ไม่เต็มเต็ง, ไม่เต็มบาท : (ปาก) ว. บ้า ๆ บอ ๆ สติไม่สมบูรณ์, มีจิตใจใกล้ไปทาง บ้า ๆ บอ ๆ, สองสลึงเฟื้อง หรือ สามสลึงเฟื้อง ก็ว่า.
ไม่เต็มหุน : (ปาก) ว. มีสติไม่สมบูรณ์, บ้า ๆ บอ ๆ.
ไม้ไต่คู้ : น. เครื่องหมายรูปดังนี้ ?.
ไม้ถ่อ : น. ไม้สำหรับยันแล้วดันให้เรือหรือแพเดินหรือหยุด.
ไม่ถูกโรคกัน : (ปาก) ก. เข้ากันไม่ได้, ไม่ถูกนิสัยกัน.
ไม้ท่อน : น. ไม้ที่ตัดเป็นท่อน ๆ.
ไม้ทัณฑฆาต : น. เครื่องหมายสําหรับฆ่าอักษรตัวที่ไม่ต้องออกเสียง รูปดังนี้ ?.
ไม่ทัน : ว. ใช้ประกอบหน้ากริยาหมายความว่า ยังมิได้ตั้งตัวตั้งใจ ทําให้ พลาดไป เช่น ไม่ทันฟัง ไม่ทันคิด, ใช้ประกอบหลังกริยาหมายความว่า ไม่มีความสามารถที่จะติดตามเรื่องได้ทัน เช่น ฟังไม่ทัน พูดไม่ทัน คิดไม่ทัน.
ไม้ที : น. ไม้บรรทัดขนาดยาว.
ไม้เท้า : น. ไม้หรือสิ่งอื่น ๆ สําหรับถือยันตัวหรือเดิน, ไม้สักกะเท้า ก็เรียก; ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อุตรภัทรบท มี ๒ ดวง, ดาวแรดตัวเมีย ดาวอุตตรภัทรบท หรือ ดาวอุตตรภัททะ ก็เรียก.
ไม้เท้ายายม่อม : น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Clerodendrum petasites S. Moore ในวงศ์ Labitae ดอกสีขาว ใบใช้สูบแทนกัญชา รากใช้ทํายาได้, พญารากเดียว ก็เรียก.
ไม้โท : น. เครื่องหมายวรรณยุกต์ รูปดังนี้ ?.
ไม้นวม : น. ไม้ตีระนาดที่พันด้วยนวมทำให้มีเสียงทุ้ม, โดยปริยายหมายความว่า วิธีการนิ่มนวล, ความอ่อนโยน, เช่น นักเรียนชั้นนี้ต้องใช้ไม้นวมจึงยอมเข้าเรียน.
ไม้นอกกอ : (สํา) น. คนที่ประพฤตินอกแบบแผนของวงศ์ตระกูล (มักใช้ในทางไม่ดี).
ไม้นิ้ว : น. ไม้เหลี่ยมท่อนยาว ๆ หน้า ๑ นิ้ว ใช้ทำระแนง เรียกว่า ไม้นิ้ว.
ไม้บรรทัด : น. อุปกรณ์การเขียนชนิดหนึ่งทําด้วยไม้เป็นต้น สําหรับทาบเป็นแนว เพื่อขีดเส้นให้ตรง, (ปาก) เรียกสั้น ๆ ว่า บรรทัด.
ไม้เบื่อไม้เมา : ว. ไม่ลงรอยกัน, ขัดแย้งกันเป็นประจำ.
ไม้ใบ : น. ไม้ที่ปลูกไว้ดูใบ.
ไม้ประกับคัมภีร์ : น. ไม้แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้างยาวเท่าใบลาน ริมลอกบัว ข้างหน้ามักเขียนลายปิดทองรดน้ำหรือประดับมุก ชุดหนึ่งมี ๒ แผ่น สำหรับประกับ ด้านหน้าด้านหลังคัมภีร์ใบลาน.
ไม้ประดับ : น. ไม้ที่ปลูกไว้สำหรับประดับบ้านเรือนหรือสถานที่.
ไม้ป่าค่อม : น. ไม้ดัดแบบหนึ่ง ต้นเตี้ย มีกิ่งรอบต้นเป็นพุ่มกลม.
ไม้ป่าเดียวกัน : (สํา) น. พวกเดียวกัน.
