธรรมหรือด้านวิทยาศาสตร์ โดยมีความมุ่งหมายเพื่อให้เป็น ประโยชน์ต่อการศึกษา และก่อให้เกิดความเพลิดเพลินใจ.
พิภพ :
น. โลก เช่น ในพื้นพิภพ นอกพิภพ, ที่อยู่ของนาคในชั้นบาดาล เรียกว่า นาคพิภพ; ทรัพย์สมบัติ เช่น ผ่านพิภพ คือ ครองสมบัติ. (ดู วิภว). พิภัช : ก. แจก, แบ่ง. (ป., ส. วิภช).
พิภาค : น. การแจก, การแบ่ง. (ป., ส. วิภาค).
พิภูษณะ : [พูสะนะ] น. วิภูษณะ, เครื่องประดับ, เครื่องแต่ง. (ส.; ป. วิภูสน).
พิเภก :
น. ชื่อสมอชนิดหนึ่ง. (ดู สมอ๒). (ป. วิภีตก). พิมปะการัง : น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ชนิด Pholas orientalis ในวงศ์ Pholadidae รูปร่างค่อนข้างยาว สามารถใช้เปลือกขุดดินให้เป็นรูอยู่ได้, พิมพการัง ก็เรียก.
พิมพการัง : [พิมพะ] ดู พิมปะการัง.
พิมพ์เขียว : ก. พิมพ์สําเนาโดยการฉายแสงผ่านต้นฉบับที่เป็น กระดาษบาง ๆ ลงบนกระดาษที่เคลือบสารเคมีซึ่งไวต่อแสง ให้ปรากฏเป็นลวดลายสีขาวบนพื้นสีนํ้าเงินหรือลวดลายสีนํ้าเงิน บนพื้นขาว. น. สําเนาที่ทําขึ้นโดยวิธีการเช่นนี้. (อ. blueprint).
พิมพ์ใจ : ก. ประทับใจ, ติดตรึงใจ.
พิมพ์ดีด : น. เครื่องพิมพ์ชนิดหนึ่ง ใช้ปลายนิ้วเคาะแป้นอักษรให้ ตัวอักษรไปกดผ้าหมึกให้กระทบกระดาษปรากฏเป็นตัวอักษร.
พิมพ์ทอง : น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์ศตภิษัช มี ๔ ดวง, ดาวยักษ์ หรือ ดาวสตภิสชะ ก็เรียก.
พิมพ, พิมพ์ : [พิมพะ] น. รูป, รูปร่าง, แบบ, เช่น หยอดวุ้นลงในพิมพ์ หน้าตา เป็นพิมพ์เดียวกัน. ก. ถ่ายแบบ, ใช้เครื่องจักรกดตัวหนังสือหรือ ภาพเป็นต้นให้ติดบนวัตถุ เช่นแผ่นกระดาษ ผ้า, เช่น พิมพ์ผ้า พิมพ์ขนมเป็นรูปต่าง ๆ, (กฎ) ทําให้เป็นตัวหนังสือหรือรูปรอย อย่างใด ๆ โดยการกดหรือการใช้พิมพ์หิน เครื่องกล วิธีเคมี หรือ วิธีอื่นใดอันอาจให้เกิดเป็นสิ่งพิมพ์ขึ้นหลายสําเนา. (ป., ส.).
พิมพ์ลายนิ้วมือ : ก. กดปลายนิ้วมือที่ทาหมึกให้เป็นรอยติดอยู่เป็น หลักฐาน โดยปรกติใช้เฉพาะนิ้วหัวแม่มือ, (ปาก) แตะโป้ง หรือ แปะโป้ง.
พิมพ์ลายมือ : ก. กดปลายนิ้วมือหรือฝ่ามือที่ทาหมึกให้เป็นลายลักษณ์ ติดอยู่เป็นหลักฐาน.
พิมพ์สอดสี : ก. พิมพ์ให้เป็นสีตั้งแต่ ๒ สีขึ้นไป.
