แจงรูป : น. วิธีเอาเถ้าถ่านและกระดูกศพที่เผาเสร็จแล้วบนกองฟอนมา เรียงลําดับเป็นอย่างรูปคน ให้หัวอยู่ทางทิศตะวันตกแล้วหันกลับมาทาง ทิศตะวันออก, แปรรูป หรือ แปรธาตุ ก็ว่า.
แจงลอน : น. ปลาหรือเนื้อโขลกปั้นเป็นก้อนหรือเป็นแผ่นเคี่ยวกับนํ้ากะทิ สําหรับ กินกับขนมจีนซาวนํ้า, บางทีใช้โขลกปลาปั้นเป็นก้อนเสียบไม้ปิ้งไฟ เรียกว่า แจงลอนแห้ง, จังลอน ก็ว่า.
แจงสี่เบี้ย : ก. อธิบายละเอียดชัดแจ้ง.
แจจน, แจจัน : ว. เบียดเสียดกัน, ยัดเยียดกัน, แน่นกัน, อัดแอ, มากนัก; อึกทึก, อึง.
แจ๊ด : (ปาก) ว. จัด, ยิ่ง, ในคำว่า แดงแจ๊ด.
แจดแจ้, แจ๊ดแจ๋ : (ปาก) ว. มีกิริยาวาจาจุ้นจ้านเกินพอดี.
แจตร : [แจด, แจดตฺระ] น. เดือน ๕ ตามจันทรคติ. (ส. ไจตฺร).
แจ้น : ก. รีบไปหา เช่น แจ้นไปหา. ว. เร็ว เช่น วิ่งแจ้น.
แจบ : (ถิ่น-อีสาน) ก. สนิท; แจ้ง, ชัด.
แจ่ม : ว. กระจ่าง, ไม่มัวหมอง.
แจ่มแจ้ง : ว. กระจ่างชัด, แจ่มกระจ่าง.
แจ่มใส : น. ปลอดโปร่งไม่ขุ่นมัว เช่น อารมณ์แจ่มใส, โปร่ง เช่น อากาศแจ่มใส.
แจร : [แจฺร] น. ต้นแคแตร เช่น แคแจรเจริญจราว. (ม. คําหลวง จุลพน).
แจรก : [แจฺรก] (กลอน) ก. แจก, แตกออก, กระจายออก, แยกออก.
แจรง : [แจฺรง] (กลอน) ก. แจง, กระจายออก, ขยายออก, เช่น ดอกไม้งาม เงื่อนแต้ม แชรงยอดแย้มผกาแจรง. (ม. คำหลวง จุลพน).
แจว : น. เครื่องมือสำหรับพุ้ยนํ้าให้เรือเดิน ลักษณะคล้ายพาย แต่ด้ามยาวเรียว มีที่มือจับเรียกว่า หมวกแจว ใช้หูแจวคล้องเข้ากับหลักแจว. ก. เอาแจวพุ้ยนํ้าให้เรือเดิน; (ปาก) รีบหนีไป เช่น แจวอ้าว.
แจ่ว : (ถิ่น-อีสาน) น. เครื่องจิ้มชนิดหนึ่ง ทําด้วยนํ้าปลาร้าหรือน้ำปลาใส่พริกป่น.
แจ๋ว : ว. มีเสียงดังกังวานแจ่มชัด, ใสมาก เช่น นํ้าใสแจ๋ว; (ปาก) ดีเยี่ยม เช่น ปาฐกถาวันนี้แจ๋ว.
แจ้ว, แจ้ว ๆ : ว. มีเสียงแจ่มใส เช่น ไก่ขันแจ้ว, มีเสียงดังติดต่อกันไปเป็นระยะ ๆ เช่น พูดแจ้ว ๆ.
แจ๋วแหวว : ว. มีประกายสดใส.
แจะ ๑ : ก. แตะ, กระทบ, ประกบกัน, (ใช้เฉพาะการเล่นอย่างเล่นโยนหลุม โดยโยนสตางค์หรือเบี้ยให้ไปแตะหรือประกบกัน), ภาษาปากใช้ว่า กบแจะ ก็มี; แตะต้อง เช่น มือไปแจะหน้าขนม.
แจะ ๒ : ว. เสียงดังเช่นนั้น เช่น เคี้ยวหมากแจะ ๆ.
โจก : น. หัวหน้า (มักใช้ในทางไม่สู้ดี).
โจ๊ก ๑ : น. ข้าวต้มชนิดหนึ่งที่ใช้ปลายข้าวต้มจนเละ. (จ.).
โจ๊ก ๒ : ว. มีนํ้ามากเกินส่วน (ใช้แก่นํ้าแกง) เช่น น้ำแกงใสโจ๊ก; เสียงดัง อย่างเสียงนํ้าไหล.