ไม้เป็น : น. ท่าสําคัญของกระบี่กระบองหรือมวยในการป้องกันตัวโดยใช้ปฏิภาณ ไหวพริบแก้ไขให้พ้นภัยจากปรปักษ์เมื่อคราวเข้าที่คับขัน, ตรงข้ามกับ ไม้เด็ด หรือ ไม้ตาย.
ไม่เป็นการ : ก. ไม่ได้ผล, ไม่สำเร็จ, เช่น เห็นจะไม่เป็นการ.
ไม่เป็นท่า : ก. หมดรูป, ไม่เข้าท่า, ไม่ได้ความ, เช่น แพ้ไม่เป็นท่า.
ไม่เป็นเรื่อง, ไม่เป็นเรื่องเป็นราว : ว. ไม่มีสาระ เช่น เรื่องไม่เป็นเรื่อง.
ไม่เป็นโล้เป็นพาย : ก. ไม่ได้เรื่องได้ราว, จับจด, ไม่จริงจัง, เช่น ทำงานไม่เป็นโล้เป็นพาย.
ไม่เป็นสุข : ว. ไม่มีความสุข.
ไม่เป็นอัน : ว. ใช้นำหน้ากริยามีความหมายไปในลักษณะที่ไม่สะดวก เช่น ไม่เป็นอันกิน ไม่เป็นอันนอน.
ไม้เปิดปีก : น. ซุงที่เลื่อยเปิดปีกแล้วทั้ง ๔ ด้าน.
ไม้แปรรูป : น. ไม้ซุงที่เลื่อยเปิดปีกแล้วทำเป็นแผ่นกระดานเป็นต้น.
ไม้ผัด : น. เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ?, ไม้หันอากาศ ก็เรียก.
ไม้ผัดน้ำตาล : น. ไม้ที่ใช้หมุนผัดน้ำตาลโตนดให้ขาว.
ไม้ฝนทอง : น. เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ?สำหรับเขียนบนพินทุ อิ เป็น สระอี, ไม้เสียบหนู ก็เรียก.
ไม้ฝ้า, ไม้เพดาน : น. ไม้กระดานแผ่นบาง ๆ ใช้สำหรับตีทำฝ้าหรือเพดาน.
ไม้พุ่ม : น. ต้นไม้ที่มีกิ่งก้านรวมกันเป็นรูปคล้ายกระพุ่มมือ.
ไม่พูดพร่ำทำเพลง : (สํา) ว. ไม่รอให้ชักช้า, ทันทีทันใด.
ไม้โพ : ดู ทุมราชา ที่ ทุม, ทุม-.
ไม่ฟังเสียง : ก. ดื้อดึง, ไม่ยอมเชื่อฟัง.
ไม้มลาย : น. เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ไ.
ไม้ม้วน : น. เครื่องหมายสระ รูปดังนี้ ใ.
ไม้มอบ : น. ไม้ที่ตีเป็นขอบตามแนวเพดานห้องทั้ง ๔ ด้านเพื่อให้ดูเรียบร้อย หรือเพื่อทับรอยต่อตอนมุมที่ฝาเรือน ๒ ด้านมาบรรจบกันหรือไม้ที่ตีประกบ ด้านนอกของกราบเรือทั้ง ๒ ด้าน.
ไม่มีเงาหัว : (สำ) ก. เป็นลางว่าจะตายร้าย.
ไม่มีปี่มีกลอง, ไม่มีปี่มีขลุ่ย : (สํา) ก. ไม่มีเค้า เช่น การที่เจ็บนั้นก็ไม่มีปี่มีกลอง. (พระราชหัตถเลขา ร. ๗).
ไม่มีมูลฝอยหมาไม่ขี้ : (สํา) ก. ไม่มีเหตุย่อมไม่มีผล.
ไม่มีวันเสียละ : (ปาก) ว. ไม่มีทางจะเป็นไปได้.
ไม้มืด : น. การลอบทําร้าย เช่น ถูกไม้มืดเล่นงาน.
ไม้มือ : น. คําเข้าคู่กัน หมายความว่า มือที่เคลื่อนไหว เช่น ไม้มืออยู่ไม่สุข ทําไม้ทํามือ, ใช้ว่า มือไม้ ก็มี.
ไม้เมตร : น. เครื่องมือวัดความยาวทําด้วยไม้เป็นต้น ยาว ๑ เมตร.
ไม้แม่กำพอง : น. ไม้ที่ทับอยู่บนลูกกรงเรือนหรือเกวียน.