พิมพ์สัมผัส : ก. ใช้ปลายนิ้วมือทั้ง ๑๐ เคาะแป้นอักษรโดยไม่ต้อง มองแป้น.
พิมพ์หนังสือ : ก. ใช้เครื่องพิมพ์กดตัวหนังสือหรือภาพเป็นต้นให้ ติดบนกระดาษหรือผ้าเป็นต้น.
พิมพา : น. ชื่อปลาฉลามขนาดใหญ่ชนิด Galeocerdo cuvieri ในวงศ์ Carcharinidae มีฟันใหญ่เป็นรูปสามเหลี่ยม ขอบจักเป็นฟันเลื่อย พื้นลําตัวและครีบสีนํ้าตาลหม่น มีลายพาดขวางตลอดข้างหลังและ หาง ซึ่งอาจแตกเป็นจุดเห็นกระจายอยู่ทั่วไปหรือจางหมดไปเมื่อโต ขึ้น ดุร้ายมาก ขนาดยาวได้ถึง ๗ เมตร, ตะเพียนทอง เสือทะเล หรือ ฉลามเสือก็เรียก.
พิมพาภรณ์ : น. เครื่องประดับร่างกาย ในคําว่า ถนิมพิมพาภรณ์. (ป. พิมฺพ + อาภรณ).
พิมพาภรณ์ :
ดู พิมพ, พิมพ์. พิมโพหนะ : [หะนะ] (แบบ) น. หมอน. (ป.).
พิมล : [พิมน] ว. ปราศจากมลทิน, ปราศจากความมัวหมอง; ผ่องใส. (ป., ส. วิมล).
พิมเสน ๑ : น. ชื่อสารชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็นเกล็ดสีขาวขุ่น มีทั้งที่ได้จาก ธรรมชาติและได้จากการสังเคราะห์ ใช้ทํายา ที่ได้จากธรรมชาติ เช่น จากไม้ต้นชนิด Dryobalanops aromatica C.E. Gaertn. ในวงศ์ Dipterocarpaceae, จากไม้พุ่มชนิด Blumea balsamifera DC. ในวงศ์ Compositae, ที่ได้จากการสังเคราะห์เรียก พิมเสนหุง.
พิมเสน ๒ : น. (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด Dryobalanops aromatica C.E. Gaertn. ในวงศ์ Dipterocarpaceae มีเกล็ดพิมเสนอยู่ในเนื้อไม้. (๒) ชื่อไม้ล้มลุกชนิด Pogostemon cablin (Blanco) Benth. ในวงศ์ Labiatae ใบออกตรงข้ามกัน ขอบใบจัก ขยี้แล้วมีกลิ่นหอม ใช้กลั่น ให้นํ้ามันหอมระเหยซึ่งใช้แต่งกลิ่นและดับกลิ่นตัว. (๓) ชื่อมะม่วง หลายพันธุ์ของชนิด Mangifera indica L. พันธุ์หนึ่ง เมื่อดิบมีรส เปรี้ยว สุกแล้วหวาน, พันธุ์ที่แก่แล้วมีรสมัน เรียก พิมเสนมัน.
พิมาน : น. ที่อยู่หรือที่ประทับของเทวดา. (ป., ส. วิมาน).
พิมุข : ว. ฝ่ายหลัง, ข้างหลัง. (ป., ส. วิมุข).
พิโมกข์ : น. ความพ้น, ความเปลื้องออก, ชื่อพระนิพพาน. ก. เปลื้อง, พ้น. (ป. วิโมกฺข; ส. วิโมกฺษ).
พิโมกษ์ : น. พิโมกข์. (ส. วิโมกฺษ; ป. วิโมกฺข).
พิโยกพิเกน : ก. โยกโย้ไม่เสร็จสิ้นไปง่าย ๆ.
พิโยค : ก. พลัดพราก, จากไป. (ป., ส. วิโยค).