ปัญจมีดิถี : ดู ปัญจม-.
ปัญจวัคคีย์ : น. พวก ๕ คน เป็นคําเรียกพระสงฆ์ ๕ รูป มีพระ อัญญาโกณฑัญญะเป็นต้น ที่ตามพระพุทธเจ้าออกบวช และ ได้เป็นพระอรหันต์ก่อนพวกอื่น. (ป.).
ปัญจวีสติ : [-วีสะติ] (แบบ) ว. ยี่สิบห้า. (ป.).
ปัญจสาขา : น. กิ่งทั้ง ๕ คือ หัว ๑ แขน ๒ ขา ๒ ของลูกที่อยู่ ในท้อง. (ป.).
ปัญญา : น. ความรอบรู้, ความรู้ทั่ว, ความฉลาดเกิดแต่เรียนและคิด, เช่น คนมีปัญญา หมดปัญญา. (ป.).
ปัญญาแค่หางอึ่ง : (สํา) ว. มีความรู้น้อย, โง่.
ปัญญาชน : น. คนที่มีความรู้หรือความฉลาดอันเกิดแต่การเรียน มามาก.
ปัญญาวิมุติ : [-วิมุด] (แบบ) น. ความหลุดพ้นด้วยปัญญา เป็น โลกุตรธรรมประการหนึ่ง, คู่กับ เจโตวิมุติ. (ป. ป?ฺ?าวิมุตฺติ).
ปัญญาส- : [ปันยาสะ-] (แบบ) ว. ห้าสิบ. (ป.).
ปัญญาอ่อน : น. ภาวะที่มีระดับสติปัญญาด้อยหรือตํ่ากว่าปรกติ มักมีสาเหตุเกิดขึ้นในระหว่างพัฒนาการ ทําให้เด็กมีความสามารถ จํากัดในด้านการเรียนรู้และมีพฤติกรรมปรับตัวไม่อยู่ในระดับที่ ควรเป็น. ว. มีระดับสติปัญญาด้อยหรือต่ำกว่าปรกติ.
ปัญหา : น. ข้อสงสัย, ข้อขัดข้อง, เช่น ทําได้โดยไม่มีปัญหา, คําถาม, ข้อที่ควรถาม, เช่น ตอบปัญหา, ข้อที่ต้องพิจารณาแก้ไข เช่น ปัญหาเฉพาะหน้า ปัญหาทางการเมือง. (ป.).
ปัญหาโลกแตก : (ปาก) น. ปัญหาที่หาข้อยุติไม่ได้.
ปัฏ : [ปัด] (แบบ) น. ผืนผ้า, แผ่นผ้า. (ป. ปฏ).
ปัฏนะ : [ปัดตะนะ] (แบบ) น. ท่าเรือ. (ป., ส. ปฏฺฏน).
ปัฐยาวัต : [ปัดถะหฺยาวัด] (แบบ) น. ชื่อฉันท์ชนิดหนึ่ง ซึ่งกําหนดด้วยอักษร ๓๒ คํา มี ๔ บาท บาทละ ๘ คํา, บัฐยาพฤต หรือ อัษฎกฉันท์ ก็เรียก. (ป. ปฐฺยาวตฺต).
ปัณฑรหัตถี :
[ปันดะระ-] น. ชื่อช้างตระกูล ๑ ใน ๑๐ ตระกูล กายสีขาว ดังเขาไกรลาส. (ดู กาฬาวก).
ปัณณะ : (แบบ) น. บรรณ. (ป.).
ปัณณาส : ว. ห้าสิบ. (ป.).
ปัณณาสก์ : ว. หมวด ๕๐. (ป.).
ปัณรส- : [ปันนะระสะ-] ว. สิบห้า. (ป. ปณฺณรส).
ปัณรสม- : [ปันนะระสะมะ-] ว. ที่ ๑๕. (ป.).
ปัณรสมสุรทิน : น. วันที่ ๑๕.
ปัณรสี : [ปันนะระสี] ว. ที่ ๑๕. (ป. ปณฺณรสี).
ปัณรสีดิถี : น. วัน ๑๕ คํ่า.
ปัณหิ : น. ส้นเท้า. (ป.; ส. ปารฺษณิ).
ปัด ๆ : ว. อาการที่โกรธกระฟัดกระเฟียด, อาการที่ดิ้นพราด ๆ อย่างปลาที่ถูกตี.
ปัด ๑ : ก. ทําให้หมดไปพ้นไปด้วยการพัดหรือโบกเป็นต้น เช่น ปัดฝุ่น ปัดแมลงวัน ปัดพิษ; เบนไป, เฉไป, เช่น พระอาทิตย์ปัดเหนือปัดใต้ ท้ายรถปัดไปทางหนึ่ง เดินขาปัด; กระทบเสียดไป เช่น กิ่งไม้ปัด หลังคา เดินเอามือปัดศีรษะ.