โจ๊ก ๓ : น. ไพ่ตัวพิเศษจะใช้แทนตัวไหนก็ได้ตามที่ต้องการ. (อ. joker).
โจ๊ก ๔ : น. ตัวตลก. (อ. joker); เรื่องตลก. ว. ตลกขบขัน. (อ. joke).
โจง : ก. โยงขึ้น, รั้งขึ้น.
โจงกระเบน : ก. ม้วนชายผ้านุ่งแล้วสอดไปใต้หว่างขา ดึงขึ้นไปเหน็บขอบ ผ้านุ่งด้านหลังระดับบั้นเอว, เรียกวิธีนุ่งผ้าเช่นนั้นว่า นุ่งผ้าโจงกระเบน.
โจงกระเบนตีเหล็ก : น. ท่าละครท่าหนึ่ง.
โจ่งครึ่ม, โจ๋งครึ่ม, โจ่งครุ่ม : ว. ลักษณะเสียงอย่างหนึ่งคล้ายกับเสียงกลองแขกดัง เลยหมายความ เลือนไปถึงทําการสิ่งไร ๆ ที่เป็นการเปิดเผย, อย่างเปิดเผย, อย่างโจ่งแจ้ง, อย่างไม่เกรงกลัวใคร.
โจ๋งเจ๋ง : ว. ใสมีแต่นํ้า เช่น น้ำแกงใสโจ๋งเจ๋ง.
โจ่งแจ้ง : ว. อย่างเปิดเผย, ไม่ปิดบัง, เช่น เขาแสดงอย่างโจ่งแจ้ง.
โจท : [โจด] (โบ) ก. ฟ้อง เช่น ทาษโจทเจ้าว่ามิได้เปนทาษก็ดีว่าได้ส่งเงิน ค่าตัวแล้วก็ดี. (สามดวง).
โจทก์ : [โจด] น. (กฎ) บุคคลผู้ฟ้องคดีต่อศาล; ผู้กล่าวหา. (เดิมเขียนเป็นโจทย์). (ป., ส.).
โจทเจ้า : ก. เอาความผิดของเจ้าไปโพนทะนา; เอาใจออกหาก.
โจทนา : [โจดทะนา] น. การทักท้วง, การฟ้องหา; คําฟ้องหา. (ป., ส.).
โจทย์ : [โจด] น. คําถามในวิชาคณิตศาสตร์, โดยปริยายใช้หมายถึงสิ่งที่ คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ปัญหานี้เป็นโจทย์ที่รัฐบาลแก้ไม่ตก.
โจน : ก. กระโดดพุ่งไปโดยเร็ว เช่น โจนนํ้า, เผ่นข้ามไป เช่น โจนท้องร่อง, กระโจน ก็ว่า, โดยปริยายหมายถึงอาการคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น นํ้าโจน.
โจนร่ม : (โบ) น. การเล่นชนิดหนึ่ง เช่น มีการมหรสพสมโภชต่าง ๆ และมีโจนร่มด้วย. (พงศ. เลขา).
โจม ๑ : น. สิ่งที่ตามปรกติมียอดเป็นลอมอย่างซุ้ม ใช้เป็นเครื่องกำบังแดดลม เป็นต้น; กูบที่มีด้านเปิดโล่ง ๔ ด้าน; กระโจม ก็ว่า.
โจม ๒ : ก. โถมเข้าไป, กระโดดเข้าไป, เช่น โจมจับ โจมฟัน.
โจมจับ : น. ชื่อช้างศึกพวกหนึ่ง มีหน้าที่เข้าโจมตีข้าศึก, ช้างโจมทัพ ก็เรียก.
โจมตี : ก. ใช้กําลังบุกเข้าตี, โดยปริยายหมายความว่า พูดหรือเขียนว่าหรือ กล่าวหาผู้อื่นอย่างรุนแรง.
โจมทัพ : น. ชื่อช้างศึกพวกหนึ่ง มีหน้าที่เข้าโจมตีข้าศึก, ช้างโจมจับ ก็เรียก.
โจร ๑, โจร- : [โจน, โจระ-, โจนระ-] น. ผู้ร้ายที่ลักขโมยหรือปล้นสะดมทรัพย์สิน ผู้อื่นเป็นต้น. (ป., ส.).
โจร ๒ : น. ชื่อโรคซางชนิดหนึ่ง เรียกว่า ซางโจร.
โจรกรรม : [โจระกํา, โจนระกํา] น. การลัก, การขโมย, การปล้น. (ส.; ป. โจรกมฺม).
โจรสลัด : [โจนสะหฺลัด] น. โจรที่ปล้นเรือในทะเล.
โจล : [โจน, โจละ] (แบบ) น. ผ้า, ท่อนผ้า, เช่น บริขารโจล. (ป.).