ปัด ๒ : น. เม็ดแก้วเป็นต้นมีรูตรงกลางสําหรับร้อยเป็นเครื่องประดับต่าง ๆ เรียกว่า ลูกปัด.
ปัดเกล้า : น. ท่ารําชนิดหนึ่งแห่งหมอช้าง รําเมื่อนําช้างบํารูงาเสร็จ
ปัดขา : ก. ทําให้ล้มหรือเสียหลัก.ครั้งแรกแล้ว.
ปัดแข้งปัดขา : ก. ทําอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อให้เขาหลุดพ้นตําแหน่ง หน้าที่หรือไม่ให้ได้เลื่อนฐานะตำแหน่งที่ควรจะได้.
ปัดซาง : ก. เสกเป่าให้ซางหาย.
ปัดตลอด : ว. มีขนขาวหรือดําเป็นแนวยาวไปตามสันหลังตั้งแต่หัว ตลอดหาง เช่น แมวปัดตลอด; เรียก ''นะ'' ที่เขียนเป็นอักษรขอม สําหรับลงและปลุกเสกให้แคล้วคลาดตลอดปลอดภัยว่า ''นะปัดตลอด''.
ปัดไถม : [-ถะไหฺม] (โบ) น. ฝ้าบาง ๆ ที่เกิดขึ้นทําให้เป็นมลทินหรือคลํ้ามัว.
ปัดเป่า : ก. ทําพิธีเสกเป่าเพื่อให้ความเจ็บไข้หาย, แก้ความลําบาก ขัดข้องให้หมดไป.
ปัดพิษ : ก. เสกเป่าเพื่อให้พิษหมดไป.
ปัดรังควาน : ก. ทําพิธีขับไล่ผี, โดยปริยายหมายถึงขับไล่อัปรีย์จัญไร ให้พ้นไป.
ปัดเศษ : ก. ทิ้งเศษเสียหรือเพิ่มเศษให้เข้าจํานวนเต็ม.
ปัดสวะ : [-สะหฺวะ] (สํา) ก. ทําอย่างขอไปที, ผลักให้พ้นหน้าที่ ความรับผิดชอบของตนไป.
ปัตคาด : [ปัดตะคาด] น. ชื่อเส้นในร่างกายของคน ในตําราหมอนวดว่า ตั้งแต่ท้องน้อยถึงโคนขาทั้งด้านหน้าและด้านหลัง.
ปัตตะ : น. บัตร; บาตร. (ป.).
ปัตตานีกะ, ปัตตานึก : น. กองทัพเหล่าราบ, กองทัพทหารเดินเท้า, เป็นส่วนหนึ่งแห่ง กระบวนทัพโบราณ ซึ่งเรียกว่า จตุรงคพล จตุรงคโยธา จตุรงคเสนา หรือ จตุรงคินีเสนา มี ๔ เหล่า ได้แก่ ๑. หัตถานึก (กองทัพช้าง, เหล่าทหารช้าง) อัศวานึก (กองทัพม้า, เหล่าทหารม้า) ๓. รถานึก (กองทัพเหล่ารถ) ๔. ปัตตานึก หรือ ปัตตานีกะ (กองทัพเหล่าราบ, กองทัพทหารเดินเท้า). (ป.).
ปัตตานุโมทนา : น. การอนุโมทนาส่วนบุญที่ผู้อื่นให้. (ป.).
ปัตตาเวีย ๑ : น. ชื่อเมืองในเกาะชวาสมัยโบราณ เดิมเรียกว่าเมืองกะหลาป๋า ปัจจุบัน คือ จาการ์ตา.
ปัตตาเวีย ๒ : น. ชื่อไม้พุ่มชนิด Jatropha integerrima Jacq. ในวงศ์ Euphorbiaceae ต้นสูงเป็นพุ่มโปร่ง ๆ ดอกสีแดงและชมพู.
ปัตติ : (แบบ) น. ส่วนบุญ. (ป.).
ปัตติก : (แบบ) น. พลเดินเท้า, ทหารราบ. (ป., ส.).
ปัตติทาน : น. การให้ส่วนบุญ. (ป.).
ปัตถร : [-ถอน] (แบบ) น. บรรถร, ที่นอน, เครื่องปูลาด. (ป.).
ปัตถะ : [ปัดถะ] (แบบ) น. ชื่อมาตราตวงในภาษาบาลี แปลว่า แล่ง, กอบ, คือ ๒ ปัตถะ เป็น ๑ นาฬี (ทะนาน). (ป.).